استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: هر شهر و مملکت افراد بزرگ و موثر در طول تاریخ داشته و اکنون نیز داراست.معرفی آن ها برای نسل جوان و بیان آنچه به آن ها بزرگی داده است کار را برای ادامه ی خوبی ها مهیا می کند.

شوش در مقاطع مختلف چنین بوده است.شاید پرداختن به همه ی آن ها واجب باشد اما ما قصد پرداختن به شوش جدید را داریم.افرادی که از ابتدای تشکیل شوش جدید با انواعی از رفتارهای خود درستی کار را نشان دادند.البته که نژاد یا زبان برای ما مهم نیست.

همانطور که در کتاب شوش و بزرگان آن نوشتم هدف عمده عدم فراموشی کارهایی است که دیگران انجام دادند و ما باید استمرار بخشیم.تصور اینکه در تشکیل شوش جدید چه کسانی باعث ماندگاری آن شدند موردی ابتکاری است که زمینه ی تشویق و ترغیب آیندگان را برای انجام دادن امور خیر مهیا می کند.

تاریخ شوش جدید مملو از چنین افرادی است.به نظر می آید که پرداختن به زندگی نامه ی این عزیران نوعی قدرشناسی از کسانی است که هیچگاه تصور معرفی نداشتند.

به دلیل تاثیر این موضوع بر عملکردها، بردن نام بسیاری لازم و ضروری است.در این باب باید فرهنگ شوش به نوشتن کتاب ها اقدام نماید.در چنین وضعیتی است که مردم با شناخت نسبت به افراد به تاریخ خود نیز پی می برند و به آن افتخار می کنند.

به طور مثال تاثیر پزشکان در درمان انواعی از بیماری ها در شوش جدید که مملو از زمینه های بیمارسازی بود به چه میزان ارزیابی می شود؟این افراد چه کسانی بودند؟ چرا نام افرادی مانند دکتر فروخر آلمانی باید فراموش شود؟ کسی که با آن وضعیت در شوش ماند و با کمک به مردم نام خود را جاودانه نمود.

درست است که او آلمانی و تبعیدی بود اما درست کار کردن و دلسوزی او به حدی بود که مردم او را از خود می دانستند.دکتر خلیل اللهی را نباید فراموش کنند.او تا زمانی که زنده بود شوش را متعلق به خود می دانست و علی رغم انتقال،هر گاه که فرصت می کرد سری به آن می زد.

او نه تنها پزشکی دلسوز که فرهنگ دوستی ماهر و علاقه مند به سواد آموزی فرزندان شوش بود.او از خود مایه می گذاشت و از جیب خویش هزینه می کرد.این بزرگی نیست؟چرا سالنی یا مکانی به نام او نیست تا بدین سان جاودانه بماند.

چه کسی نام حاج عبدالنبی زربخش را شنیده است؟ او که با یبماری سرطان دست و پنجه نرم می کرد و به همین دلیل نیز فوت نمود، در گذشته ی شوش خیری بزرگ و دلسوز بود.هیچگاه حرکت او در تاسیس دبستان دخترانه را نباید فراموش کرد.برای اثبات نیاز تحصیل دختران ،پیش قدم شد و خواهر خود را به دبستان فرستاد و شخصا از مردم  خواست که دختران را برای تحصیل بفرستند.

هنوز حرکت های خیر خواهانه ی او قبل از سال نو و نوروز را بزرگان فراموش نمی کنند.نشستن بر روی صندلی و چیدن انواع ارزاق و برداشتن آزادانه با توجه به نیازها مانند کمیته ی امداد امروز بود.تشویق های او برای مذهبی نمودن جوانان و توزیع مجله ی مکتب اسلام از جمله کارهای خوب او بود.او بزرگی از میان بزرگان زمان خود که شاید تا به امروز همانندی نداشته است.

تاسیس بیمارستان نظام مافی را چه کسانی آغاز کردند؟ چرا نام آن ها شنیده نمی شود؟ آقای ملا خزائی که در روستای عمله (ابوذر)ساکن بود را چه کسانی می شناسند؟ او مشوق اصلی تاسیس بیمارستان بود.حجت الاسلام سید عیسی شاه جهانپور از فعالان این کار عظیم بود که در آن زمان معنا و مفهوم داشت.آیا نام او در بیمارستان نوشته شده است.سید عیسی شاه جهانپور را قدیمی ها بهتر می شناسند.

