استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: نگاه ما به جامعه ی انسانی نشان دهنده ی تاثیر آن بر نوع زندگی بشراست.بدون شک می توان آن را نوعی بازبینی در روش زندگی نیز دانست.کسانی که در این دنیا زیست می کنند به شکل های متفاوتی امورات خود را می گذرانند و با اطمینان از درستی کار به استمرار حیات می پردازند غافل از اینکه نوع زندگی بشر تابع مواردی است که گاه مورد فراموشی قرار می گیرند.

پرداختن به جامعه ی انسانی به همین معناست که ای انسان بدان که دارای شکل خاصی از زندگی هستی و می بایست از آن تبعیت نمایی.این مورد برای پیشرفت کارها و گریز از مشکلات لازم و ضروری است.وظیفه ی اهل علم همین است که با نوشته های خود و نیز تذکرات لازم ،روش های درست انسانی را بر اساس بنیان های ماهیتی نوع بشر منعکس نمایند.شاید بسیاری بر این تصور باشند که قادرند از هر روشی برای پیشبرد کارها استفاده کنند در حالی که متخصصین چنین تصوری را باطل می دانند.

اینکه انسان درگیر مشکلات و مسائل بسیاری است قابل قبول است اما هیچ کس تصور نمی کند که خود عامل به وجود آوردن مشکلات است.دوری از حقیقت انسانی و تکیه بر واقعیت ها باعث پذیرش مواردی می گردد که از اساس غلط هستند.کدامین مشکل در این دنیا موجودند که آدمی در ایجادش نقشی ندارد؟ چرا باید جنگ و کشتار وجود داشته باشد؟ بدون شک انسان و نوع آن در این امر دخیل هستند.جامعه اگر انسانی باشد زندگی نیز سالم و درست خواهد بود.اگر توانایی های ماهیتی نوع بشر به رشد و تعالی رسند آنگاه آرامش و آسایش که آرزوی انسان امروزی محقق خواهند شد.

ما در پایان این مجموعه قصد داریم تا ضمن بررسی مجدد موضوعات ،اصل نیاز به جامعه ی انسانی را تکرار نماییم.نیازی که باعث رسیدن آدمی به زندگی مسالمت آمیز همراه با افتخار و سربلندی خواهد شد.علومی که باعث حذف انسانیت یا کمرنگ شدن آن می شوند شناخته و آدمی از این نظر که خود این علوم را به وجود می آورد برای از بین بردنشان اقدام نماید.

جامعه ی انسانی آن چیزی نیست که انسان امروزی در آن زندگی می کند.شاید شکل ظاهری و تعریف لغوی آن باعث قانع شدن بسیاری شود اما ماهیت و شکل رفتاری آن هرگز این چنین نیست.ما جامعه ی انسانی را وجودی بالاتر از درگیری و رقابت های برتری جویانه می یابیم و انتظار داریم که همه ی انسان ها برای ایجاد آن تلاش های مضاعفی انجام دهند.

جامعه ی انسانی با گفتگو و زد و بندهای سیاسی و اقتصادی ساخته نمی شود.این جامعه با برتری جویی بعضی از کشورها که خود را رهبران جهان بنامند اصلاح نمی گردد.این مجموعه نمی تواند با تکیه بر قدرت های وسیله ای و ساختن انواع وسایل برتری جویی به سرانجام رسد.

جامعه ی انسانی تنها با تکیه بر ماهیت درونی آدمی و بازگشت انسان به حقیقت وجودی خود ایجاد می گردد.این تصور که می توان با ظاهر سازی به منظور رسید را باید کنار گذشت.ماهیتی که نوع بشر را از سایر موجودات جدا می سازد اساس پیشرفت کارهاست.باید این مجموعه مملو از رشد و ترفیع جوهره ی انسانی خویش باشد.

جامعه ی انسانی دارای ویژگی ها و خصوصیات منحصر به فردی است که با انواعی از نمادها خصوصا رفتار متجلی می شوند.وقتی جامعه آرامش خواه شد انسان درون آن پیش قدم رفتارهای آرامش طلب می گردد.ماهیت نوع بشر است که نمی تواند به دیگران ظلم کند و هم نوع خود را آزار نماید.این بدان معناست که توانایی های انسانی او قابل ترفیع تا بینهایت هستند و قادرند تا نوع بشر را به سمتی بکشانند که حتی موجودات دیگر نیز از او در آسایش قرار داشته باشند.نوع بشر نمی تواند ماهیت خود را با حیوانیت تعویض نماید.ماهیت او رشد و تعالی به سمت خداست.به سمتی که پاکی و همدلی نوعی از نمادهای آن است.

در پایان سخن که البته سخن تمام شده نیست و هر فرد رشد یافته ای می تواند آن را ادامه داده و در آینده تکمیل نماید، باید گفت که دسترسی به جامعه ی انسانی در دنیای امروز تقریبا با ناامیدی روبرو شده است اما نیازی زیر بنایی است که نباید از آن غافل گردید.

در این راه برای توفیق در عمل ابتدایی ترین کار آگاه سازی است.آگاهی از اینکه نوع بشر نیازمند به رشد درونی است تا با تکیه بر حقیقت خود بازیابی درونی یابد و بتواند مسیر را تشخیص دهد.بدیهی است که قبل از این، اهل علم و دانش نیز بکوشند تا موارد ضد بشری افزون تر نگردند تا بدین سان نوعی سکون در این موارد ایجاد و سپس شروعی برای کاهش بیشتر و برتری ماهیت آدمی گردد.جامعه ی انسانی را نباید فراموش شده تلقی نمود.موفقیت حقیقی آدمی در ایجاد چنین جامعه ای است.