*سبک هدایت و مدیریت تحولات
با نگاهى به ویژگى ها و مختصات واکنش هاى رهبر معظم انقلاب نسبت به رویدادها و تحولات منطقه اى و بین المللى مى توان رمز موفقیت هاى جمهورى اسلامى ایران در حوزه خارجى و بویژه عبور پیروزمندانه از بحرانها را دریافت. در اینجا به برخى از آنها اشاره مى شود:
1- واکنش واقع گرایانه: یکى از ویژگى هاى رهبر معظم انقلاب در واکنش به تحولات منطقه اى و جهانى واقع گرایى معظم له است. نمونه ها و مصادیق مختلفى از تحولات در طى این دوران رخ داد که در واکنش به آن دیدگاه و مواضع مختلفى از سوى گروهها و شخصیت هاى سیاسى مطرح گردید. اکنون که فارغ از فضاى پیچیده زمانى آن تحولات شده ایم، آشکار شده است که در صورت عدم تدبیر هوشمندانه رهبر فرزانه و اتکا به مواضع برخى از شخصیت ها و گروههاى سیاسى، معلوم نبود که چه پیامدهاى منفى متوجه جمهورى اسلامى ایران مى گردید. یکى از این نمونه ها حمله آمریکا به عراق براى آزادسازى کویت بود که در آن هنگام برخى از سیاسیون چپ سیاسى کشور پیشنهاد همراهى با صدام علیه آمریکا مى دادند. در چنین شرایطى رهبر معظم انقلاب با درک صحیح تحولات منطقه و با معیار اصول گرایى موضع بى طرفى ایران را رسما اعلام کرد. البته این بى طرفى به معناى سکوت در برابر جنایات ناشى از جنگ نبود بلکه در عین حال بى طرفى انتقادى را برگزید. بعدها اسنادى که منتشر شد نشان داد که این جنگ سناریوى تعریف شده آمریکا براى اهداف چند منظوره بود. نمونه دیگر حادثه 11 سپتامبر بود.اکنون که مواضع اتخاذ شده از سوى گروهها و شخصیت هاى مختلف در آن زمان مورد بررسى قرار مى گیرد کاملا نشان مى دهد که رویکرد رهبر معظم انقلاب چقدر مدبرانه بوده است.
جریانات سیاسى به اصطلاح اصلاح طلب اصرار داشتند که ایران از این فرصت استفاده کند و وارد گفتگو با آمریکا شده و در ائتلاف بزرگ ضد تروریستى شرکت نماید. در حالى که رهبر معظم انقلاب از ظاهر این تحول گذشته و درونى ترین انگیزه این تحولات و روندهاى آن را هدف قرار داده بودند و بر این اساس سکان سیاست خارجى کشور را به سمت عدم ائتلاف و مخالفت با سیاست هاى تهاجمى پس از 11 سپتامبر هدایت کردند. اکنون همه افکار عمومى جهان و حتى در داخل آمریکا نیز به رویکردى که ایران انتخاب کرده بود رسیدند و این نشان دهنده تدبیر و آینده نگرى در حوزه دیپلماسى است. در همین راستا اقدام آمریکا علیه افغانستان و سپس علیه صدام نیز جالب توجه است بسیارى در داخل به این اقدامات مثبت مى نگریستند و برخى از اصلاح طلبان افراطى نیز پا را فراتر گذاشته و جنگ جدید آمریکا را جنگ تمییز یاد مى کردند. با این حال در جریان جنگ آمریکا در خاورمیانه سه پیشنهاد مورد توجه بود: 1- تعقیب استراتژى انزواطلبى 2- مدل الحاق و پیوستن به ائتلاف بزرگ 3- رویکرد بى طرفى مثبت وفعال.
در شرایط چنین گفتمانهایى رهبر معظم انقلاب راهبرد دو لایه اى را اتخاذ کردند که از یک سو به لحاظ دیپلماتیک بى طرف مثبت و فعال اتخاذ شد و از سوى دیگر راهبرد فرصت سازى براى ارتقاى منافع ملى مورد توجه قرار گرفت که اکنون آثار و برکات آن را به وضوح مشاهده مى کنیم. آنچه در نمونه هاى بالا ملاحظه شد دقیقا بیانگر واکنش ها و رویکردهاى واقع گرایانه نسبت به تحولات منطقه اى و جهانى بوده است.
2-تشخیص به موقع رویدادها و روندهاى سیاسى: دومین ویژگى مهم در مدیریت رهبرى معظم انقلاب در حوزه سیاست خارجى است. گفته مى شود درک تهدید نقش محورى در نوع واکنش و تصمیم دارد و در واقع درک تهدید متغیرى میانجى بین حادثه یا رویداد و واکنش نسبت به آن به شمار مى آید.
