با آغاز بحران اقتصادی – مالی در اروپا از سال ۲۰۰۸، این منطقه موجی از نا آرامی را به خود دیده است، نارآرامی هایی كه شاید بخشی از آن را بتوان ناشی از مسایل اقتصادی دانست اما بخش اعظمی از آن نیز به فضای بی ثباتی سیاسی- اجتماعی در درون جوامع اروپایی باز می گردد. در حالی كه پیش از این در اروپا بیشتر كشورهای اصلی آن یعنی انگلیس، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و پرتغال دچار نا آرامی های سیاسی و اجتماعی می گردید، امروز كشورهای سوئد و سوییس كه جزو كشورهای ثروتمند با اقتصادی قدرتمند شمال قاره سبز محسوب می شوند نیز دچار نا آرامی های اجتماعی گردیده اند. به گزارش خبرگزاری رویترز، روز یكشنبه پنجم خرداد، بزرگترین تجمع خیابانی مردم سوییس در ۲۰ سال گذشته به درگیری با نیروهای پلیس و دستگیری ده‌ها نفر انجامید. این تجمع خیابانی با دخالت نیروهای امنیتی و درگیری میان مردم و این نیروها به خشونت انجامید و مردم تلاش كردند تا از حصارهای امنیتی كه اطراف ساختمان پارلمان این كشور قرار داده شده بود عبور كنند. بر اساس این گزارش، تظاهرات كنندگان بنرهایی حمل می‌كردند كه روی آنها شعارهایی مانند 'مبارزه برای آزادی' نوشته شده بود، همچنین آنها شعارهایی علیه سرمایه‌داری، اقتصاد نئولیبرال و خشونت پلیس سر دادند. این در حالی است كه سوییس یكی از كشورهای آرام اروپا و جهان محسوب می شود.
پیش از این و در سوئد نیز نا آرامی ها و خشونتی كه از هفته گذشته آغاز شده بود هنوز نیز ادامه دارد. ناآرامی‌ها در استكهلم و حومه این شهر پس از آن آغاز شد كه پلیس یك مرد مسن را در روز سی و یكم اردیبهشت در شهر استكهلم با شلیك گلوله كشت كه این موضوع منجر به اعتراض مردم به این مساله گردیده و به نا آرامی كشیده شد. بر اثر این ناآرامی، حداقل ۹ منطقه حومه پایتخت سوئد شاهد ناآرامی بوده است و تاكنون هشت نفر در این ارتباط بازداشت شده‌اند. یكشنبه شب معترضین به این حادثه بیش از یكصد خودرو و دو مدرسه را نیز به آتش كشیدند. یك فعال جوان محلی به رسانه‌های سوئد گفته است كه این ناآرامی‌ها در واكنش به خشونت پلیس بوده است. همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه، هزاران نفر از مردم پرتغال روز گذشته در اعتراض به تدابیر ریاضت طلبانه به خیابان های شهر لیسبون پایتخت پرتغال آمده و خواستار استعفای دولت 'پدرو پاسوس كوئیلو' نخست وزیر این كشور شدند كه سیاست های وی باعث تشدید بحران اقتصادی شده است.
اگر در این قالب نگاهی مختصر به شكل جغرافیایی روندهای اعتراضی در اروپای پس از سال ۲۰۰۸ بیاندازیم، نا آرامی و خشونت در منطقه اروپا از شرق این قاره و به ویژه یونان آغاز و بسرعت به مركز اروپا یعنی فرانسه و ایتالیا كشیده شد و در حالی كه بسیاری از ناظران تحولات اروپا شاید شمال این قاره را جزو مناطق آرام تصور می كردند، با موجی از خشونت و اعتراضات گسترده در كشورهای این بخش از اروپا نیز مواجه شدند. اما چرا نا آرامی در اروپا در یك روند خزنده به سرتاسر این قاره گسترش یافته است؟
با نگاهی مختصر به شرایط كنونی اروپا می توان دو دلیل عمده را برای آغاز و گسترش نا آرامی و اعتراضات در این قاره بیان كرد؛ اول اینكه، تداوم بحران اقتصادی در اروپا و به تبع آن افزایش بیكاری باعث شده است كه اروپا با مشكلات اقتصادی گسترده ای دست و پنجه نرم كند كه پیش از این كمتر با آن مواجه بوده است. اروپا در سال گذشته با بحران هایی مواجه بود كه به بحرانی بزرگتر انجامید. بدین معناكه اقتصاد اروپایی در حالی كه در دهه های گذشته شكوفایی اقتصادی را دنبال می كرد به قدری روبه تضعیف نهاد كه بسیاری از كشورهای اروپایی از جمله انگلیس، فرانسه و ایتالیا برای جبران كسری بودجه خود مجبور به افزایش مالیات و اجرای انقباض مالی گسترده شدند به نحوی كه این انقباض مالی باعث كاهش قدرت خرید طبقه متوسط جامعه و به تبع آن نابرابری های اقتصادی- اجتماعی گردیده است. در این زمینه شعارهای معترضان سوییسی به اقتصاد لیبرال و سرمایه داری كاملا نشان می دهد كه بسیاری از مردم این كشور نسبت به ریشه های اقتصادی این كشورها اعتراض دارند.
و دوم اینكه، نابرابری های اجتماعی كه پیش از این به واسطه نابرابری های اقتصادی ایجاد گردیده بود به آرامی به مطالباتی سیاسی تبدیل شد كه فضای امنیتی این جوامع را به بی ثباتی كشاند. براین مبنا می توان گفت در چند دهه اخیر دولتمردان اروپا، نشسته بر خاكستری بودند كه آتش درون آن هنوز شعله ور بود.
در نهایت به نظر می رسد كه بحران اقتصادی – اجتماعی اروپا اگر زمانی در مناطقی با بنیان های اقتصادی ضعیف به اعتراضات شدید مردمی می انجامید امروز با رخدادهای به وقوع پیوسته در كشورهای اروپای شمالی می توان مشاهده كرد كه شكاف طبقاتی و اجتماعی شدیدی در تمام اروپا وجود دارد كه با كوچكترین تلنگری به خشونت های خیابانی گسترده تبدیل می شود./ایرنا