یکی از مهمترین نکات دومین مذاکرات هسته‌ای در استانبول تبیین و تثبیت فتوای رهبر انقلاب درباره حرمت ساخت و استفاده از سلاح اتمی بود.

فتوایی مذهبی که کم‌کم سایه‌ی خودش را بر میز مذاکرات سیاسی ‌گستراند و به زبان رسمی و دیپلماتیک تبدیل ‌شد.

این نکته که فتوای رهبری به عنوان منطق رسمی و سیاسی ما در مذاکرات مختلف به بحث گذاشته می‌شود، نشان دهنده‌ی این است که این منطق در حال اثرگذاری و پذیرفته شدن است.

نفس همین مساله یعنی توجه به یک فتوای دینی در مذاکرات سیاسی، یک برگ برنده برای ایران و همه مسلمانان است.

مخصوصا از این جهت که سیاست به مفهوم رایج آن در دنیا، با اخلاق، دیانت و صداقت نسبتی ندارد.

در جهان کنونی جنایتکارانی بر دولت‌ها حکومت می‌کنند که خیلی راحت دیگران را تهدید می‌کنند، قتل عام می‌کنند، از بمب اتم استفاده می‌کنند.

مثلا آمریکا تنها کشوری است که از سلاح‌ اتمی استفاده کرده و همچنان برخی کشورها را تهدید می‌کند که از این سلاح علیه آنها استفاده می‌کند!

در چنین دنیایی و با وجود چنین حاکمانی، رهبر دینی و سیاسی ایران به صراحت تاکید می‌کند که ما هیچگاه دنبال سلاح اتمی نمی‌رویم و آنرا حرام می‌دانیم. یعنی تبیین سیاست و قدرت بر مبنای اخلاق و اصول انسانی و اسلامی. در زیر به برخی از بیانات ایشان که تاکید بر نداشتن جایگاه سلاح هسته ای در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی دارد در زمان و مکانهای مختلف  مروری گذرا شده است. 

 بیانات در دیدار فرماندهان گردان‌های عاشورا در سال 71:

«شما اشتباه کرده‌اید که خیال کرده‌اید قدرت جمهورى‌اسلامى دراین‌است که در داخل، بمب اتمى فراهم کند یابسازد. اینهانیست. اگر این بود که جمهورى‌اسلامى حالا بخواهد مثلاً یک بمب اتمى درست کند، صدهایش راکشورهاى‌بزرگ دارند. اگرکسى بابمب اتم مى‌توانست بر کسى پیروز شود، امریکا و شوروى سابق وبقیه قدرتهاى خبیث دنیا، تا به حال صد بار جمهورى‌اسلامى رااز بین برده بودند. چیزى که به یک نظام قدرت مى‌دهد، بمب‌اتم نیست. قدرت نظام‌اسلامى - که امریکا و شوروى سابق و بقیه قدرتهاى ریز و درشت عالم تا امروزنتوانسته‌اند ونخواهند توانست با آن مقابله کنند - قدرت ایمان نیروهاى حزب‌اللَّه است»

بیانات در مراسم نوزدهمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینى (ره) درسال 87:

«امروز هیچ ملت عاقلى، هیچ مسئولین عاقلى، به دنبال تسلیحات هسته‌اى نمیروند. و ملت ایران هم از لحاظ مبناى اسلامى و فکرى با اینجور تسلیحات مخالف است، هم از لحاظ تدبیر و عقلانیت مخالف است. تسلیحات هسته‌اى جز هزینه‌ى ایجاد و هزینه‌ى نگهدارى هیچ فایده‌اى ندارد. تسلیحات هسته‌اى براى یک ملت قدرت نمى‌آورد؛ چون قابل اجرا و قابل استفاده نیست. آن کسانى که امروز بمب هسته‌اى دارند، خودشان خوب میدانند که اگر دست از پا خطا کنند و این سلاح هسته‌اى را به کار بیندازند، آنچنان دامن خودشان را خواهد گرفت - همچنانى که یک روز تروریستها را تقویت کردند، دامن خودشان را گرفت - که دیرى نخواهد گذشت که تروریستهاى دنیا به سلاح هسته‌اى دست پیدا کنند و امنیت را از همه‌ى مستکبران عالم و از همه‌ى ملتها بگیرند. میدانند که سلاح هسته‌اى کاربرد ندارد. این را خوب میفهمند؛ اما درعین‌حال ملت ایران را متهم میکنند. نه؛ ملت ایران به دنبال سلاح هسته‌اى نیست؛ به دنبال استفاده‌ى صلح‌آمیز از انرژى هسته‌اى است در مسائل زندگى؛ و این راه را دنبال خواهد کرد و به کورى چشم دشمنان با قدرت تمام به این خواهد رسید.»

