استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: دو واژه ی درمان و سلامتی گرچه مانند هم به نظر می رسند اما دقیقا مانند هم نیستند.منظور از سلامتی حفظ وضعیت موجود فرد و مقابله با انواعی از بیماری هاست که ممکن است گریبانگیر فرد شوند.قصد ما از مطرح کردن درمان رویدادهای بعد از مبتلا شدن است.شوش به عنوان شهری که در طول تاریخش دارای نوسانات فراوانی در این دو حوزه بوده می طلبد تا در شکل اول بررسی ها، تاریخچه ی درمان مطرح گردد. 

اولین نکته برای ما نارضایتی از خواسته هاست.بارها این موضوع را مطرح کردیم اما گوش شنوایی نبود.تاریخ درمان شوش یا به زبان ساده انواع مختلف رویدادهای مربوط به آن از مالاریا گرفته تا هجوم انواع حشرات و جانوران موذی و نیز تبعیدی هایی که نقش پزشک را ایفا نمودند و اتفاقا بسیار موثر بودند تا شکل گیری اولین مرکز درمانی و ساختن بیمارستان نظام مافی ،موضوعاتی قابل ارائه هستند که می توانند اذهان مردم را به آگاهی بخشی تبدیل نمایند.

در بخش سلامتی رضایت ما چندان نیست.مردمی که می بایست انواع آموزش ها را طی کنند تا بدین سان بتوانند تمهیدات لازم را به خرج دهند فقیر و دارای کاستی های فراوانی است.مراکز بهداشت آنطور که انتظار می رود فعال نیستند.شاید در محدوده ی کار اداری و حضور و بررسی وضعیت مادران و کودکان تا حدی قابل قبول عمل کرده باشند اما هرگز از ایجاد زمینه های آموزشی قابل سرایت برخوردار نبوده اند.مردم مراکز بهداشتی را تنها مکان هایی ثابت برای مراجعه می دانند در حالی که باید مشوقی در درون جامعه نیز باشند.در همین رابطه مردم نیز دارای رفتارهایی خلاف سلامتی هستند و همکاری لازم را به خرج نمی دهند.البته که بخشی از این نارضایتی از عدم آگاهی آن هاست اما حتی تحصیل کرده ها هم مشکلاتی ایجاد می کنند.به طور مثال حفظ پاکیزگی محیط در شوش بسیار ضعیف است و انباشت انواعی از زباله ها و رها کردن آن ها در هر مکانی ناشی از نوعی بی اطلاعی و حتی بی مسئولیتی است.سلامتی در این بخش به خطر می افتد.

در بخش درمان ما از مردم و پزشکان انتظاراتی داریم که مکمل یکدیگرند و با کمال تاسف اجرا نمی شوند.مردم در مراجعه به پزشکان خواسته هایی منطقی را مطرح نمی کنند.باید از آن ها بخواهند تا دقیقا معاینه کنند.تنها با حرف و آن هم در کوتاه ترین زمان ممکن دارو تجویز می شود.پزشک باید وقت صرف کند و از فشار خون که کاری عادی است تا معاینه حلق و گوش و بینی گرفته تا تب را کنترل نمایند.زیاد نویسی دارو نیز یکی از موارد نارضایتی ماست.گاه میان پزشک و داروخانه اشاراتی می شود تا بعضی از داروهای مانده به مصرف برسند.این مهم خصوصا در داروهای تقویتی مشاهده شده است.در مورد بهای دارو ها هم کسی متعرض نمی شود.با اعتمادی که مردم دارند سو استفاده ها می شود.بارها این مهم بررسی شده و شخصا تفاوت های هنگفت در میان اقلام قیمتی در داروخانه های متعدد مشاهده کرده ام.در این بخش نظارت تقریبا صفر است و ما ناراضی هستیم.

گرچه از بابت گسترش مراکز درمانی در شوش کارهای خوبی انجام گرفته و در روستاها نیز در حال اقدام است و این به معنای رضایت ما از آن هاست اما درمانگاه های خصوصی گاه آزار دهنده هستند.این ها برای کمک به مردم بیشترین تعرفه ها را درخواست می کنند.تفاوتی میان درمانگاه های خصوصی و خیریه نیست.در بعضی از مواقع مراکز درمان محل استخدام فامیل ها و خانواده های خودی شده است.تزریقات غیر قانونی و به وسیله ی کسانی صورت می گیرد که متخصص نسیتند و صرفا به دلیل نزدیکی با هیئت های عامل به این کار مشغولند.کمبود متخصصین در بیمارستان ها هم دلیلی بر عدم رضایت است.بنابراین باید موضوع درمان در شوش را به دو بخش مردم و مسئولین اختصاص داد.این مهم که فقط انتظار از مسئولین است کاملا اشتباه است.این امر دو طرفه است و باید با همین دید به آن نگریست.

در بیمارستان شوش کارهای خوبی انجام گرفته است.از توسعه ی بخش های درمانی تا ساختمان سازی و ظاهر سازی ما تا حدود زیادی راضی هستیم اما از بابت مدیریت های درونی بیمارستان حرف های زیادی داریم.این مهم خصوصا در بخش درمانگاه تخصصی مشهود است.متخصصی که در درمانگاه بیمارستان با بیمار خود حرف می زند بسیار بی حوصله و تقریبا بی تاثیر است زیرا دریافتی او اندک است.ما بارها چنین وضعیتی را مشاهده کردیم.گاه علنا متخصص افراد را به مطب شخصی خود هدایت می کند تا بدین سان دریافتی خوبی داشته باشد.این مسئله غیر انسانی است.ما از این بابت راضی نیستیم.در واقع وجود درمانگاه تخصصی را زائد تصور می کنیم.درست است که در بخش درمان باید هزینه کرد اما تا چه حدودی؟آیا تحمیل امری درست است؟

امید ما به مردم در شکل اول و مسئولین بومی در شکل دوم است.باید پزشکان و متخصصین بومی که در همین شهر درس خوانده اند و مدرک گرفته اند دست به کار شوند و همشهریان خود را حداقل در یک روز در هفته مجانی و برای رضای خدا درمان کنند.این همه درآمدها به جایی نمی رسند اما ثواب آخرت حتمی و به جا ماندنی است.مردم هم باید همکاری کنند. 

ما از وضعیت بهداشتی در شهر که مردم عامل بر هم زدن آن هستند ناراضی هستیم.ما از عدم تشکیل سمینارها و جلسات علمی- درمانی ناراضی هستیم.از عدم حضور پررنگ مسئولین بهداشتی در شهر ناراضی هستیم.وجود غیر بومی هایی که با اتمام ساعات کار از شهر می روند ناراضی هستیم.ما منتظر آستین بالا زدن بومی های خود هستیم.همت بلند را باید در شوشی های اصیل یافت.

تصاویر اختصاصی ایران اُنا از اولین درمانگاه شوش در دهه 30