کالبدشکافی وضعیت «مطالبه گری قانونی و حقوق شهروندی» در شهرستان شوش

محمد خانه زر ـ پژوهشگر و روزنامه‌نگار

مطالبه گری را می‌توان زیرمجموعه‌ای از حقوق شهروندی و به‌عنواناراده‌ای همگانی برای پیگیری جدی و احقاق حقوق شهروندی دانست که در صورت تحقق همه جنبه‌های آن درنهایت موجب افزایش رضایت‌مندی شهروندان و امنیت اجتماعی و کاهش قابل‌توجهناهنجاری‌های اجتماعی خواهد شد.

شرط لازم و اساسی برای رسیدن به مطالبه گری و حقوق شهروندی، در داشتن روحیه و انگیزه بالای «پرسشگری و تفکر انتقادی» و برخورداری از فضا و بستر مطمئن و امنی است که در آن، همه شهروندان امکان گفت‌وگوی سازنده را داشته باشند. در چنین فضا و بستری است که شهروندان خواهند توانست «عملکرد کارگزاران» خود را مورد نقد، بررسی و ارزیابی منصفانه قرار دهند.

به نظر می‌رسد که در شهرستان شوش وضعیت مطالبه گری قانونی برای دستیابی به خواسته‌ها و حقوق شهروندی رضایت‌بخش نیست و مردم شهرستان نتوانسته‌اند و نخواسته‌اند به طرز شایسته و بایسته‌ای مطالبات قانونی خود را پیگیری و محقق سازند.همین عدم توانایی کافی و وافی در پیگیری مطالبات به‌عنوان مانعی جدی و اساسی در مسیر پیشرفت همه‌جانبه شهرستان قرارگرفته است.

آنچه موجب شده است که مردم شهرستان شوش نتواند و یا نخواهند خواسته‌های خود را بر اساس داشته‌های شهرستان پیگیری نمایند را می‌توان در علل و عوامل زیر برشمرد:

1ـ قانع بودن مردم شهرستان به حداقل‌ها و عادت کردن به وضعیت موجود.

2ـبی‌تفاوتی بخش بزرگی از مردم شهرستان برای پیگیری جدی خواسته‌های همگانی.

3ـ برتری و ترجیح دادن منافع شخصی بر منافع و خواسته‌های همگانی و عدم توجه به خیر و صلاح همگانی.

4ـ غلبه نگاه قومیتی و سنّتی، ادغام در روزمَرَگی و غلبه تک‌صدایی در شهرستان.

5ـ سرخوردگی و ناامیدی در بخش دیگری از مردم به‌ویژهصاحب‌نظران و روشنفکران به تصور اینکه در تغییر و تحولات و روند امورات شهرستان فرصت تأثیرگذاری مثبت به آنان داده نشده است.

6ـ عدم آشنایی کافی مردم شهرستان با فرهنگ مشارکت اجتماعی، فرهنگ و حقوق شهروندی، فرهنگ پرسشگری و تفکر انتقادی.

ازآنجایی‌که مطالبه گری را می‌توان در راستای فریضه «امربه‌معروف و نهی از منکر» و «نظارت همگانی» در نظر گرفت، بنابراین تحقق این مهم می‌تواند علاوه بر همجوشی و همکاری سازنده میان مردم و کارگزاران شهرستان، نشاط و پویایی بیشتری  برای همواره کردن و شتاب‌دهی به پیشرفت همه‌جانبه شهرستان شوش را فراهم بیاورد.

پُرواضح است که برای کنارزدن موانع موجود بر سر راه مطالبه گری و حقوق شهروندی می‌بایست به رفع و حل اساسی «مشکل موجود در ساختارهای فرهنگی و اجتماعی» شهرستان پرداخت که این امر نیز تنها با طراحی و برنامه‌ریزی بسته کاملِ «فرهنگ‌سازی و جامعه‌پذیری» و با حضور همه مردم و نهادهای شهرستان قابل تحقق است.