بیانات در اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حضرت على‌بن‌موسى‌الرّضا علیه‌السّلام در روز عید سعید غدیر خم درسال 82 :

«فنآورى اتمى و هسته‌اى غیر از ساختن بمب اتم است. فنآورى هسته‌اى رشد علمى در رشته‌اى محسوب مى‌شود که داراى خواص بسیار است. کسانى که خواستار ساختن بمب اتم باشند مى‌توانند شاخه مربوط به آن را دنبال کنند و به آن برسند. ما خواستار بمب اتم نیستیم و حتّى با داشتن سلاحهاى شیمیایى هم مخالفیم. حتّى زمانى که عراق ما را مورد حمله سلاحهاى شیمیایى قرار مى‌داد، اقدام به تولید سلاحهاى شیمیایى نکردیم. این مسائل با اصول ما موافق نیست.»

بیانات در دیدار جمعى از مدیران و مسؤولان وزارت آموزش و پرورش در سال 81‌:

«ما مى‌دانیم آن چیزى که بمب اتم هم در آن کارگر نمى‌شود، عبارت است از یک ملت مصمّم، عازم، مؤمن، متّحد و یکپارچه؛ این است که کسى نمى‌تواند بر آن فائق شود و غلبه پیدا کند، والّا مگر از اوّل انقلاب تا به‌حال با ما دشمنى کم بوده است؟ مگر ما از اوّل انقلاب تا الان بمب اتم داشته‌ایم؟ آنچه عزّت و کیان این ملت را حفظ کرد؛ نظام اسلامى را سربلند و نام امام را جاودانه کرد، ایمان و عزم راسخ این مردم و ایستادگى و وحدت و یکپارچگى آنها بود.»

در دیداررییس و مسئولان سازمان انرژی اتمی و جمعی از دانشمندان هسته ای کشور:

«سلاح هسته ای قدرت آفرین نیست، ملت بزرگ ایران اقتدار متکی به سلاح هسته ای را خواهد شکست ملت ایران هیچگاه به دنبال سلاح هسته ای نبوده و نخواهد بود و به دنیا نیز ثابت خواهد کرد که سلاح هسته ای اقتدار آفرین نیست و اقتدار از سلاح هسته ای بدست نمی آید بلکه می توان اقتدار متکی به سلاح هسته ای را درهم شکست و ملت ایران، این کار را خواهد کرد..ملت ایران با تکیه بر خدا و  استعدادها و ظرفیت های بالای انسانی و طبیعی خود، توانایی شکستن اقتدار متکی به سلاح هسته ای را دارد»

بیانات در روز بازدید از ناوشکن جماران :