دانیالی بزرگ و فرزندش که در کار درمان آغاز گرانی مخلص بودند را کسانی می شناسند که در آن زمان وجود داشتند.حاج عبدالحسین دانیالی که مدفون در بارگاه حضرت د انیال است را نباید فراموش کرد.او بزرگی از میان بزرگان شوش بود.گرچه نوشتن زندگی نامه ی او به زمان نیاز است اما همین بس که یادی از او شود برای ما کافی است.فرزند او عبدالرضا هم کوشش های موثری در درمان شوش داشت.

پرداختن به زندگی نامه ی سید اسدالله سنادی زاده که بدون شک اولین آموزگاری بود که پا در سرزمین شوش جدید گذاشت نیاز به همکاری دیگران دارد.گرچه او امروز وجود ندارد اما فرزند برومندش که اولین پیوند دهنده ی کلیه در خاورمیانه است در تهران زندگی می کند.می توان از طریق او اقدام کرد.

چرا بزرگان شوش گمنام مانده اند.چرا از مهندس حبیب الله فیلی که در قید حیات است نامی برده نمی شود.اگر او نبود دوره ی دوم متوسطه در شوش تاسیس نمی شد.او با هزینه ی شخصی خود به معلمان حق الزحمه می داد تا این دوره تشکیل گردد.اگر او نبود بسیاری از فرزندان شوش آن زمان ترک تحصیل می کردند.او بنیانگذار ورزش دوومیدانی در شوش بود.او یکی از مدیران بنیانگذار ورزش در شوش است.چرا فراموش می شود؟

چرا نام شهید دانش تنها به عنوان نماینده ی شوش خود نمایی می کند.او بزرگی از میان بزرگان بود که بر سبک زندگی مردم تاثیرات فراوانی داشت.او مخلصانه در شوش آن زمان ماند و مردم را راهنمایی می کرد.بسیاری از انقلابیون تحت تاثیر او قرار گرفتند و انقلاب شوش را به وجود آوردند و بعدا در جنگ نیز شرکت نمودند.

اصولا خانواده ی دانش حقی بزرگ بر گردن مردم شوش  دارند.نگاهی به مزار آن ها در دعبل خزائی همه چیز را مشخص می کند.شاید نام بردن تعدادی از این عزیران نوعی معرفی اندک باشد.ما از تاریخ شوش آگاهیم.دلسوزان را می شناسیم.اولین ها را یافته ایم اما دریغ از حرکتی که موید کار ما باشد.

باید تعصبات را کنار زد.سیاست را مانعی برای معرفی ندانست.خوب در هر زمانی خوب است.کسانی که دردمدار هستند بدون توجه به اطراف کار خود را می کنند.پرداختن به آموزش و پرورش شوش نشان می دهد که چه کسانی بیشترین تاثیر را در حفظ آن داشته اند.

ناصر جلوی از معدود افرادی بود که به عنوان رئیس آموزش و پرورش شوش تلاش های فراوانی انجام داد.او در قید حیات است.چرا از او تجلیل نمی کنند؟در نبود شهردار این وظیفه را انجام می داد.کلاس های مبارزه با بیسوادی را راه انداخت.در نبود بخشدار خدمات خود را ادامه می داد.

متعصب دین بود و کار را تنها برای رضای خدا انجام می داد.تصادف معروف او در ماه رمضان که منجر به نذر دادن او گردید هنوز هم ادامه دارد.جلوی ها نباید فراموش شوند.او و امثال او بزرگان شوشند.من نمی توانم نام همه را بیاورم زیرا وقت بر و زمان کش است.سیستانی ، محول ،سالمی، تعبیرزاده،عیلامی،بخشی،قبطی،دهان،حسن غلامعی،شوهانی،ملائین،چعباوی، چنانی و .....اینها کیستند؟

آیا بزرگان شوش مانند شهیدان خود باید گمنام بمانند؟آیا ما مسئول نیستیم؟چرا جوانان و فرهنگ دوستان شوش در خواب عمیق فرو رفته اند؟ منتظر دولتی ها نباشیم.آن ها از بزرگان شوش بی خبرند و شاید بخواهند که در این حالت بمانند.ما که بیداریم.

تصاویر اختصاصی ایران اُنا از تعدادی از بزرگان شوش در دهه 40