استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: خیابان بندی های شوش از نظر تاریخی مربوط به دهه ی سی شمسی است.تصاویر موجود نشان می دهند که ابتدایی ترین کار برای جدول بندی در ابتدای این دهه صورت گرفت.محصور بودن شهر و وجود دو مانع طبیعی رودخانه و تپه های باستانی کار توسعه را با مشکل روبرو ساخت.تردد انواع اتومبیل ها در این دهه وجودی ملموس نداشت.شاید مهم ترین کار ،مشاهده ی اتومبیل دکتر فروخر پزشک المانی و لندرور  گیرشمن باشد.آن ها گاه گاهی در شهر کوچک آن زمان دوری می زدند و مردم با دیدن آن ها شوقی را منعکس می نمودند.شوش از نظر حمل و نقل بسیار فقیر بود وبلندی ابتدای شهر نسبت به حرم دانیال(ع) آنچنان بود که کنترل دوچرخه را مشکل می ساخت کمااینکه برای رفتن عکس نیز نفس کافی لازم بود.واژه ی آخراسفالت که هنوز پابرجاست نشان دهنده ی اتمام آسفالت سازی در منطقه است.ایجاد خیابان های کم عرض و نبودن علم کافی در این رابطه به وسیله ی شهرداری که خود از داشتن متخصصین و حتی سواد خواندن و نوشتن تا حدودی محروم بود،کار نقشه کشی را به شکل غیر قابل قبولی درآورده بود.

شوش بدین شکل حرکت کرد و انواعی از خیابان های کوچک و غیر استاندارد همراه با مطالعات تجربی و نبود نقشه های توسعه و در نتیجه ماندگاری غیر اصولی باعث شد تا شکل اولیه و خمیر مایه ی آن بد شکلی به وقوع بپیوندد.در ابتدای دهه ی چهل خیابان روبروی حرم آسفالت شد و در نتیجه نوعی آسان سازی برای زیارت حاصل گردید.از آن زمان تا کنون هیچ تغییری در خیابان ها ایجاد نشد.با کمبود وسایل نقلیه توقف در خیابان بسیار ساده و راحت بود.توقفگاه در نظام نقشه کشی شهرداری جایی نداشت و کار بدانجا کشیده شد که امروز ما با مشکل بزرگی به نام پارکینگ روبرو هستیم.حرف امروز ما در مورد وضعیت این مسئله است.گرچه ارتباطی تنگاتنگ با گذشت زمان دارد اما این بدان معنا نیست که امروزیان بی تقصیرند.ما برای امروز شوش چه فکری کرده ایم و مردم از این وضعیت در چه حالی هستند؟

مطالعات ما نشان می دهد که مردم در کل راضی نیستند.بسیاری از کارها تعجب برانگیز است.نبود امکانات پارکینگ سازی و بهتر است بگوییم ابتکار آن باعث نارضایتی عمیق مردم شده است.گرچه نباید این حق را به مردم داد که برای کوچک ترین کاری اتومبیل های خود را با تک سرنشین به شهر آورند و این معضل می تواند با همکاری مردم حل شود اما این بدان معنی نیست که مسئولین دست روی دست بگذارند و ادامه ی کار را تایید نمایند.در موارد خاصی حتی این نارضایتی عمدی تشدید می شود.ما بارها این مشکل را ساختگی ذکر کردیم.گویی برای پاک کردن بینی کودک چشم او را آسیب می رسانند.راهنمایی و رانندگی هر روز برنامه ای پیاده می کند.تابلوهای جدید نصب می شوند بدون اینکه در فکر رفع مشکل پارکینگ باشند.در درون شهر و در خیابان های اصلی توقف ممنوع فراوانی نصب شده است.مردم چه کنند؟ چرا این چنین مشکلی را وسیع تر می کنند؟نمی دانیم آیا برای رفع این مشکل باید مشکلات را افزایش داد؟شاید خطاب قرار دادن راهنمایی و رانندگی چندان درست نباشد زیرا این شورای ترافیک است که تصمیم می گیرد.

یکی دیگر از بدترین کارها در شهر ،توسعه ی انواعی از پارکینگ های خیابانی است. بیمارستانی که مردم برای علاج درد خود به آن روی می آورند با انواعی از کم سن و سال هایی روبرو می شوند که جلیقه ای بر تن دارند.نه فرهنگ برخورد را آموزش دیده اند و نه لباس های مرتب و منظمی دارند.گاه با دمپایی و زمانی با پژامه کار خود را انجام می دهند.سئوال اصلی این است که اگر این خیابان متعلق به دولت است چرا آن را در اختیار مردم قرار نمی دهند؟چرا مشکل بیکاری را با سوار شدن بر گرده ی مردم حل می کنند؟ شهرداری یا بیمارستان را چه سودی عاید می شود؟ اگرمشکل بودجه و درآمد زایی شهرداری یا بیمارستان مطرح است باید به این شکل حل کنند؟مردم از این وضعیت ناراضی هستند و ما بارها آن را گفته ایم.تا وضعیت عادی است باید مانع توسعه ی این نارضایتی ها گردید.

