طبق قانون بودجه امسال، دولت موظف است یارانه افراد ثروتمند و پولدار را از فهرست یارانه‌بگیرانی که ماهانه 45 هزار و 500 تومان دریافت می‌کنند، حذف کرده و بر این اساس وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که مسئولیت این کار را به عهده گرفت، اقداماتی انجام داده است.

بررسی عملکرد دولت در بخش یارانه‌ها نشان از چند تخلف دارد. اول، حذف یارانه اقشار کم‌درآمد و متوسط جامعه است که احتمالا ناشی از اشتباه بودن بانک اطلاعاتی وزارت کار است.

تخلف دوم دولت، ثبت‌نام نکردن از متقاضیان دریافت یارانه است. براساس قانون بودجه امسال، دولت باید دوباره به ثبت‌نام افراد متقاضی دریافت یارانه اقدام می‌کرد که این کار را انجام نداده است.

ادامه اعتراض‌ها

از ابتدای سال جاری، افراد زیادی نسبت به حذف یارانه‌شان معترض شده و می‌گویند که ما پولدار نیستیم و روی یارانه نیز حساب باز کردیم تا بخشی از امورات زندگی خود را بگذرانیم.

برخی دیگر از معترضان معتقد بودند افرادی را می‌شناسند که سرمایه‌های بسیار زیادی دارند و خودرویشان به ارزش کل زندگی آنهاست.

ملاک حذف یارانه‌ها چیست؟

دکتر احمد میدری، معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی چندی پیش با روزنامه جام جم مصاحبه‌ای داشت که در آن از نحوه حذف یارانه افراد سخن گفته بود. میدری تصریح کرده بود: مبنای حذف یارانه‌ها خودرو، معامله ملکی و محل سکونت است که ما از اطلاعات موجود بجز نظام بانکی استفاده کردیم. به شغل فرد هم توجه کردیم؛ از پزشک، وکیل و هیات‌مدیره شرکت‌های بزرگ گرفته تا موارد دیگر.

وی گفته بود: این حق فرد است که بداند برای چه یارانه‌اش حذف‌شده و ما به خود فرد می‌گوییم، ولی این موضوع را در رسانه‌ها نمی‌گوییم تا رفتار مردم تغییر نکند. وقتی می‌خواستیم یارانه را حذف کنیم، بررسی می‌کردیم که گیرنده آن، بیمار خاص یا معلول نباشد.

معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تأکید کرده بود: در بهترین حالت 10 تا 15 درصد خطا در حذف یارانه‌ها وجود دارد که در سطح استانداردهای جهانی است.

میدری با تأکید بر این‌که به حساب‌های بانکی سرکشی نمی‌کنیم، اعلام کرده بود، استدلال دولت این است که مردم باید به حوزه نظام بانکی اعتماد کنند که پولشان را از نظام بانکی خارج نکنند.

براساس گفته‌های میدری، دولت باید اعلام کند افراد برای چه موضوعی حذف شدند، اما افرادی که از فهرست یارانه‌بگیران حذف می‌شوند، می‌گویند هیچ اطلاع‌رسانی‌ای به آنها نمی‌شود و پس از بررسی حساب بانکی‌شان مطلع می‌شوند که یارانه ‌‌آنها واریز نشده است.

شکایت مردم

در طول چند ماه اخیر افراد زیادی با روزنامه جام‌جم تماس گرفته‌اند و اطلاعاتی از وضعیت مالی خود تشریح کرده‌اند که این تماس‌ها در هفته‌های اخیر بیشتر هم شده است. اسنادی که این افراد از وضع زندگی‌شان ارائه می‌کنند، نشان می‌دهد جزو اقشار ضعیف و متوسط محسوب می‌شوند، اما یارانه آنها قطع‌شده است.

یکی از افرادی که در سمت نگهبانی یک شرکت مشغول به کار است و از این ماه، یارانه‌اش قطع‌شده می‌گوید: با پیگیری‌هایی که انجام دادم، گفتند شما ماهانه 4.5 میلیون تومان حقوق می‌گیرید و دارای خانه مسکونی و خودروی مناسبی هستید. این در حالی است که خودروی من پراید مدل 92 است و احتمالا ازنظر دولت، پراید معیار پولدار بودن است.

وی می‌افزاید: خانه‌ای را که می‌گویند چند سال قبل خریدم، اما به‌دلیل نداشتن پول کافی، بخشی از پول خرید آن را با رهن دادن آن تهیه کردم و خودم هم‌اکنون در حومه تهران مستأجرم که اجاره‌بهایش پایین است. ضمن این‌که حقوق من با صد ساعت اضافه‌کاری به سه میلیون تومان هم نمی‌رسد و نمی‌دانم حقوق بالاتر از این رقم را از کجا آورده‌اند. اگر واقعا من چنین حقوقی می‌گیرم از دولت تقاضا دارم شماره حساب آن را اعلام کند، شاید خودم خبر ندارم.

یکی دیگر از افرادی که از فهرست یارانه‌بگیران حذف‌شده، جابه‌جایی پول خانه پدرش در حساب بانکی‌اش را عامل حذف یارانه می‌داند و می‌گوید: تغییری در روند زندگی من اتفاق نیفتاده و در همین مدت نیز دارای یک فرزند شدم و دولت به‌جای این‌که حمایت داشته باشد، یارانه‌ام را قطع کرده و تا دیروقت نیز مجبور به کار هستم و جزو افراد پولدار محسوب می‌شوم. وی فیش حقوقی خود را نشان داد که دارای 200 ساعت اضافه‌کاری بود و در صورت حذف این بخش، قطعا حقوق دریافتی وی به یک‌سوم کاهش می‌یافت.

پیگیری خبرنگار ما از احمد میدری، معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره برخی افرادی که از فهرست یارانه بگیران حذف شده‌اند، نشان می‌دهد یکی از معیارهای دولت بررسی حساب‌های بانکی است که این موضوع با وعده‌های قبلی مسئولان ارشد دولت درباره عدم سرکشی به حساب‌های بانکی مردم تناقض دارد.

مسئولان بی‌دقت هستند

حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس دراین‌باره گفت: بارها مشاهده‌شده که افراد کم‌بضاعت از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند و این نشان‌دهنده بی‌دقتی مسئولان مربوط است.

وی افزود: از سوی دیگر برخی افراد هستند که استطاعت مالی زیادی دارند و همچنان یارانه دریافت می‌کنند و این موضوع باعث می‌شود که مردم به مسئولان بی‌اعتماد شوند. حاجی دلیگانی تأکید کرد: برای برخی خانوارها یارانه به‌عنوان کمک‌هزینه زندگی محسوب می‌شود و باید در این زمینه دقت کافی وجود داشته باشد.

الزام دولت به سرکشی به حساب‌های بانکی

احمد انارکی محمدی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم به خبرنگار ما گفت: سرکشی به حساب‌های بانکی می‌تواند یک معیار خوب و مشخص برای حذف یارانه ثروتمندان باشد، اما نباید این موضوع کتمان شود. برخی افرادی که از فهرست یارانه‌بگیران حذف‌شده‌اند بعضا از اقشار کارمند و حتی کارگر بودند که استحقاق دریافت یارانه را دارند.

وی افزود: ضریب خطای دولت در حذف یارانه ثروتمندان زیاد بوده و باید با دقت بیشتری کار را پیش ببرند. ضمن آن‌که معیار داشتن خودرو نمی‌تواند مشخص‌کننده درآمد فرد باشد و باید رویه حذف یارانه ثروتمندان تغییر یابد.

محمدحسین علی‌اکبری - اقتصاد