* به قلم" دکتر سید احمد موسوی

* استادیار  و عضو هیات علمی  دانشگاه"

حمله گرمازدگی چیست؟

زمانی که دمای بدن از حدود 45 درجه سانتی گراد بگذرد.آرام آرام اسیب به بدن شروع می شود.حساسترین قسمت بدن به گرما دستگاه عصبی می باشد.رفتارهای عجیب از فرد می بینیم .پرخاشکر و بیقرار می شود .سطح هوشیاری افت می کند .عدم تعادل و تشنج و حتی توهم از دیگر یافته های فرد گرمازده می باشد.در این مرحله با وجودی که دمای بدن بالاست ولی فرد توانایی تعریق را ممکن است  از دست بدهد. و توجه کنیم که همین اختلال در دفع حرارت توسط تعریق عامل بالا رفتن بیشتر دما می باشد.

حمله گرمازدگی شدیدترین شکل گرمازدگی است.باید در اولین اقدام فرد مبتلا به حمله گرمازدگی را از محیط گرم دور کرده و به محلی دارای وضعیت تهویه مناسب انتقال داد.اگر آمبولانس یا ماشینی که دارای کولر باشد حتما فرد را در داخل آن انتقال باید داد.لباس های فرد را کم کرده و روی بدن آب ولرم پاشیده شود و دقت شود که فرد دچار لرز  بعلت سردی آب نشود چون لرز خود نیز باعث افزایش دمای بدن می باشد.
توجه باید کرد که دمای بالای بدن در این افراد ناشی از گرمای زیاد است و با تب ناشی از عفونت متفاوت است بنابراین استامینوفن و سایر داورهای کاهنده تب در این قبیل از افراد کارایی ندارد و حتی مضر است.

سنکوپ و گرمازدگی !!

در برخی از افراد که نسبت به گرما حساستر هستند دیده شده که در مراحل اولیه ممکن است دچار افت هوشیاری ناگهانی شوند.این افراد یکباره زمین خورده و اگر نشسته باشند روی صندلی حالشان بد شده و از هوش می روند.علت بروز این حادثه گرمایی کاهش فشار خون ناشی از گشاد شدن عروق پوستی و از دست رفتن آب و املاح در بدن است.افراد مسن و افرادی که تماس کمتری با آب و شرایط گرمایی دارند بیشتر مستعد این وضعیت  که اصطلاحا  به آن سنکوپ یا  بنوعی غش می گویند هستند .برای درمان لازم است فرد از محیط گرم دور شود و فرد را در وضعیت خوابیده قرار بدهید تا خون به مغز و قلب برسد.اگر می تواند به وی مایعات دارای آب و نمک بدهید .دوغ در این بین نوشیدنی بسیار مناسبی است و در صورتی که فرد توان نوشیدن ندارد از سرم نمکی بصورت تزریقی بایستی استفاده شود.

خستگی گرمایی چیست؟

در این وضعیت بیماران مبتلا به گرمازدگی از سردرد،تهوع و استفراغ و درد در ناحیه عضلاتی شاکی هستند.گرما باعث شده تا وضعیت آب و نمک های موجود در بدن دچار تغییراتی شود که عمده اثر آن روی عضلات می باشد.دمای بدن این افراد افزایش می یابد اما از 40 درجه سانتی گراد نمی گذرد.سیستم عصبی سالم و کاملا هوشیارند.این افراد نیز از محیط گرم بایستی دوری کنند و استراحت برای آنها ضروری است .براساس وضعیت این افراد و در صورت افت فشار مایعات خوراکی و یا وریدی برایشان شروع باید کرد.
نکته آخر برای جلوگیری از لرز بیمار در حین کاهش دمای فرد چه باید کرد؟
اولا آبی که روی فرد پاشیده می شود نباید سرد باشد و یا از آب خنک و جریان هوای گرم و یا از آب ولرم و جریان هوای خنک استفاده باید کرد.استفاده از دو راه فوق احتمال لرز  افراد را کاهش خواهد داد.
با سپاس