«این حرف تکرارىِ از دهن افتاده‌ى مهملى که راجع به ساخت سلاح اتمى به جمهورى اسلامى نسبت میدهند، نشان‌دهنده‌ى نهایت ناتوانى اینها حتّى در زمینه‌ى تبلیغات است. جمهورى اسلامى هیچ اصرارى هم ندارد که در دفاع خودش در این قضیه خیلى احساسات به خرج بدهد؛ نه، ما اعتقاد به بمب اتم نداریم، به سلاح اتمى نداریم؛ دنبالش هم نخواهیم رفت. برطبق مبانى اعتقادى ما، مبانى دینى ما، به کار بردن اینگونه وسائل کشتار جمعى اصلاً ممنوع است، حرام است؛ این، ضایع کردن حرث و نسل است که قرآن آن را ممنوع کرده؛ ما دنبال این نمیرویم. ما دنبال آن چیزى میرویم که قدرتهاى سلطه‌گر حقیقتاً از آن باید بترسند، و من اعتقادم این است الان هم از همان میترسند و آن، بیدار کردن روح حماسه و عزت اسلامى است در همه‌ى امت اسلام. ما این کار را خواهیم کرد؛ این را بدانند.

پیام به نخستین کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح و عدم اشاعه در فروردین ماه سال 90 (تهران) :

«به اعتقاد ما افزون بر سلاح هسته‌ای، دیگر انواع سلاح‌های کشتار جمعی، نظیر سلاح شیمیایی و سلاح میکروبی نیز تهدیدی جدی علیه بشریت تلقی می‌شوند. ملت ایران که خود قربانی کاربرد سلاح شیمیایی است، بیش از دیگر ملت‌ها خطر تولید و انباشت این گونه سلاح‌ها را حس می‌کند و آماده است همه‌ی امکانات خود را در مسیر مقابله با آن قرار دهد. ما کاربرد این سلاح‌ها را حرام، و تلاش برای مصونیت بخشیدن ابناء بشر از این بلای بزرگ را وظیفه‌ی همگان می‌دانیم.»
البته ایشان در بیاناتی به این نکته اشاره می کنند که دشمنان ملت ایران مساله هسته ای را به عنوان حربه ای برای تحت فشار قرار دادن نظام، بزرگ می کنند و اگر موضوع هسته ای نبود بهانه دیگری می تراشیدند.
«اعتقاد من این است؛ آنقدرى که اروپا و امریکا به مسأله‌ى انرژى هسته‌یى تظاهر مى‌کنند و وانمود مى‌کنند نگران این قضیه هستند، نگران نیستند. خودشان هم مى‌دانند که ما دنبال سلاح هسته‌یى نیستیم. ما مرتب تکرار مى‌کنیم، اصرار مى‌کنیم؛ آنها «نه» مى‌گویند و سرى تکان مى‌دهند! درحالى‌که مى‌دانند ما دنبال سلاح اتمى نیستیم. مسأله، مشغول کردن نظام اسلامى است. یکى از اهداف عمده‌ى اینها این است که نظام اسلامى را مشغول کنند؛ ذهن مدیران، مسؤولان، مجلس، دولت و دست‌اندرکاران گوناگون را از مسائل جارى و کارى کشور در بخشهاى مختلف – چه بخش قضایى، چه بخش اجرایى، چه بخش تقنینى – منصرف و غافل کنند. این مسأله هم که حل بشود، باز مسأله‌ى دیگرى درست خواهد شد!»

رهبر انقلاب چند سال پیش درباره نحوه برگزاری مذاکرات گفته بودند:

«طرفهاى مذاکره بدانند ملت ایران زنده است. موجود زنده، هم اهل منطق است، هم اهل حرکت است، هم اهل تعامل است، هم اهل دفاع است، هم اهل مشت زدن است؛ آن‌جایى‌که لازم باشد… آنچه ما در این زمینه عرض مى‌کنیم، این است که بى‌منطق حرکت کردن، مورد قبول و پذیرش جمهورى اسلامى و ملت بزرگ ایران قرار نمى‌گیرد؛ و اگر به هر شکل تهدیدى در مذاکرات پیش آمد، نشان‌دهنده‌ى عدم برخوردارى از منطق است. اگر منطق باشد، تهدید نیست. اگر تهدید شد، نشان‌دهنده‌ى بى‌منطقى است؛ و بى‌منطقى، ما را از اصل گفتگو و ادامه‌ى همکارى با طرفهاى مربوط به آژانس و غیره باز خواهد داشت»/ شبکه ایران