یکی از وعده های احمدی نژاد در سال 1384 این بود که پول نفت را سر سفره مردم بیاورد و سفره آنها را بزرگ تر کند، اما اکنون آمارهای رسمی حاکی از کوچک شدن سفره مردم طی سال های 84 تا 92 دارد. آمارهای رسمی مرکز آمار ایران نشان می دهد در حالی که طی این بازه زمانی نسبت جمعیت خانوار به افراد صاحب درآمد کاهش یافته، اما درآمد خانوار افزایش نیافته بلکه برعکس متوسط درآمد هر نان آور کمتر شده است. همچنین گزارش مشترک سه وزارت خانه نشان می دهد در حال حاضر یک چهارم جمعیت ایران در مناطق کم برخوردار زندگی می کنند که حاکی از افزایش فقر در سالهای گذشته است.

چه عواملی باعث کوچک شدن سفره مردم طی سال های اخیر شده است؟

دکتر حسین راغفر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی گفت: «در حال حاضر درآمد سرانه خانوارهای ایرانی در مقایسه با سال 1340 کمتر شده است. در واقع 55 سال قبل درآمد سرانه خانوار ایرانی بیشتر از امروز بوده که البته در این سال ها نوساناتی هم وجود داشته و این شاخص سال هایی بالا و پایین رفته است.»

وی ادامه داد: «در سال های اخیر اتفاقی که افتاده این بوده که سفره خانوارهای ایرانی تحت تاثیر تورم های شدید به خصوص طی سال های 86، 90 و 91 آسیب دیده است. لذا در بازه زمانی 1384 تا 1392 فقر در کشور بیشتر شده و علی رغم اینکه درآمد نفتی در این مدت به نحو بی سابقه ای افزایش داشته اما درآمد خانوارها کاهش یافته است.»

راغفر درباره علل کاهش درآمد خانوارهای ایرانی در سال های مذکور گفت: «یکی از علل اصلی این اتفاق افزایش تورم و افزایش قیمت ارز است که باعث شد قدرت خرید خانوارها به شدت کاهش پیدا کند و درآمدهای مردم به قیمت های ثابت به شدت تنزل یابد.»

وی ادامه داد: «همچنین بیکار شدن افراد در این بازه زمانی در کوچک شدن سفره مردم بسیار تاثیرگذار بود، چنانکه بین سال های 1385 تا 1390 که سرشماری صورت گرفته است نزدیک به 460 هزار شغل فقط در صنعت از بین رفته است که این رقم بسیار بالایی است؛ در حالی که این شرایط در بخش های دیگر نیز وجود داشته است.»

وی افزود: «لذا رشد تورم و بیکاری طی این مدت از دلایل اصلی کاهش درآمدهای متوسط مردم است که باعث شده جمعیت کثیری از خانوارهای متوسط به زیر خط فقر سقوط کنند که همین باعث افزایش خانوارهای فقیر در جامعه شده است.»

راغفر درباره شرایط خانوارهایی که در مناطق کم برخوردار زندگی می کنند، گفت: «در بازه زمانی مورد اشاره در مناطق کمتر برخوردار و محروم جامعه فقر به شدت افزایش پیدا کرد و نه تنها نسبت جمعیت فقیر افزایش یافت، بلکه عمق فقر نیز بیشتر شد؛ یعنی فاصله درآمد خانواده های فقیر از خط فقر بیشتر شد.»

راغفر در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند دولت یازدهم به قیمت افزایش رکود توانسته تورم را کاهش دهد، در حالی که نرخ رشد 4.4 درصد است، چگونه نرخ رشد افزایش یافته اما صحبت از رکود می شود؟، گفت: «من نیز معتقدم دولت به قیمت افزایش رکود توانسته نرخ تورم را کاهش دهد. حتی اگر قبول کنیم نرخ رشد اقتصادی 4.4 درصد رشد داشته است اما این نرخ رشد اشتغال زا نیست، بلکه رشدی است که از افزایش تولید نفت حاصل شده است.»

وی ادامه داد: «در یک سال اخیر تولید نفت به شدت افزایش یافته و در واقع آنچه به رشد اقتصادی نسبت داده می شود خلق شغل نمی کند. همچنین در کنار نفت و گاز، تولید خودرو و خدمات کالاهای وارداتی افزایش داشته که هیچ کدام از اینها خلق شغل نمی کنند و رشد اقتصادی کنونی نرخ رشد بدون اشتغال است.»

وی افزود: «لذا این موضوع باعث شده این نرخ رشد هیچ تاثیری بر زندگی مردم و ایجاد اشتغال جدید نداشته باشد و این انتظار که سفره مردم بهبود پیدا کند رخ ندهد.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «از سوی دیگر نرخ تورم 10 یا 15 درصدی هنوز از بالاترین ارقام نرخ تورم در دنیا است که معنای آن کاهش قدرت خرید مردم است، در حالی که افزایش درآمد آنها به این نسبت نبوده که این موضوع را می توان در نرخ رشد حقوق و دستمزدهای کارگران و کارمندان دولت در سال 95 مشاهده کنیم که در مجموع کمتر از نرخ رشد تورم است.»

وی تصریح کرد: «بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که دولت آقای روحانی سرعت کوچک شدن سفره مردم را کاهش داده، اما این سفره را بهبود نداده است.»/ فرارو