به طوري كه هنوز مدت كوتاهي از ريزش پل تاريخي گرگر در استان خوزستان نگذشته بود كه سقف قلعه شوش هم فرو مي ريزد. در اين ميان كارشناسان و فعالان ميراث فرهنگي خوزستان عدم تامين اعتبار به موقعدرجهت مرمت اصولي را ازجمله موانعي مي دانند كه باعث آسيب بناها در فصل بارندگي مي شود.
به گزارش CHN؛ طبق گفته نايب رئيس انجمن دوستداران ميراث فرهنگي شوش، بخش عمدهاي از تخريب بناها عمدتا به دليل عدم تامين اعتبار و تاخير درآن صورت مي گيرد. اعتباراتي كه درحال حاضر بيشتر حكم نوشدارو پس از مرگ سهراب را دارد. هم اكنون نيز هيچگونه اقدامات اصولي به دليل زمانبر بودن امكانپذير نيست اما قاعدتا يكسري اقدامات اوليه و نجات بخشي از جمله «شاب بندي» توسط بخش فني قلعه شوش بايد انجام گيرد.
"لقمان احمدزاده"هم اكنون درب قلعه شوش بسته است و امكان ورود و رويت آنجا ميسر نيست اما به گفته كارشناسان ميراث فرهنگي شوش بخشي از سقف آن كاملا فرو ريخته است.
قلعه شوش مجلل ترين پايگاه باستان شناسي خاورميانه
به گفته وي در سال 1891، توسط ژاك دومورگان زمينشناس و متخصص دوران پيش از تاريخ، طي يك سفر تحقيقاتي در غرب ايران، از شوش ديدن ميكند. تپههاي عظيم شوش بلافاصله او را مجذوب خود كرد و با گرفتن حق كاوش انحصاري كاوش باستان شناسي در ايران براي فرانسه و با هدف انجام يك پژوهش چند رشتهاي دراز مدت و روش هاي عملي كردن اين ايده، در سال 1897 وارد شوش شد.
در سال نخست، دويست هزار فرانك توسط پارلمان فرانسه به وي اعطا شد. نخستين دغدغه وي ساختن يك خانه بزرگ اكتشافي روي بخش شمالي تپه موسوم «سيتادل» كه بعدها «آكروپل» ناميده شد كه به حالت قلعه نظامي بود. بنابراين در زمستان 8-1897پس از گمانهزني در شمال تپة اكروپل، با همكاري ژكيه كار احداث قلعة محل استقرار هيأت فرانسوي را به شكل يكي از قلاع قرون وسطاي اروپا آغاز كرد.
اين قلعه با استفاده از مصالح به دست آمده از دوره هاي مختلف تپه هاي باستاني شوش ساخته شد و به شاتو (قصر) معروف گرديد. اين بناي عظيم و تحسين برانگيز بي شك مجللترين پايگاه باستان شناسي خاورميانه است.
جنگ تحميلي عراق عليه ايران عامل تخريب طاق ها و برجهاي قلعه شوش
به استناد نامه آقاي ژانپرو آخرين رئيس هيأت فرانسوي شوش كه از طريق وزارت امور خارجه ارسال گرديده، در سوم فوريه 1982 تا اوايل 1983 كه مصادف جنگ ايران و عراق بود قلعه در اختيار نيروهاي نظامي قرار داشته است. در اين سال جنگ ايران و عراق مرحله حساسي را ميگذرانيده و نيروهاي عراقي تا چند صدمتري شوش پيشروي كرده بودند و نقاط حساس آن مورد تهاجم هوايي و توپخانة دشمن قرار داشته است. شهر تخليه شده بود و نيروهاي مدافع ايراني در جايجاي شهر سنگر گرفته بودند. از آنجايي كه قلعه در بلندترين نقطه دشت قرار دارد، تا كيلومترها در معرض ديد ميباشد. از اين جهت يكي از نقاط حساس شوش محسوب ميگردد. نيروهاي نظامي ظاهراً اين قلعه را به جهت تسلط بر دشمن كه از هر جهت وضعيت نسبتاً مستحكمي داشته است به منظور دفاع و ديدهباني استفاده كرده بودند.
