تبدیل یک محوطه باستانی به میدان کشمکش مسئولان؛

«شوش» از خودی‌ها هم گل می‌خورد!

محوطه‌ باستانی شوش از زمان جهانی شدن‌اش تا امروز، به یک میدان کشمکش تبدیل شده، ابتدا برای کم و زیاد شدن عرصه و حریم محوطه، یک‌بار پل نظام مافی، یک‌بار رستوران سنتی در عرصه شهر تاریخی، یک‌بار احداث پل هوایی و حالا هم که به گفته‌ سخنگوی شورای شهر شوش ایجاد فضای سبز سه هکتاری در قسمت ورودی شهر!

یازدهم بهمن ماه امسال سید حکیم موسوی، سخنگوی شورای شهر شوش در گفت‌وگویی اعلام کرد، «با همکاری سازمان میراث فرهنگی شوش و شهرداری، ۳هکتار از اراضی حاشیه محوطه میراث فرهنگی و گردشگری به سرانه فضای سبز افزوده می‌شود.»او در آن مصاحبه تاکید کرد: «این میزان از اراضی واقع در ورودی شهر شوش مسیر جاده ترانزیت تا میدان شبیه از اراضی حاشیه محوطه میراث فرهنگی و گردشگری است که با عقد قرارداد همکاری میان میراث فرهنگی، شهرداری و شورای شهر شوش مورد استفاده فضای سبز قرار خواهد گرفت.»

در همین حال، محمدحسن طالبیان، معاون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پاسخ به این نامه و صحبت‌های سخنگوی شورای شهر شوش را به محمدحسین ارسطوزاده، مدیر پایگاه میراث جهانی شوش واگذار کرد.ارسطوزاده نیز در توضیح صحبت‌های مطرح شده گفت: موضوع در شورای فنی استان و شورای راهبردی مورد بررسی قرار گرفت و به منظور حفاظت و صیانت از محوطه میراث جهانی، مشروط بر رعایت حق مالکیت سازمان میراث فرهنگی و عدم ایجاد محدودیت در انجام وظایف و مطالعات سازمان و اینکه هیچ‌گونه ساخت‌وساز و مستحدثات تجاری یا دائم ایجاد نشود، در محدوده‌ای که در دهه‌های گذشته درختکاری شده بود مورد پاکسازی، ساماندهی مسیرهای دسترسی، کاشت گیاهان با ریشه‌ کم‌عمق با شرایط خاص به گونه‌ای که هیچگونه خاک‌برداری صورت نگیرد، موافقت شد.

او پس از بیان این توضیحات کوتاه و مختصر تاکید کرد: با وجود بحث‌های مطرح شده، هنوز مجوز این کار به شهرداری ابلاغ نشده است.این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که ۱۶اسفند ۹۳مدیر میراث فرهنگی شوش، در پاسخ به نامه‌ شماره ۹۳/۱۰/۲۲۹۳۶که ۵اسفند همان سال از سوی زمانی، شهردار شوش برای اداره میراث فرهنگی این شهر با مضمون همین درخواست ارسال شده، اعلام کرده بود: «در خصوص طرح ساماندهی فضای موجود بلوار از چهارراه شوش تا میدان تعزیه، به استحضار می‌رساند با استناد نظریه کارشناسی، مکان فوق در عرصه باستانی شوش قرار گرفته و با توجه به ضوابط و مقررات عرصه و حریم محوطه باستانی شوش، هرگونه دخل و تصرف اعم از تغییر در توپوگرافی سطح زمین، کشاورزی، تفکیک اراضی و تغییر در کاربری آنها مطلقاً ممنوع و غیرمجاز است.»

مشخص نیست با گذشت دو سال از آن درخواست و پاسخ مدیر وقت اداره میراث فرهنگی به نامه مذکور، چه اتفاقی برای این حاشیه‌ عرصه و حریم درجه یک محوطه باستانی شوش رخ داده که مسئولان امروزی پایگاه میراث جهانی شوش با این درخواست موافقت می‌کنند؟هرچند ارسطوزاده در این زمینه نیز فقط به بیان این سخنان اکتفا کرد و گفت: «مرجع بررسی‌کننده و تصمیم‌گیری شورای فنی وشورای راهبردی است.»این در حالی است که مدیر پایگاه میراث جهانی شوش، چند روز قبل درباره‌ صحبت‌های سخنگوی شورای شهر شوش اینگونه پاسخ داده بود: هیچ پروژه‌ای مبنی ‌بر افزوده شدن به سرانه فضای سبز شوش انجام نخواهد شد و آنچه در رسانه‌ها درباره این موضوع منتشر شده، ناشی از این می‌شود که حکیم موسوی، عضو شورای شهر خبر را به درستی منتقل نکرده است.ارسطوزاده درباره جزئیات این طرح گفت: این منطقه پیش از این هم فضای سبز بوده و قرار نیست فضای سبز تازه‌ای به آن اضافه شود. عمر درختان در این منطقه ۱۵تا ۲۰سال است؛ پروژه جدید تنها پاکسازی این فضا، بهسازی مسیرهای تردد و رسیدگی به وضعیت روشنایی آن است.

مدیر پایگاه میراث جهانی شوش بیان کرد: از طرفی این طرح حکم یک تیر و چند نشان را دارد. نه‌تنها فضای شهری از نخاله‌ها و زباله‌هایی که در این منطقه رها می‌شود پاکسازی شده، بلکه محدوده حصار عرصه میراث جهانی شوش هم به لحاظ قانونی معین می‌شود.ارسطوزاده با بیان اینکه این طرح با همکاری شهرداری شوش اجرا می‌شود، گفت: «این پروژه حدفاصل بلوار امام خمینی(ره) و در ورودی شهر اجرا می‌شود. زمین این منطقه متعلق به شهرداری نیست و شهرداری فقط در بهسازی این منطقه همکاری می‌کند و متعهد شده است نه‌تنها نسبت به این منطقه بلکه نسبت به هیچ بخشی از عرصه میراث جهانی شوش هیچ ادعای مالکیتی نداشته باشد.

گفتنی است، محوطه باستانی «شوش» ۱۳تیر ۹۴و در سی‌ونهمین اجلاس میراث فرهنگی یونسکو به عنوان یک محوطه‌ی باستانی مورد بررسی قرار گرفت و با اکثریت آراء به عنوان هجدهمین اثر جهانی ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسیدند، این در حالی است که از یکی دو سال قبل از ثبت جهانی شوش، بحث‌های کارشناسی زیادی درباره‌ عرصه و حریم تعیین شده برای این محوطه‌ جهانی مطرح می‌شد صحبت‌هایی که یک بار حدود ۴۰۰هکتار و یک بار ۱۲۰۰هکتار رابرای حریم محوطه‌ی شوش در نظر می‌گرفتند.

با وجود همه این صحبت‌ها هنوز یک پرسش باقی می‌ماند؛ آیا پیش از انجام هر اقدامی، بررسی و مطالعه باستان‌شناسی روی این محوطه جهانی انجام شده یا قرار است انجام شود؟ تا این‌بار در زمان انجام پروژه‌ جدید، بخشی دیگر از این فضای هویتی در شوش از بین نرود.

ارسال شده توسط محمد خانه زر