شوش مانند هر شهری دارای فرهنگ عمومی خاصی بوده و هست.این مهم خصوصا در بخش غذا و نیز خوراک قابل بررسی است.امکانات آن زمان و نیز انواع تولیدات بر نوع غذا و انتخاب آن تاثیر گذار بود.گرچه امروز نمی توان بعضی از آن ها را غذا نامید اما این دلیلی بر رد در قدیم ها نیست.خاطرات شهر مربوط به همه ی افرادی است که از این غذاها استفاده نموده و هنوز مزه ی آن را در دهان خود لمس می کنند.

شاید معروف ترین غذاهای آن زمان که نشان دهنده ی نوعی توانایی مالی است"برنج و آبگوشت" باشد.نامی که امروز تحت عنوان چلو خورشت به کار می رود.این نام از این نظر غذای شوشی ها به کار گرفته می شود که برنج، تولیدی خود مردم بود.اطراف شوش مملو از شالیزارها بود و من خود در این نوع از مکان ها کار کرده ام و خانواده نیز مزرعه  داشتند.گوشت نیز ذبح مردم و مربوط به گله داران و دامداران خودی بود.نوعی غذا که بسیار خوشمزه و خاص مردم بود.

این غذا در مراسم عاشورا رواج بیشتری داشت.قرمز رنگ و دارای گوشت فراوان و نیز بویی مطبوع بود که هر فرد گرسنه ای را به سمت خود می کشاند.شاید به همین دلیل است که قدیمی ها شام روضه ی آقا امام حسین(ع) بدون برنج و آبگوشت را نوعی نقص می دانند.گذاشتن غذا در سینی های چند نفره مخصوص مردم شوش بود و شاید هم نشانه ای از همدلی آن ها از همین راه بوده باشد.

توله به عنوان یک علف هرز در میان مزارع گندم و چغندر برای شوشی ها تنها معنای غذا را داشت.گیاهی که از نظر طبی موثر بر رفع عفونت ها و نیز برانشیسم است و اب آن می تواند نفس ها را تازه کند.گرچه مردم شوش از این خاصیت بی اطلاع بودند اما در فصل سال که این گیاه رشد بیشتری داشت به چند شکل از آن غذا تهیه می کردند.

نوع آب پز آن معروف ترین غذا را تشکیل می داد.قدیمی ها بهتر می دانند که با کوبیدن آن و له کردن و سپس استفاده از نارنج و همراه با ماست محلی خوردن چه مزه ای به همراه داشت.این غذا امروز نیز دارای طرفداران فراوانی است.حیف که انواع سم ها بر آن موثر و دیگر از شکل طبیعی خارج شده است.در قدیم هر فرد خود ،کار چیدن را انجام می داد و از خرید و فروش خبری نبود.

نوع دوم این گیاه درست کردن آش و توله است.در این غذا ساقه های جوان توله را ضمن آب پز کردن همراه با برنج مخلوط می کردند و نوعی پلوی خاص می ساختند که همراه با ماست محلی دارای مزه ای فوق العاده بود.این غذا مخصوصا نزد روستاییان شوش رواج بیشتری داشت.

غذای دیگری که می توان از آن به خوبی یاد کرد و البته بیشتر شامل افراد توانای مالی بود"چزنه" است.غذایی که معمولا دیر به دیر درست می شد زیرا خرج زیادی داشت.در این غذا خمیر را روی تابه ای بزرگ و بالای آتش پهن می کردند و به اصطلاح فتیره می نامیدند.بعد از آماده شدن این نان به صورت خرد شده در ظرفی می ریختند.مقداری روغن حیوانی که در آن زمان در شوش فراوان بود بر روی آن پاشیده می شد.

سپس مقداری شیره ی خرما که شیرنی خاصی داشت بر آن می افزودند تا افراد خانواده خصوصا میهمانانی که عزیز بودند میل کنند.چزنه در میان تمام روستاییان رسم بود و به صورت طبیعی آماده می گشت.افرادی که این غذا را در ماه درست می کردند متمکن محسوب می شدند.

غذای دوغ نیز یکی از غذاهای اصلی مردم شوش در قدیم بود.دوغی که محلی بود و به وسیله ی مادر خانواده تهیه می شد.انواع مشک هایی که آویزان بر روی چوب ها یا دار بودند و در درون آن ها کره ی محلی شناور بود.در هنگام ظهر خصوصا در زمان برداشت محصولات از تلیت دوغ برای رفع گرسنگی استفاده می کردند و همراه با نان گرم ،کره نیز میل می شد.غذایی سنتی که بعضی از بزرگ تر ها هنوز هوس آن را دارند.

در شوش و بنا بر سنت غذاهای متفاوتی تهیه می شد که جزئی از فرهنگ عمومی مردم بود.به طور مثال در میان روستاییان زیر برنجی یکی از غذاهای معروف و پر خرج بود که در مراسمات و نیز برای افراد مهم تهیه می شد.گوشت آن برای بعضی گوسفند و دیگری گاو جوان بود.معمول قضیه بر گوشت گوسفند بود زیرا زودتر پخت می شد.

غذاهایی مانند آش دوغ هم معمول بود اما چندان گسترش نداشت.در واقع می توان بسیاری از غذاهای شوش را ناشی از تاثیرات دامداری و کشاورزی دانست.شاید برای امروزیان این نوع غذاها تنها سالاد فصل محسوب شوند اما در آن زمان و با توجه به ماهیت پاک و طبیعی بودن ،غذای اصلی به حساب می آمدند.به طور مثال غذای ماهی شاوور برای مردم بسیار خوشمزه بود خصوصا وقتی ماهی کوچک معروف لوتک تهیه می شد با ولع و با مزه ای خاص میل می گردید.

از غذاهای دیگر شوشی ها می توان به آب پیازی اشاره کرد که غذایی خوشمزه بود.غذای درشته که با گندم ریز درست می شد هم قابل ارائه است.این غذا در زبان محلی"هروش"نامیده می شد.قصیده را نیز می توان به غذاهای محلی شوش اضافه نمود.غذای دانه انار هم در آن زمان خوراکی محسوب می شد.

تلاش برای زنده نگه داشتن فرهنگ غذایی شوش امری مهم و به جاست.ما این موارد را گذرا با عنوان خاطرات شهر مطرح کردیم اما انتظار داریم تا دیگران نیز دست به قلم برند و در هر حوزه ای که می توانند به ثبت تاریخ بپردازند.کاری ارزشمند و قابل قبول که برای نسل های بعدی ما مانند نگین خواهند درخشید.ما که وظیفه ی خود را نیک می دانیم و تا زنده ایم انجام می دهیم تا دیگران چه احساسی داشته باشند.