از طرفي ستون پنجم عراق در شوش به نيروهاي عراقي اطلاع داده بود كه قلعة شوش به صورت يكي از دژهاي انبار مهمات جمهوري اسلامي ايران است. به همين دليل آتش بيوقفة دشمن به اين قلعه لحظهاي قطع نميشد. آتشگرفتن چندين بشكه قير و ظاهراً گازوئيل در پشت ديوارهاي قلعه، براي دشمن اين باور را به وجود آورده بود. به هر جهت در اثر حملات پيدرپي، بسياري از طاق ها فرو ريخت و به برجها و ديوارها و برجكهاي آن لطمات زيادي وارد آمد. پس از جنگ تحميلي به منظور آماده نمودن به موقع قلعه جهت برگزاري نخستين گردهمايي باستان-شناسي ايران پس از انقلاب اسلامي، كارهاي مرمتي آن در دستور كار قرار گرفت.
بارندگيهاي سيلآساي خوزستان و تصميم گيري هاي غير کارشناسي
لقمان احمدزاده يکي ديگر از عوامل موثر در تخريب قلعه باستان شناسي شوش تصميم گيري هاي غير کارشناسي و مرمت هاي غير اصولي (بَزَک کردن) در گذشته بوده است. اما به مرور زمان نفوذ آب باران باعث شسته شدن ديوارهاي خشتي اين بنا از درون شده است.
وي افزود: نصب ناودان هاي فلزي نقره اي رنگ در نماي قلعه جهت دفع آب هاي حاصل از بارندگي. اين ناودان ها تنها جنبه نمايشي داشته و قادر به تخليه و هدايت آب هاي ناشي از بارندگي نيستند؟! در نتيجه آب باران بر روي بام قلعه جمع مي¬شود و فشار حاصله از آن باعث فرو ريختن بخشهايي از سقف قلعه شده است.
نايب رئيس انجممن دوستداران شوش حذف چهارچوب پنجرهها بدون جايگزين نمودن چارچوب جديد در نماي بيروني قلعه که به نوعي خود نقش نگهدارنده را ايفا ميکردند؟! اين تصميم غير کارشناسي باعث ورود رطوبت، بارندگي و سُست شدن بخش هاي فوقاني بنا شده است.
همچنينبخش قابل توجهي از نماي آجري ديوارهاي قلعه در سال هاي گذشته به گونه اي غير اصولي بَند کشي شده بود. امروز ميبينيم طي بارندگي اخير بيشتر بندکشيهاي صورت گرفته شسته شده است؟!.
ديوارهاي قلعه غذاي لذيذ موريانه ها
از آنجايي كه قلعه باستان شناسي شوش مرمت مداوم و اصولي را مي طلبد. در صورت عدم توجه و رسيدگي به قلعه شوش اين قلعه فرو خواهد ريخت چرا كه در ترکيب ملات براي بندکشي ديوارهاي قلعه از سبوس استفاده شده است که غذايي لذيذ براي موريانه ها به شمار مي آيد.
هفته گذشته نيز پل گرگر تاريخي سازه هاي آبي شوشتر به دليل عدم اعتبار به موقع بر اثر بارندگي هاي اخير به عمق 20 متر فرو ريخت. اين درحالي است كه پل گرگرنه تنها وصل كننده قسمت شرقي و غربي شهر است و هم اكنون حتي عابرين نيز اجازه عبور و مرور از اين پل را ندارند بلكه به دليل پيچيده بودن و زنجيروار بودن نظام مهندسي سازه هاي آبي شوشتر تخريب قسمتي از اين سازه هاي آبي خلل در قسمت هاي مختلف را به دنبال خواهد داشت.خبرگزاری میراث فرهنگی