با وجود مصوبه قانونی مجلس برای افزایش وام ازدواج به ده‌میلیون تومان، هنوز زوج‌های جوان برای دریافت وام دچار مشکل هستند و آن‌طور که مقامات بانک مرکزی اعلام کرده‌اند، 685 هزار نفر در صف این وام هستند.

بانک‌ها در ابتدای تصویب قانون بودجه امسال و افزایش وام ازدواج، مشکل کمبود منابع قرض‌الحسنه را مطرح می‌کردند که با مشخص شدن واقعیات منابع و مصارف خود، این مشکل رفع شد. اما اخیرا آنها پر شدن سهمیه تعیین‌شده از سوی بانک مرکزی را عامل توقف وام ازدواج عنوان می‌کنند. برخی بانک‌ها می‌گویند بانک مرکزی به آنها تکلیف کرده بود که مثلا 40هزار وام ازدواج ده میلیون تومانی بدهند که با پر شدن این سهمیه، پرداخت وام ازدواج را متوقف کرده‌اند.

وام ازدواج در چارچوب سیاست‌های کلی نظام

در بند دوم سیاست‌های کلی جمعیت، مقام معظم رهبری تاکید کردند رفع موانع ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند، کاهش سن ازدواج و حمایت از زوج‌های جوان و توانمندسازی آنان در تأمین هزینه‌های زندگی و تربیت نسل صالح و کارآمد باید مورد توجه قرار بگیرد.

همچنین در بند دوم سیاست‌های کلی خانواده آمده است: محور قرار گرفتن خانواده در قوانین و مقررات، برنامه‌ها، سیاست‌های اجرایی و تمام نظامات آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بویژه نظام مسکن و شهرسازی. در بند ششم این سیاست‌ها هم تاکید شده که ترویج ارزش‌های متعالی و سنت‌های پسندیده در ازدواج و خانواده باید مورد توجه باشد.

با وجود همه این تاکیدات، جوانان که برای دریافت وام ازدواج ـ که به هر فرد ده میلیون تومان پرداخت می‌شود ـ به بانک مراجعه می‌کنند با ممانعت‌هایی از سوی بانک‌ها روبه‌رو می‌شوند و اکنون نیز مواردی از قبیل تکمیل سقف سهمیه تسهیلات ذکر می‌شود.

یکی از متقاضیان تسهیلات ازدواج به خبرنگار ما می‌گوید، با وجود تکمیل مدارک و مراجعه به شعبه، بانک به من می‌گوید سقف سهمیه خود از تسهیلات ازدواج را وام داده و باید تا سال آینده صبر کنم.

یکی دیگر از متقاضیان دریافت وام ازدواج معتقد است که بانک‌ها با وجود داشتن منابع کافی به این پرداخت راضی نیستند و ترجیح می‌دهند ‌که به هیات‌مدیره خود وام بدهند تا گره از مشکل جوانان باز کنند.

این در حالی است که نظام بانکی هر چند سال یک‌بار دچار تخلفات گسترده‌ای می‌شود که نمونه اخیر آن اختلاس‌هایی است که در شبکه بانکی انجام شده است. از سوی دیگر برخی بانک‌ها برای اعطای وام ازدواج، ممانعت و بهانه زیادی می‌آورند در حالی که به هیات مدیره‌های خود یا افراد خاص وام‌های کلانی می‌دهند که بازپرداخت آن با ابهام روبه‌روست و باعث می‌شود تا معوقات بانکی نیز روند صعودی داشته باشد.

بانک‌ها منابع کافی دارند

طبق آمار ثبت احوال، سال گذشته حدود 685 هزار ازدواج ثبت شده که در سال جاری نیز این رقم در همین حدود خواهد بود. با توجه به این‌که منابع قرض‌الحسنه بانک‌ها حدود صد هزار میلیارد تومان اعم از جاری و قرض‌الحسنه است، طبعا شبکه بانکی توان لازم را برای پرداخت وام ده‌میلیونی ازدواج به یکی دو میلیون متقاضی در سال دارد.

رقم وام ازدواج باید افزایش یابد

بهرام پارسایی، عضو کمیسیون اصل 90 مجلس گفت: یکی از اهداف و برنامه‌های مهم کشور که مقام معظم رهبری بسیار روی آن تاکید دارند، تسهیل ازدواج جوانان است و بانک مرکزی باید سقف تسهیلات را برای هر بانک مطابق با میزان ازدواج تعیین کند.

