استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: انسان برای ادامه ی نسل خود خانواده تشکیل می دهد.مهم ترین کارکرد این نهاد تربیت و اصلاح رفتارهاست.زن و مرد در درون این نهاد دارای نقش های متفاوتی هستند و با تولید فرزند تلاش می کنند تا افرادی را به جامعه ی بزرگ تر معرفی کنند که حاصل مثبت کار آن ها باشد.خانواده در چنین نگرشی وسیله ای برای رشد و تعالی است.ما اعتقاد به هر نوع خانواده نداریم و معتقدیم که خانواده در انسان بسیار متفاوت از سایر جانوران است.شاید این تصور که می توان با فرزند زایی وظیفه ی خود را تمام شده دانست برای بسیاری اصل و اساس باشد که گاه در صحبت ها و درد دل های مادران و پدران مشخص می شود اما خانواده ی انسانی بسیار فراتر از بچه زایی است.

ما می توانیم خانواده را از نظرهای مختلفی تقسیم بندی نماییم.کاری که اکثر عالمان علم با توجه به تخصص خود انجام داده و همچنان می دهند.خانواده ی بی تفاوت، زورگو، متعادل، اقتصادی، از هم گسیخته، طلاق و امثال آن از جمله نام هایی است که برای خانواده در نظر گرفته می شود.گرچه نمی توان این نام ها را رد کرد اما به نظر می رسد که اصل و اساس مورد غفلت قرار گرفته باشد.خانواده ی انسانی در این جایگاه کدام است؟

ما نام خانواده ی انسانی را برای تمام انسان ها قابل تصور می دانیم و منتظریم تا نوع بشر آن را ایجاد نماید.خانواده ی انسانی در چنین شکلی با انواع حیوانات متفاوت است زیرا روح انسانی با حیوان در بسیاری از موارد در تضاد می باشد.مشترکات انسان و حیوان در خانواده کم نیستند اما اینها نمی توانند نزدیکی نوع بشر را با حیوان تایید نمایند.بچه زایی و بزرگ کردن ان از جمله مشترکات ظاهری این نوع مقایسه است.

خانواده ی انسانی برای ما دارای ویژگی های خاصی است.در ایتدای امر تشکیل آن است.انسانیت ایجاب می کند که اخلاق مداری و نجیب زادگی اصل و اساسی برای این تشکیل باشد.مراسمات خاص برای نشان دادن این حرمت و نیز انواعی از رفتارهای سنتی و غیر آن برای توجه به اخلاق مداری بسیار لازم و ضروری است.نوع ازدواج ها و نیز محرمات و محدودیت ها برای نسل بشر ضرورتی مهم به حساب می آیند.انسان نمی تواند با هر فردی ازدواج نماید.

در تشکیل خانواده انسانی انسانیت ریشه و بنیان تصمیمات است.اینکه با کدامین انسان تشکیل خانواده دهیم امری است که به نهاد درونی انسان مربوط می شود.هر انسانی که از درون چرخیده و به سمت حیوانیت متمایل گشته است نمی تواند این نوع خانواده را تشکیل دهد.چنین خانواده ای گرچه از نوع بشر ایجاد شده است اما آدمیت آن مورد سئوال می باشد.خانواده ی انسانی ،خاص است.

در بچه زایی نیز اصول انسانیت بسیار مهم است.ابتدای کار هدف تولید است که گاه به تعداد نیز مربوط می شود.با توجه به اینکه انسان موجودی متفکر است، زمینه ی ایجادی را مورد بررسی قرار می دهد تا ببیند که این تعداد به چه میزان قابل تحقق است.اصولی مانند اقتصاد و توانایی های مالی گرچه قابل تاملند اما هرگز اساس نیستند.رشد دهی فرزند و کشاندن او به سمت تحول و تکامل بنیان اساسی چنین فرزند زایی است.

بنابراین می توان گفت که خانواده ی انسانی به آنگونه نهاد گفته می شود که در آن اساس تمام کوشش ها و فعالیت ها درونی و از جنس انسانیت است.هیچ رفتاری خارج از آن متصور نیست و ادامه ی نسل سالم هدف اصلی این نوع خانواده است.زن و مرد در این خانواده دارای حقوق انسانی هستند و تفاوت جویی تنها به شکل طبیعی آن قابل تصور است.مرد یا زن نمی تواند صرفا به دلایل غیر انسانی خود را برتر بداند بلکه این تفاهم و همدلی است که باعث استمرار فعالیت ها می شود.فرزند زایی همراه با پرورش ،اصلی برای همه است و مرد یا زن بودن نمی تواند مانعی در حذف وظایف باشد.

رفتارهای انسانی ناشی از انسانیت باعث رشد دهی فرزندان و تبدیل شدن آن ها به انسان های جدید می شود.استفاده از احترام و دادن فرصت های درست برای برآورد استعدادها و تبدیل نمودن به انواعی از توانایی های عملی و بروز بالاترین رشد انسانی ، اهم فعالیت های درونی خانواده ی انسانی است.توهین، تنبیه، تحقیر، تمسخر و در نهایت کلیه ی ویژگی های حیوانی در این نوع خانواده جایی ندارند و.انسان از این نظر که انسان است می کوشد تا خانواده ی انسانی تشکیل  و انسان تحویل جامعه دهد.