استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: زور و قدرت برای بسیاری از افراد دارای یک معناست.تجمع در جسم و اینکه فرد بتواند با این توانایی اشیایی را جا به جا کند.این در حالت ابتدایی کاملا درست است اما محدود به حیوان می باشد.به طور مثال قدرت یک فیل نسبت به شیر بیشتر است یا یک شیر نسبت به گربه قابل مقایسه نیست.در مورد انسان گرچه این نوع از قدرت قابل قبول است اما اساسی نیست.

قدرت در انسان دارای معنا و مفهومی است که از بدترین تا بهترین در نوسان است.شاید این درجه بندی برای بسیاری تعجب آور باشد.ارزش دادن به قدرت چه معنایی می تواند داشته باشد؟ ما در این بخش به انواعی از قدرت ها در انسان اشاره داریم که در جوامع انسانی و غیر انسانی کاربرد دارند.اقتدار به طور مثال یکی از این نوع تقسیم بندی هاست.

ما قدرت را متساوی با زور نمی دانیم اما شاخه ای از آن در نظر می گیریم.بنابراین همان طور که قدرت بازو در انسان مهم است انواع دیگری نیز موجودند که ممکن است هماهنگ با زور نباشند.قدرت در این نوع نگرش به دو نوع انسانی و غیر انسانی تقسیم بندی می گردند.

بر این اساس قدرت نیز مانند خصلت هایی از موجودات میان انسان و حیوان دارای اشتراکاتی است.شاید اشتراک در این باره تنها به استفاده و چگونگی کاربرد آن مربوط شود.حیوان از این نظر که حیوان است از این توانایی تنها برای استفاده های مورد نیاز کاربرد می گیرد و تا زمانی که بدان نیاز نباشد مورد استفاده قرار نمی دهد.

بیشترین کاربرد آن برای بقاست و انواع تلاش هایی که برای به دست آوردن غذا یا محافظت از خود صورت می گیرند از همین جنس می باشند.در انسان چنین تصوری باطل است گرچه محال نیست.در انسان های ابتدایی و کمتر رشد یافته انواعی از زورآزمایی ها برای بقا وجود داشته و انسان های اولیه با کشتن یکدیگر سعی در برتری داشتند.

امروز نیز این قدرت با انواعی از سلاح ها و البته مدرن انجام می گیرد.آدمی در این زمینه با گذشته متفاوت نیست بلکه نوع استفاده را تغییر داده است.وقتی قدرت برای برتری جویی باشد همان قدرت غیر انسانی است که متاسفانه رواج بسیاری دارد.اشکال آن ثابت اما نوع مورد نظر متغییر گشته است.

ما شکل دوم قدرت را که انسانی می نامیم لازمه ی رشد و تعالی بشر بر می شماریم.قدرتی که برتر از سایر قدرت هاست.از توانایی های درونی سرچشمه می گیرد و به وسیله ی انسانیت ارزشیابی می گردد.توانایی هایی که در تفکر و تعقل نهفته است و نوع بینی و آدمیت جویی را در درون خود جای می دهد.

قدرت انسانی بالاترین نفوذ را در رشد و ترفیع آدمی دارد و بدین سان اشکال مختلفی از زندگی را که با جوهره ی آدمی در تضاد است مورد حذف قرار می دهد.قدرت انسانی توانایی هایی است که شخص از آن ها برای استعمار یا استثمار استفاده نمی کند.برای از بین بردن نوع بشر به کار نمی گیرد بلکه قدرتی است که دارای محدودیت های ارزشی است و نمی تواند در هر مکان یا زمانی مگر برای رشد و تعالی کاربرد داشته باشد.

بر این اساس از کلماتی مانند اقتدار نیز به جای قدرت استفاده می کند و از نفوذ و محترم شدن نیز سود می برد.بسیاری از انسان ها هستند که از نظر جسمی ضعیفند اما قدرت نفوذ و هدایتی دارند که یک مجموعه را تحت راهنمایی خود قرار می دهند.

در این شکل ،قدرت انسانی نشان دهنده ی هدایتی است معنا دار به سمت و سوی انسان شدن و تشکیل جامعه ی انسانی است.جامعه ای که در آن عدالت اجتماعی اساس موفقیت هاست و قدرت انسانی برای کشاندن همنوعان به بالاترین سطح تعالی است.

قدرت انسانی زورگو نیست و افراد را بر اساس احساسات شخص زورگو مورد فشار قرار نمی دهد.آرامش و آسایش از طریق این قدرت جاودانه و همیشگی است.منشا این قدرت هرگز خارج کردن فرد از مجموعه و اشغال گری نیست.

قدرت انسانی را باید امری مهم بدانیم که در آن فقط انسانیت به آن شکل و شمایل می دهد.همانطور که مورد احترام است مردم را با احترام هدایت می کند.هر چه این هدایت سریع تر باشد،ترفیع انسانیت  زودتر به دست می آید.اگر توجه  به این قدرت وجود داشته باشد مردم قادرند تا رشد یابی خود را مهم تر از سایر کوشش ها بدانند و بدین سان با ترفیع فکر و عقل و کامل شدن بیشتر آدمی ،از انواعی از درگیری ها و کشتار ها خبری نخواهند بود.

انسان از این نظر که رشد کافی نیافته است از قدرت جسمانی خود استفاده می کند.در پشت استفاده از چنین قدرتی ،منطق و استدلال وجود ندارد و فقط اشتراکی میان انسان و حیوان است که برتری استفاده نیز با حیوان می باشد وآدمی خود را به شکلی دون می کند که با حیوان یکی می شود.قدرت انسانی مترادف با زور و بازو نیست.قدرت او در تعالی گری و هدایت به سمت بهترین هاست.جامعه سازی است که در آن صلح و صفا و همنوع دوستی حرف اول را می زند.قدرتی تفکری است.اقتداری عقلی است.نفوذی منطقی و در نهایت تسلطی بر نفس و درون انسانی است.