|
تاريخچه ي برگزاري مراسم تعزيه در شهر حر
جهان در عزاي تو غوغا كرد
و خبرِ شهادتت تا روز قيامت بر زبانها جاري است
شهر حُر از توابع شهرستان شوش در حاشية رودخانة دز واقع است . اهالي آن همچون ساير قبايل عرب ، فرهنگ ، زبان ، دين و مذهب از شاخصه هاي مهم اين قبيله است و علاوه بر آن نامِ بيت چريم ( بيت كريم ) با نام دوست دارانِ اهل بيت قرين گشته است و ساليانِ سال است كه مراسمِ تعزيه ( شبيهِ واقعه ي كربلا ) در اين قبيله اجرا مي شود و مردم از روستاها و شهرهاي مختلف براي تجديدِ ميثاق با خاندانِ پيامبر و كسبِ فيض و اَجرِ اُخروي در اين مراسم شركت مي كنند و انصافاً اين مراسم تا چند سال اخير به گونه اي اجرا شده كه انسان با تمامِ وجودش ، واقعه ي دردناكِ كربلا را احساس مي كرد .
با وجود اينكه مراسمِ تعزيه و عزاداري ابا عبدالله الحسين (ع) در اين قبيله ريشه ي تاريخي دارد ؛ سئوالي كه در اينجا مطرح است اين است كه چه زماني قبيله ي آل كثير شروع به برگزاريِ مراسمِ عزادرايِ سيدالشهداء (ع) به خصوص مراسمي به نامِ تعزيه نموده است و چه كسي پايه گذارِ اين عزاداري بوده است
|
امروز: شنبه، 3 آذر ماه، 1403
اخبار دفاتر ایران اُنا
اخبار برگزیده شوش
مشکل نقدینگی پگاه برای خرید تجهیزات جدید
راه اندازی وزنه برداری شهرستان شوش
چغندرقند کشاورزان شوشی مشتری ندارد
نماینده شوش: هدف اصلی تروریست‌ها صحن مجلس بود
اسامی هیئت مدیره جدید منطقه ویژه اقتصای شوش
هشدار مسئول حراست شبکه بهداشت شوش
جزئیات جدید از قتل هولناک پدر و پسر در شوش
بازدید میرشکاک از پروژه های بیمارستان شوش
تکمیل ساخت دو پروژه مهم بیمارستان شوش
جزئیات کشف محموله برنج قاچاق در شهر الوان
چاپ کتاب آموزش و پرورش شوش در گذر تاریخ
نگاهی به جاذبه‌های گردشگری شهرستان شوش
اداره آموزش و پرورش شوش در احتضار
دستگیری رمال و فالگیر کلاهبردار در شوش
ویژه نامه سالروز شهادت فرمانده شهید صفر احمدی
انتصاب سرپرست اداره صنعت، معدن و تجارت شوش
شهرستان شوش در مسیر توسعه ی سیاسی
نگاهی به عملکرد فرماندار شهرستان شوش - 2
معارفه سرپرست جدید اداره آموزش و پرورش شوش
دستگیری عوامل ناامنی در منطقه ابراهیم آباد
تغییر در راس آموزش و پرورش شهرستان شوش
نگاهی به عملکرد فرماندار شهرستان شوش - 1
اعلام اسامی پرستاران نمونه شهرستان شوش
وضعیت تعاونی ها در شهرستان شوش
گفت و گو با عبدالحسین چعب رزمنده دوران جنگ
دکتر میرشکاک: برای جوانان شوش افسوس می خورم
اشراف کامل دستگاه قضایی به فضای مجازی شوش
ایجاد 226 فرصت شغلی در شهرستان شوش
نگاهی به عملکرد شورا و شهرداری شوش
اعتراضات پنهانی علیه شاه در کاغذ پارس
ماجرای دبیر ریاضی در شوش که ضد شاه بود
توضیحاتی درباره حضور دکتر میرشکاک در یک جلسه
وجود 20 دور برگردان خطرساز در جاده شوش - اهواز
بیکاری در شوش؛ چالشی بزرگ و فاجعه انگیز
تقدیر ویژه استاندار خوزستان از فرماندار شوش
آغار بازرسی سرزده از ادارات شهرستان شوش
|
کد خبر: 147
ارسال شده در مورخه : يكشنبه، 9 آبان ماه، 1389 -
03:30