وی افزود: با توجه به اهداف افزایش جمعیت کشور باید برای ازدواج، تسهیلات مسکن نیز در نظر گرفته شود تا هر جوانی که قصد ازدواج دارد، بتواند در خانه خود زندگی کند.

پارسایی ادامه داد: این موضوعات باید با جدیت کامل دنبال شود، اما اجرایی کردن آن نیز به بودجه کشور بستگی دارد که دولت باید بودجه و برنامه‌های لازم را در این حوزه در نظر بگیرد.

عضو کمیسیون اصل 90 با اشاره به این‌که مبلغ وام ازدواج باید افزایش یابد، خاطرنشان کرد: نظر شخصی من بالاتر از ده میلیون تومان است، اما دولت برای تعیین رقم نهایی باید بودجه و منابع آن را در نظر بگیرد و رقم فعلی، مشکل جوانان را حل نمی‌کند.

بانک‌ها قانون را اجرا کنند

جمشید جعفرپور، نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی هم در این‌باره به خبرنگار ما گفت: در زمانی که صحبت از افزایش وام ازدواج از سه میلیون تومان به ده میلیون تومان مطرح شد، بانک‌ها در این زمینه مخالفت‌هایی داشتند و در برابر اجرای آن مقاومت می‌کردند که این موضوع تا حدی در شبکه بانکی حل شد.

وی افزود: برای بحث ازدواج و تسهیلاتی که به آن اختصاص داده می‌شود، اختلاف نظراتی وجود داشت، اما طبق مصوبه مجلس نباید افراد برای دریافت وام در صف بایستند و در کوتاه‌ترین زمان باید پرداخت شود.

جعفرپور تاکید کرد: بانک‌ها باید طبق مصوبه مجلس عمل کنند، در غیر این صورت در کمیسیون فرهنگی بررسی خواهد شد و شرایط عملکرد دولت با سیاست‌های کلی جمعیت و خانواده مقایسه شده و با مشاهده مغایرت عملکرد، دولت باید پاسخگو باشد.

صف وام ازدواج باید جمع شود

دکتر شهاب نادری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم در این زمینه به جام‌جم گفت: هفته گذشته کمیسیون اقتصادی مجلس با تعدادی از مقامات بانک مرکزی جلساتی داشتند و خروجی آن جلسه این بود که برنامه‌ بانک‌ها باید طوری باشد که هیچ فردی برای دریافت وام ازدواج نباید در صف بایستد.وی افزود: درخصوص تامین اعتبارات این وام‌ها و همچنین نحوه پرداخت آن در کمیسیون اقتصادی مجلس بحث شد و حتی برخی نمایندگان صحبت از افزایش وام ازدواج نیز کردند که هنوز جمع‌بندی‌ها در این بخش تمام نشده است.

نادری تاکید کرد: کمیسیون اقتصادی حتما پیگیر این موضوع خواهد بود و نباید از قانون سرپیچی شود.

جزئیاتی درباره وام ازدواج

علی‌اصغر میرمحمدصادقی، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی به ایسنا گفت:‌ از اول فروردین تا 12 آبان امسال، بالغ بر 4200 میلیارد تومان برای 478 هزار فقره وام ازدواج پرداخت شده است. از کل 478 هزار نفری که به آنها تسهیلات پرداخت شده، حدود 158 هزار نفر مربوط به چهار ماه ابتدایی هستند که عمدتاً وام سه میلیونی دریافت کرده‌اند. 320 هزار نفر دیگر نیز از تسهیلات ده میلیونی برای زوجین عادی و 20میلیونی برای ایثارگران استفاده کرده‌اند که تقریباً در سه ماه اخیر به آنها پرداخت شده است.

وی افزود: تعداد متقاضیان در صف تا 12 آبان سال جاری، حدود 685 هزار نفر بوده‌ که 324 هزار نفر آنها در مرحله دریافت وام قرار دارند. براین اساس 155هزار نفر در انتظار پذیرش در شعبه، 187 هزار نفر در انتظار تکمیل پرونده، 69 هزار نفر منتظر انعقاد قرارداد و 13 هزار نفر هم در انتظار اخذ وام قرار دارند درعین حال که 360 هزار نفر هم در صف تعیین شعبه هستند. در حالی بانک مرکزی اعلام کرده بود که ماهانه حدود 150 هزار فقره تسهیلات ازدواج پرداخت شود که مدیرکل اعتبارات این بانک در رابطه با عملکرد بانک‌ها در این مورد توضیح داد در هرماه حدود 110 هزار پرداختی وجود داشته و تقریباً 40 هزار فقره عقب مانده‌ایم.

محمدحسین علی‌ اکبری - اقتصاد