هر قدر درک و تشخیص رویدادها و روندها واقعى تر و هوشمندانه تر باشد واکنش هاى اتخاذ شده درست تر و مثبت خواهد بود. رهنمودها و هشدارهاى به موقع رهبر معظم انقلاب نسبت به تهدیدات و روندهاى سیاسى نقش حیاتى در عبور موفقیت آمیز از بحرانها داشته است. این موضوع در داخل و هم در خارج مصداق دارد. هشدار رهبرى در خصوص شبیخون فرهنگى در اوایل دهه ،1370 افشاى سناریوى یلتسینى کردن ایران (فروپاشى از درون)، افشاى سیاست هاى پنهان آمریکا در خاورمیانه، هشدار نسبت به سناریوى اختلاف افکنى بین اقوام و مذاهب ایرانى از یک سو و راه انداختن جنگ شیعى و سنى از سوى دیگر. بر حذر داشتن مسلمانان از طرح اسلام هراسى و اسلام ستیزى غرب و . . . نمونه هایى از درک سریع و به موقع تهدیدات و واکنش مناسب نسبت به آن بوده است.
3-هدایت دیپلماسى هوشمندانه:شاخص دیگرى از مدیریت رهبر معظم انقلاب، هدایت دیپلماسى هوشمندانه در عرصه سیاست خارجى است. در دیپلماسى هوشمندانه، درک صحیحى از تهدیدات و فرصت ها و قوت ها و ضعف ها وجود دارد. در مواجهه با بحرانها و تهدیدات همواره دیدگاههاى مختلفى از سوى جریانات سیاسى وجود داشته و اصرار بر اجرایى شدن آن دیدگاهها بوده است لکن پس از گذشت سالها اکنون به خوبى مى توان ملاحظه کرد آن دیدگاهها تا چه میزان ضعیف و غیر عالمانه و عاقلانه بوده است در حالى که اگر هدایت هاى هوشمندانه مقام رهبرى نبود خساراتى جدى بر منافع و مصالح کشور وارد مى شد. یکى از مهمترین عرصه هاى تجلى این دیپلماسى در موضوع هسته اى ایران است. همه متفق القولند که سکان دار اصلى تحولات هسته اى ایران چه در بعد فنى و چه در ابعاد سیاسى و دیپلماتیک آن رهبر معظم انقلاب بوده است. در ابتداى بحران هسته اى که جامعه دو قطبى شده و یک طرف بحث واگذارى و تسلیم را مطرح و دیگرى مقابله و جنگ را پیشنهاد مى داد، رهبر معظم انقلاب مسیر عقلانى و هوشمندانه اى را اتخاذ کردند که ایران را از آن فضاى سنگین بین المللى خارج ساخت. معظم له با پرهیز از افراط گرى و تفریط گرایى، متناسب با شرایط که شامل چهار عنصر تهدید، فرصت، قوت و ضعف بوده است، رویکردهاى معقولانه و هوشمندانه اى را تجویز مى کردند.
اکنون تردیدى نیست که چنانچه مشى و رویکرد و هدایت هاى معظم له نبود، پرونده هسته اى ایران از دو حال خارج نبود یا کاملا تسلیم محض مى شد و یا منهدم مى گردید. اما در حال حاضر، نه تنها تسلیم نشدیم بلکه مقاومت بى نظیرى را برجاى گذاشتیم و به میزان زیادى خصم را از بعد سیاسى و حقوقى و فنى خلع سلاح کردیم و همه اینها مرهون هدایت صحیح و شجاعانه رهبر معظم انقلاب بود.
4-ترکیب آرمانگرایى و واقع گرایى: مقام معظم رهبرى همچون امام راحل آرمانگرایى و واقع بینى را با هم مد نظر قرار مى دهد، توانست در عرصه عمل این دو را با هم تلفیق نماید. در سالهاى گذشته متاسفانه عده اى عرصه اجرایى کشور را برعهده گرفته بودند که بواسطه ضعف باورها و شدت فشارهاى بیرونى آرمانها را فداى واقعیات آن هم واقع گرایى از نوع رئالیستى محض کردند.
در همین حال برخى افراد نیز بودند که توجهى به واقعیات نداشتند و به هر قیمتى و على رغم شرایط و بسترها، تاکید بر آرمانها مى کردند اما رهبر معظم انقلاب فارغ از چنین گفتمانهایى که هر یک به نوبه خود فشارهاى سنگینى را وارد مى کردند، موضع اعتدال و نگاه توامان آرمانگرایانه - واقع گرایانه داشتند. تاکید معظم له بر سه اصل عزت و حکمت و مصلحت در واقع ترکیب آرمان گرایى و واقع گرایى است.