بعضي از پيران و سالخوردگانِ قبيله ي آل كثير كه مي توان به سخنِ آنان اعتماد كرد براي ما جزئياتِ اقامه ي اين مراسمِ ديني را چنين نقل كردند ؛ « اولين اشخصاصي كه اين مراسم را بر پا كرده است ، شيخ فرحان ، شيخ غافل و شيخ فارس ابن شيخ سالم از قبيله ي آل كثير ( تيره ي بيت چريم ) بوده اند و شروع آن در اواسط قرنِ دوازدهمِ هجريِ قمري مي باشد » . در اين مورد داستانِ معروفي است كه به خلاصه اي از آن اشاره مي شود :
« شيخ غافل در سال 1224 هجري قمري مصدف با 1181 هجري شمسي ( يعني 204 سال پيش ) به قصد زيارتِ عتباتِ عاليات به عراق سفركرده و به شهر حله رسيده و آن روزها مصادف با ماه محرم الحرام بوده و مراسم تعزيه گرداني را مشاهده نمود و با شخصي روحاني بــه نامِ شيخ حسين آشنا مي شود و به او
مي گويد : دوست دارم كه همانندِ اين تعزيه را در قبيله ي خود برپا كنم و از شما مي خواهم كه يك سري از نسخه هاي تعزيه را در اختيارم بگذاري و در اين ثواب شريك باشي . شيخ حسين از اهالي شهر حله ي عراق درخواستِ شيخ غافل را اجابت كرد و يك نسخه از تمام نسخه ها همراه با تصاوير از تعزيه را به شيخ غافل مي دهد » . سالِ بعد يعني سال 1182 هجري شمسي شيخ غافل با دعوت از بزرگانِ قبيله ي خويش طيِ چند جلسه در مُضيفش اقدام به اجراي تعزيه ي حسيني در بيت چريم ( شهرِ حُر ) مي كند . آوازه ي اين تعزيه به سرعت پخش مي شود وسال به سال بيشتر بر شُهرتِ آن افزوده مي گردد و قبايلِ همجوارِ آل كثير هر ساله منتظرِ حلولِ ماهِ محرم الحرام مي شده تا در تعزيه ي سيد الشهدا حضرت امام حسين(ع) شركت كنند . حتي بعضي از آنها از روز هفتمِ ماهِ محرم مي آمدند و تا روزِ دهم كه روز برگزاري تعزيه است مي ماندند و جوانانِ قبيله ي آل كثير در اين مدت ميزبانِ آنان بودند و به رغمِ كمبودها و سختيِ زندگي در آن زمان و وجودِ خانه هايي كه از سياه چادرها و خيمه ها و مانند آنها درست شده بود ، از ميهمانانِ خود به گرمي استقبال مي كردند و اين كار را به خاطرِ خدمت به دين و لبيك گفتن به نداي هل من ناصرينصرنيِ امام حسين(ع) سيدالشهدا و براي رضاي خدا انجام مي دادند ، علاوه بر آن ميهمان نوازي را ، خُلق و خويي پسنديده از اخلاقِ قومِ عرب مي دانستند و گراميداشتِ مهمان را از صفاتِ نيكويِ خود به حساب مي آوردند . بعضي مردم در آن زمان مي گفتند بركت را در رزق و روزيِ خودمان احساس مي كرديم ، آنها كراماتِ زيادي را از اين عزاداري مي ديدند .
در آن زمان تعزيه ي اسراي اهل بيت(ع)وآنچه كه در مجلسِ يزيدبن معاويه بر آنها گذشت ، براي حفظِ شأن و منزلتِ اهلِ بيت(ع)را شبانه برگزار مي كردند و از شمع و وسايل ديگري براي روشنايي استفاده مي كردند . هر چند افرادي كه نقشِ زنانِ اهل بيت(ع)را ايفا مي كردند در حقيقت مَرد بودند و با اين وجود نشان دادنِ آنها را در روز هتكِ حرمت به اهل بيت(ع) مي دانستند .
يكي از بزرگانِ قبيله ي آل كثير در مورد مي گويد : « يك سال قبيله ي آل كثير در حال اجراي تعزيه ي به ارسارت بردن اهل بيت(ع) بود كه مردي از قبيله ي ديگر به طرفِ آنان تيراندازي كرده تا مراسم را برهم زند . آنان گمان مي كردند كه موردِ حمله ي دشمن قرار گرفته اند ، زيرا در آن زمان غارت و دزدي از امور عادي بود همه پس از شنيدنِ تيراندازي متواري شدند و مراسمِ عزاداري به هم خورد . در همان سال عذابِ خداوند بر آن مرد نائل شد و آن شخص و فرزندانش به هلاكت رسيده و مقطوع نسل شد » .