در درب هر ارگان یا اداره ای افرادی با قبض به دست نشسته اند و مانع پارک اتومبیل ها و موتورسیکلت ها می شوند.این قبض ها از کجا آمده اند؟ چرا برای مردم ارزش قائل نمی شویم تابدین سان احساس کنند که شهر متعلق به خودشان است؟مگر دولت و مردم یکی نیستند؟ در وضعیت بدتر از آن مکان هایی که توقف ممنوع نیست با انواعی از مشکلات جدید روبرو می شویم.انواع صندلی ها ، تانکرهای آب، علمک ها، تابلوهای تبلیغاتی،تشک و لحاف و در بعضی موارد علائم راهنمایی و رانندگی به وسیله ی مغازه داران قرار داده می شوند که این توقفگاه ها را محدود تر می سازند.سئوال این است چرا راهنمایی و رانندگی دخالت نمی کند؟ چرا ماموران شهرداری در این راه عاجز و درمانده اند؟ چرا اگر در مواردی خاص این موانع را بر می دارند و به شهرداری حمل می کنند بلافاصله آزاد و دوباره نصب می گردند؟ چه کسی مقصر است؟ آقایان عزیز مردم ناراضی هستند.نگذارید وضعیت خراب تر شود.

مردم برای اتومبیل های خود عوارض می دهند.چگونه از امکانات این عوارض استفاده نمایند؟ بدیهی است که توقف راحت انتظاری است که از آن ها می رود.مگر یک مغازه دار برای اشغال محیط روبروی خود عوارض بیشتری می پردازد؟ در یک مورد گفته می شود که موانع را بردارید و اتومبیل خود را پارک کنید.آیا این باعث درگیری نمی شود؟ سئوال اصلی این است که مغازه داران چه حقی برای خود قائلند که این چنین می کنند؟ ما در میان شهر انواعی از نارضایتی ها را دیده و شنیده ایم.کار ما انعکاس واقعیات برای رفع مشکل است.پارکینگ های قارچی را چه کسانی به وجود می آورند؟ چرا متصدیان آن ها را معرفی نمی کنند؟ در یک مورد بسیار زجر آور می توان به بیرون از شهر اشاره نمود.کار ساخت پارک بانوان بسیار راضی کننده است.حرکتی بسیار خوب و قابل قبول برای هدایت تفریح سالم میان خانواده ها ست.ما از آن به عنوان کاری ارزشمتد و قابل تامل ذکر می کنیم که جای تشکر و قدردانی دارد اما همین کار هم خراب شد.هنوز توقف نکرده چند نوجوان قبض به دست ایستاده اند.اتفاقا نام شرکتی را هم نوشته اند.آقایان متصدی این همه خرج و هزینه برای آسایش مردم که البته قابل تقدیر است با یک حرکت بی ارزش از بین نمی رود؟ چه زیبا بود اگر این امکان را با ساختن توقفگاهی در دسترس مردم کامل می کردند؟همدلی و همراهی دولت و مردم هزینه می خواهد.

در یک مورد بسیار ناشایست باید به پارکینگ سازی های نوروز اشاره نمود.ما بارها گفتیم و اشاره نمودیم که آبروی شهر به این مورد بسیار وابسته است.در تمام این ایام در میان مردم و مسافرین بودیم.کسی رضایت نداشت.تمام مکان های شهر مملو از پارکبان ها بودند.نه رفتارها درست بود و نه هزینه ها قابل قبول و استاندارد.در یک مورد که شاهدان عینی و بچه های اصیل شوش شاهد ان بودند و عکس العمل خوب انجام دادند سو استفاده ای بود که باعث هزینه گیری بسیار زیاد از خانواده ای از بوشهر گردید.بعضی می گفتند که این آخرین باری است که به شوش می آییم.آیا نمی شود فکری بهتر از پارکبان ها داشت؟ ما توجیه دزدی و سرقت را تنها بهانه می دانیم.مکان هایی که امروز در اختیار میراث فرهنگی است و اتفاقا محصور هم هستند نمی توانند پاسخگو باشند؟

بومی های اصیل و فهیم شوش و مردم صبور و قانع این شهر باستانی از این وضعیت ناراضی هستند.باید این مسئله حل شود.از مشکل بودن به مسئله رسیدن تبدیل شده است.مگر فرزندان شوش نمی توانند این مورد را حل و فصل کنند؟ چرا دست روی دست می گذارند؟ما با انواع پارکینگ های تصنعی مخالفیم.اگر کسی از بابت سرقت در نگرانی است  بگذارید تا پارک پذیری داوطلبانه باشد.این مشکل در حال تبدیل شدن به معضل شده است.اگر لازم به تاسیس پارکینگ است باید شورای ترافیک این را تصویب کند و چگونگی اجرای آن را تایید نماید.شوش از این بابت در نارضایتی است.تا دیر نشده است نارضایتی را به رضایت تبدیل کنیم.راه آن استفاده از ابتکارات و خودجوشی هایی است که زمینه ی آن را دولتی ها مهیا می سازند.باید میان مردم و دولت فاصله ایجاد نشود.باید با ظرافت کار کرد و نکات حساس جداسازی را شناخت.مسئله ی پارکینگ ها باعث بدبینی و جداسازی می شود.