*دکتر سید احمد موسوی

*استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان منافع روحی و روانی ،اجتماعی و جسمی فراوان بهمراه دارد که اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. در برنامه غذایی این ماه نکات مهمی به روزه داران توصیه و پیشنهاد می شود.

1- معده و روده انسان در زمان افطار در حالت استراحت کامل می باشد بنابراین هنگام افطار بایستی از مواد غذایی استفاده شود که بطور ناگهانی به معده و رودهها فشار وارد نشود بنابراین توصیه می شود که در زمان افطار روزه خود را با چند عدد خرما همراه با یک استکان چای کمرنگ یا شیر ولرم باز نمایید و از مواد غذایی مایع و سبک مثل سوپ و همچنین نان و پنیر و سبزی نیز استفاده کنید و بین افطاری و شام خود فاصله ای را در نظر بگیرید.

2-مصرف نوشیدنیهای زیاد بخصوص مایعات سرد با رقیق کردن اسید و آنزیم های معده سبب اختلال در هضم و جذب مواد غذایی می گردد همچنین حجم بالایی از مایعات و گنجاندن آن در معده ای که ساعتها خالی بوده باعث التهاب معده و بدنبال آن درد در ناحیه فوقانی شکم می گردد.آب بهتر است ولرم باشد.

3-هنگام سحر از مصرف غذاهای سرخ شده ،چرب،ادویه دار و حاوی قند زیاد خودداری کرده و از خوردن مواد غذایی در حجم زیاد پرهیز کنند .قند زیاد در بدن تبدیل چربی و چربی باعث افزایش وزن و چاقی می شود.

4- از مصرف چای زیاد به دلیل وجود کافئین در چای که باعث دفع مقادیر زیادی آب و نمک های معدنی مورد نیاز بدن می شود بخصوص در سحری خودداری گردد.

5- خوردن چند عدد خرما و یا کشمش و مقداری عسل در انتهای سحر ی بسیار مناسب است و پس از خوردن سحری مسواک فراموش نشود.

6-مبتلایان به زخم اثنی عشر و ناراحتی روده بهتر است از غذاهایی استفاده کنند که هضم آنها ساده بوده و باعث نفح نشود از جمله این غذاها به غذاهای کبابی و خورشتی ،انواع سوپ کم چرب ،نان و پنیر و ماست می توان اشاره کرد.

7-مواد غذایی نظیر گوشت مرغ یا ماهی ،لبنیات و سبزی ها از ارکان اصلی رژیم مواد غذایی در ماه مبارک رمضان می باشد.

8-حداقل 8 لیوان آب حدفاصل افطار تا سحر مصرف نمایید چرا که در طول روز به دلیل تحرک و تعریق زیاد دچار کم آبی نشوید.

9- مصرف زیاد مواد غذایی چرب هنگام افطار باعث بی اشتهایی در هنگام سحر می شود.زیرا هضم چربی در بدن نیازمند مدت زمان طولانی تر می باشد.

10-شایع ترین مشکل گوارشی در روزه داران ابتلا به یبوست است که خوردن میوه جات مثل انجیر،انگور و هندوانه و .... در پیشگیری از این موضوع بسیار موثر است.

11- سردرد در ماه مبارک رمضان بخصوص در هفته اول که افراد با آن روبرو می شوند ،که علل عمده آن عدم مصرف چای و همچنین سیگار
در افراد سیگاری و کم خوابی معمولا می باشد.برای رفع آن می بایستی افراد مصرف چای و سیگار در سیگاریها قبل از این ماه کمتر می نمودند.

12-نفخ شکم یکی از مشکلات شایع روزه داران نیز می باشد که علل آن پرخوری،مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده ،غذاهای تند و ادویه دار،تخم مرغ ،کلم ،لوبیا ،عدس و آش رشته و نوشابه های گازدار می باشد.

13-افت فشار خون یکی از مشکلاتی که ممکن است در برخی روزه داران بوجود آید که علائم آن افزایش تعریق،ضعف ،خستگی،کم شدن انرژی ،سرگیجه بخصوص هنگام برخاستن،ظاهر رنگ پریده که بیشتر در عصرها اتفاق می افتد که علل آن مصرف کم مایعات و کاهش نمک می باشد .

14-در برخی افراد سالم غیر دیابتی مشاهده می شود که در هنگام افطار و یا سحر پشت سر هم مقادیر بسیار زیادی مواد قندی مثل زولبیا و بامیه و غیره مصرف کرده و بعد از چند ساعت دچار ضعف و بی حالی ،سرگیجه و کاهش تمرکز ،لرزش بدن ،تعریق زیاد، عدم توانایی برای انجام فعالیتهای بدنی می شوند که علت آن کاهش شدید قند خون به دلیل  مصرف مواد قندی   زیاد که باعث   توفان قندی در بدن  می شود و بدنبال آن ترشح زیاد هرمون انسولین (سبب ورود قند به سلولهای بدن ) می گردد پس در هنگام افطار یا سحری غذاهدی قندی کمتر و با فاصله مصرف شود.