براساس آمارها، هماکنون حدود یک میلیون و 350 هزار بازنشسته کشوری و حدود دو میلیون و 800 هزار نفر بازنشسته تامین اجتماعی در کشور زندگی میکنند که خیلی از آنها در مضیقه مالی به سر میبرند.
آمارهای رسمی هم بخوبی از مضیقه مالی بسیاری از این بازنشستگان روایت دارد. بر اساس آمارهای ارائه شده، حدود 60 درصد بازنشستگان تامین اجتماعی حداقل بگیر هستند، یعنی کل حقوق ماهانه آنها به زحمت به یک میلیون تومان میرسد.
بازنشستگان کشوری هم اوضاع مالی بهتری از بازنشستگان تامین اجتماعی ندارند. براساس آمارهای صندوق بازنشستگی کشوری، متوسط حقوق بازنشستگان کشوری، حدود یک میلیون و 250 هزار تومان است.
ناگفته پیداست که وقتی فردی پس از 30 سال کار کردن، حقوق بازنشستگیاش چندین برابر پایینتر از خط فقر است، بنابراین برای این فرد بازنشسته، دریافت همان وام سه میلیون تومانی با پیششرطهای قرعهکشی و در صف انتظار ماندن هم ضرورت حیاتی دارد.
نباید از یاد برد که خیلی از این بازنشستهها در سنینی هستند که بار ابتلا به بیماریهای غیرواگیر در آنها بالاست و به همین دلیل است که بسیاری از این بازنشستهها، این وامهای قطره چکانی را خرج دوا و درمان خود میکنند.
وام 3 میلیونی، دردی را از بازنشسته دوا نمیکند
تصور کنید فرد بازنشستهای که فرزند دانشجو دارد یا نوه و عروس و داماد هم به اعضای خانواده او اضافه شدهاند، ناخودآگاه هزینههای زندگی این فرد بازنشسته هم بالاتر میرود، اما این فرد برای تامین بخشی از این هزینهها حتی نمیتواند روی تسهیلات بانکی حساب باز کند.
سلامالله شهبازی، عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان استانداری تهران در گفتوگو با جامجم به گوشهای از این مشکلات بازنشستگان کشوری اشاره میکند و میگوید: هماکنون صندوق بازنشستگی کشوری، سالانه از طریق قرعهکشی به حدود 250 هزار تا 300 هزار فرد بازنشسته، وام سه میلیون تومانی پرداخت میکند، اما واقعیت این است که در وهله اول، این وامها به همه بازنشستگان نمیرسد و خیلی از بازنشستگان، پشت نوبت میمانند و در وهله دوم، وام سه میلیون تومانی نمیتواند مشکلات مالی بازنشستگان را حل کند.
به گفته شهبازی، بازنشستگان انتظار دارند که صندوق بازنشستگی کشوری با بانکها وارد مذاکره و رایزنی شود و با ذخیره بخشی از منابع خود در یک بانک قابل اطمینان، بازنشستگان را برای دریافت وامهایی با مبالغ بالاتر به این بانکها معرفی کند، زیرا پرداخت مبلغ سه میلیون تومان وام به بازنشستگان کشوری نمیتواند درد جدی را از آنها دوا کند.
دریافت بدون دردسر یک وام 10 میلیون تومانی، حداقل انتظاری است که به گفته شهبازی، بازنشستگان از مسئولان انتظار دارند.
شهبازی مثال میزند: الان خانم بازنشستهای را میشناسم که دو ماه است برای تامین هزینههای ازدواج دخترش، نیاز به یک وام ده میلیون تومانی دارد و حتی با وجود آنکه درآمد بالایی ندارد، اما حاضر است سود 18 درصدی برای این وام پرداخت کند، ولی هنوز نتوانسته هیچ وامی دریافت کند.
وام 2 میلیون تومانی بازنشستگان هم ضامن میخواهد!
وقتی حقوق بازنشستهای یک میلیون تومان باشد، بنابراین چندان هم دور از انتظار نیست که بانک هم از پرداخت وامهای بالاتر به این فرد بازنشسته امتناع کند، زیرا بانک میترسد فرد بازنشسته نتواند بخوبی از پس بازپرداخت وام بربیاید بنابراین شاید ماندگارترین و موثرترین راه برای اختصاص وامهای معقول به بازنشستگان، افزایش حقوق بازنشستگان باشد؛ طوری که بانکها با اطمینان خاطر بیشتری برای اعطای وام به بازنشستگان اقدام کنند.
پرویز احمدیپنجکی، رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی شهرستان شمیرانات هم در گفتوگو با جامجم به مشکل ضمانتهای بانکی برای دریافت وامهای بازنشستگی اشاره میکند و میگوید: بازنشستگان تامین اجتماعی که بالای 65 سال دارند، برای دریافت وام دو میلیون تومانی به ضامن متعبر نیاز دارند، در حالی که این مبلغ ناچیز در حدی نیست که قرار باشد فرد بازنشسته برای پرداخت اقساط 60 هزار تومانی، دنبال ضامن معتبر بگردد.
این فعال حقوق بازنشستگان اعتقاد دارد که این رفتار با بازنشستگان، نادیده گرفتن احترام به افرادی است که عمری را برای توسعه این کشور زحمت کشیدهاند و نباید برای یک وام دو میلیون تومانی هم آنها را بیاعتبار جلوه بدهیم و از بازنشستگان، ضامن بخواهیم.
معیشت بازنشستگان در دستانداز
اگر میزان افزایش سالانه حقوق بازنشستگان با تورم اعلام شده در هر سال تناسبی منطقی داشت، هم اکنون بسیاری از بازنشستگان از حقوقهایی معقول برخوردار بودند. پیشتر نیز تقی نوربخش، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی به همین مساله اشاره و تاکید کرده بود: یک دهه عقبافتادگی در افزایش حقوق داریم. بدیهی است یک دهه سرکوب افزایش حقوق، با افزایش سالانه 10 تا 20 درصدی جبران نخواهد شد.
همچنین علیاصغر بیات، رئیس کانون عالی بازنشستگان تامین اجتماعی کشور در گفتوگو با جامجم، به شکل دیگری به این مشکل اشاره میکند و میگوید: مجموع افزایش سالانه حقوق بازنشستگان در قیاس با افزایش تورم سالانه 67 درصد جا مانده است.
در حالی که در چهار سال اخیر، تلاش زیادی شد افزایش حقوق بازنشستگان بیشتر از تورم سالانه باشد، اما هنوز هم حقوق بازنشستگان نتوانسته است از پس تورم بربیاید. بنابراین تا زمانی که حقوقی متناسب با تورم واقعی برای بازنشستگان در نظر گرفته نشود، درخواست وام بازنشستگان برای رفع نیازهای ضروری و حیاتی شان، مدام افزایش خواهد یافت.
امین جلالوند - جامعه