بعد از وفاتِ شيخ غافل فرزندِ بزرگش شيخ علي ، رهبريِ قبيله ي آل كثير را به عهده گرفت . او به دينداري و تقوا معروف شده بود به طوري كه باستان شناسِ فرانسوي ( مادام ديولافا ) در كتابِ خود به نامِ باستان شناسيِ شوشِ ترجمه شده مي گويد : « شيخ علي مردي مُتدين و نسبت به دينش متعصب بود » . شيخ علي در زمانِ رهبريِ قبيله ي خود بنايي معروف به حسينه را در كنار رودخانه ي دز ساخت كه معماريِ آن همانندِ مساجد بود كه در آن آلات و وسايلِ تعزيه خواني مانند ( شمشيرها ، نيزه ها ، كمانها و …… ) چيزهايي كه به نامِ دوائر معروف بودند ، نگهداري مي شد . دوائر عبارتند از (( خانه هايي كه از جنسِ چوب بودند و هرمي شكل بودند ، ارتفاعِ اين هرم ها 10 متر و
رنگهاي متنوع رنگ آميزي مي شدند و با تزئينِ آنها به جاي خيمه موردِ استفاده قرار مي گرفتند و هر كدام از آنها را به نامِ يكي از اهل بيت(ع) منسوب مي كردند . حسينه ي ذكر شده همانگونه كه اشاره شد براي نگهداريِ ادوات تعزيه گرداني در سرماي استخوان سوز و بارندگي هاي زمستان و گرماي طاقت فرساي تابستان ساخته شد . قبل از آن براي نگهداري وسايلِ تعزيه از خانه هاي بزرگان قبيله استفاده مي شد و هر كس به سهمِ خود مقداري از وسايل را نزد خود نگهداري مي كرد ، تا 40 سالِ پيش اين حسينه پابرجا بود . بعد از وفات شيخ علي ، رهبريِ قبيله را فرزندِ بزرگش شيخ حيدر به عهده گرفت . او مردي شجاع و مُتدين بود و از اطاعت ارتشِ اشغالگرِ انگليس در جنگ جهاني اول امتناع ورزيد . وي از ملاقات و دست دادن با نماينده ي انگليس خودداري كرد و بين ارتشِ اشغالگر و قبيله ي آل كثير جنگي صورت گرفت كه به نامِ جنگِ ( هندو ) معروف شد و سببِ تسميه ي آن اين بود كه بيشتر سربازانِ انگليسي را سربازِ هندي تشكيل مي داد ، در اين جنگ تعدادي از افرادِ قبيله ي آل كثير به شهادت رسيدند و شيخ حيدر نيز اسير شد و او را در قلعه ي شوش كه مقرِ فرماندهيِ حاكمِ انگليسي بود زنداني كردند . شيخ حيدر در همان قلعه وفات يافت و گفته مي شود كه توسطِ حاكم انگليسي مسموم گرديد . بعد از وفاتش رهبريِ قبيله به فرزندش شيخ خلف رسيد . وي در برپاييِ مراسمِ تعزيه ، راهِ پيشينيانِ خود را ادامه داد و در اين راه اموال زيادي را وقف تعزيه نمود و خود شخصاً در اين مراسم حضور مي يافت و بر اجراي تعزيه نظارتِ مستقيمي داشت و سرانجام در سال 1353 ( 32 سالِ پيش ) و در روز عاشورا به هنگامِ اقامه ي تعزيه پايش به سيمِ بلندگو برخورد كرده و به زمين مي افتد و از آنجا جهت معالجه ي شكستگي كه از ناحيه ي پا ديده بود به بيمارستان منتقل و بعد از 4 ماه كه در بسترِ بيماري بود به ديار حق شتافت .
بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ( به استثناي تعزيه ي حسيني شوش كه در سال 1285 « دقيقاً يك قرن پيش » تأسيس گرديده است و بصورت متوالي هرساله به طرز باشكوهي برگزار شده است ) مراسم تعزيه در روستاي جريه ي سيد محمد رواج پيدا كرد . در گذشته برگزاري تعزيه وسيله اي براي كسبِ رزق و جمع آوري نذورات نبود ، بلكه هدف از برگزاريِ آن اظهارِ مظلوميتِ اهلِ بيت(ع) و زنده نگه داشتنِ نامِ آنها و همچنين محكوم كردن دشمنانِ تشيع و نشر عقايد و افكارِ آنان بود و روشن است كه روي آوردن به امورِ مادي قداستِ اين تعزيه را از بين مي برد و تأثيرِ آن را بر روح و روانِ مردم كم مي كند و ميدان را براي تمسخرِ دشمنانِ اهل بيت(ع) باز مي كند كه هميشه به دنبالِ فرصت براي ضربه زدن به عقايدِ شيعيان هستند و بديهي است كه امام حسين(ع) و يارانش براي تأمينِ رزق و روزيِ عده اي از مردم كه مي خواهند سربارِ ديگران شوند ، شهيد نشدند ؛ بلكه به خاطرِ ارزشهاي والاي انساني و حفاظت از كرامت و ناموسِ دين شهيد شدند و اوست كه مي فرمايد : « اگر دينِ جدم پايدار نشود مگر با كشتنم ، پس اي شمشيرها مرادريابيد » . آري هدف از برپايي اين مراسم شناخت مفاهيمِ دين و نشرِ عدل و اصلاح و مبارزه با هر گونه ظلم و فساد است .
اما متأسفانه همين تعزيه كه بيش از دو قرن قدمت دارد ، چندسالي است كه غرقِ در ماديان شده ، براي هر شخص كه نقشِ يكي از مــوافق خوانها را برعهده دارد گروهي بمنظور جمع آوري نذارات انتخاب كرده
وهمينكه تعزيه بطور كامل اجرا شد ، صندوق هر بازيگر بصورت جداگانه باز و شمارش گرديده ، درصدي به گروه جمع آوري نذورات داده شده و مابقي آن كه يك رقمِ ميليوني مي باشد به بازيگر تعلق مي گيرد اي كاش اين نذورات وقف هيئت مي شد تا با خريد وسايل مورد ، در سالهاي بعد كمبودها برطرف گردد تا سال به سال شاهد رقابت عده ايي براي گرفتن نقشِ موافق خوان ، آن هم صرفاً براي به نوايي رسيدن نباشيم . اين معضل به جايي رسيد كه تعزيه در سالجاري ( 1385 ) بر سريكي دو نقشِ موافق خوان عده ايي اقدام به تهديدنمودن و كُشت و كُشتار همديگر شده تا نهايت مسئولين شهرستان بخاطر بروز هرگونه درگيري آنهم در تاسوعا و عاشوراي حسيني از برگزاري تعزيه در شهرِ حُــر جلوگيري نمود . اميد است اين عده ي قليل به خود آيند و با حفظ فرهنگِ والاي عاشوراي حسيني ، به جوانان مؤمن ، حزب الهي و انقلابي ، اين عاشقان و دلسوخته گان سروروسالارشهيدان حضرت اباعبدالله الحسين(ع) اجازه دهند كه امورات تعزيه را عهده دار شده تا ضمن حذف تحريفات در اجراي تعزيه ي 204 ساله و صرفاً در راه رضاي خدا و بدست ثواب ، نوجوانان و جوانان را با فرهنگ عاشورايي بيش از پيش آشنا نمايند .
اما نوبت به معرفي تاريخچة تعزيه ي يكصد ساله است . تعزيه ي حسيني شوش كه توسط هيئت امناي حسينه ي اعظم شهرستان شوش هر ساله برگزار مي شود .
تهيه و تنظيم : عباس كرم الهي
کاربرانی که به این خبر امتیاز داده اند.(قرمز رأی منفی و آبی رأی مثبت):
مرتبط باموضوع : اظهار نظر جدید رییس ستاد کل نیروهای مسلح [ جمعه، 20 مرداد ماه، 1391 ] 3693 مشاهده
اعتراف غرب به یارگیری زیرکانه ایران [ پنجشنبه، 4 خرداد ماه، 1391 ] 5609 مشاهده
مشكلات ورزش شهرستان شوش [ يكشنبه، 9 آبان ماه، 1389 ] 12176 مشاهده
خانواده؛ مهمترین مرکز فرهنگ سازی قرآن است [ يكشنبه، 19 شهريور ماه، 1391 ] 4136 مشاهده
احتمال زیاد کاندیداتوری خاتمی در انتخابات [ دوشنبه، 21 اسفند ماه، 1391 ] 2609 مشاهده
|
امتیاز دهی به مطلب
اشتراک گذاري مطلب
|