عزت این است که جامعه و نظام اسلامى در هیچ یک از برخوردهاى بین المللى خود نباید طورى حرکت کند که منتهى به ذلیل شدن اسلام و مسلمین شود (9/11/68) حکمت یعنى حکیمانه و سنجیده کار کردن، هیچ گونه نسنجیدگى را نباید در اظهارات دیپلماتیک و هر آنچه مربوط به سیاست خارجى و ارتباطات جهانى است راه داد. و اما مصلحت یعنى مصلحت انقلاب و این مصلحت همه جانبه است یعنى از رفتار شخصى ما: بخصوص شما: شروع مى شود. (18/4/70)
5-اصول گرایى در سیاست خارجى:نگاهى به مواضع و رویکردهاى مقام معظم رهبرى از 1368 تاکنون نشان مى دهد که اصول گراترین شخصیت در این عرصه بوده ودر همین حال تنها مانع انفعال و تحجر در جهت گیرى خارجى مى باشد. در واقع رهبر معظم انقلاب همانطور که خود را وفادار آرمانهاى امام راحل (ره) مى دانستند در عمل نیز مشى اصولى آن عزیز سفر کرده را حفظ کرده و توسعه دادند. موضع قاطعانه رهبر معظم انقلاب نسبت به آمریکا و استکبار جهانى و حمایت قاطع و صریح از ملل مستضعف و به ویژه فلسطین و ضدیت پایدار نسبت به رژیم صهیونیستى و اعتقاد به صدور و انتقال ارزش هاى اسلامى همچنان یاد آور مواضع حکیمانه امام راحل (ره) است.
در واقع همانطور که معظم له به همه آحاد مردم و گروههاى سیاسى توصیه کردند که مرزهاى عقیدتى و ایدئولوژیک باید حفظ شود، خود در عرصه داخلى و خارجى به تمام و کمال رعایت کردند. یادمان نمى رود که بسیارى از جریانات دوم خرداد که خود را حافظ میراث حضرت امام (ره)مى دانستند چگونه ارزشها و آرمانهاى امام (ره) را حداقل در حوزه خارجى نادیده گرفته بودند. سناریو هاى تحت عنوان تابوشکنى رابطه با آمریکا، ایدئولوژى زدایى از سیاست خارجى و طرحهاى مبنى بر اینکه فلسطین را به خود فلسطینى ها واگذاریم و کارى به اسرائیل غاصب نداشته باشیم عناوینى بود که در طى این سالها مطرح و پیگیرى مى شد. اما حضور فعال و تعیین کننده رهبر معظم انقلاب در مسند ولایت، باعث شد که این آرمانهاى امام (ره) ذبح نگردد. در همین راستا معظم له تاکید داشتند: مقبولیت جهانى بسیار خوب است، اما نه به بهاى دست برداشتن از اصول جمهورى اسلامى که هویت ملى و جمعى ماست. (29/5/82)
اکنون کسى نمى تواند شک نماید که نفوذ و قدرت ایران در منطقه وخیزش مردم مسلمان منطقه با عنوان بیداری اسلامی بواسطه مشى اصول گرایانه که ریشه در منش و رفتار امام راحل (ره) داشت، در سراسر منطقه به شدت تعمیق یافته است. نفوذى که رعب در دل دشمنان ما انداخته است. بیداری مردم مسلمان منطقه که روز به روز گستره بیشتری را به تصرف خود در می آورد، ناشی از مدیریت هوشمندانه و صدور ارزش های انقلاب اسلامی ایران است.


 *دستاوردهای بی نظیر سیاست خارجی ایران
 واقعیت امر این است که موقعیت جمهوری اسلامی ایران در طی سال های اخیر بشدت تحکیم یافته و در کلاس بندی قدرت به رتبه های بالایی دست یافته است. در این جا به برخی از آنها اشاره می‌شود:
 1-افزایش اقتدار و نفوذ ایران؛ یکی از دستاوردهای مهم هدایت ها و رهنمودهای خارجی رهبر معظم انقلاب، افزایش اقتدار و نفوذ ایران است. اکنون اکثر مقامات سیاسی و نظامی غرب بر این باورند که جمهوری اسلامی ایران قدرت بلامنازع در خاورمیانه پیدا کرده‌است. رومانو پرودی نخست وزیر سابق ایتالیا در مصاحبه با روزنامه مصری اخبارالیوم گفت که ایران کشور کلیدی در صحنه سیاسی خاورمیانه است. همین موضع را خاویر سولانا معاون هماهنگ کننده سابق سیاست خارجه اتحادیه اروپا مطرح کرد مبنی بر اینکه ایران در جریان بازی قدرت این قدر برگ برنده در دست دارد که به یک قدرت درجه اول در جهان تبدیل شود. مسلما این نفوذ و قدرت جنبه سخت افزاری ندارد. بلکه این نفوذ و اقتدار ناشی از منابع معنوی و دیپلماتیک هوشمندانه ایران و مواضع شجاعانه و عدالت خواهانه و اسلام خواهانه در منطقه است که افکار عمومی منطقه را در سطوح توده‌ای و نخبگی به خودش جذب و جلب کرده است.
موسسه سلطنتی امور بین الملل انگلیس در گزارشی با عنوان ایران، همسایگان و بحرانهای منطقه‌ای نوشت که: آمریکا برای جلوگیری از افزایش قدرت منطقه‌ای ایران به همسایگان آن متوسل شده است. اما ایران با موفقیت در روابط خود با کشورهای همسایه حتی آن دسته از کشورهای عربی و سنی مذهب که از نفوذ آن بیم دارنده سود جسته و به موقعیت قابل توجهی در منطقه رسیده است.
با این حال اکنون هیچ مقامی و تحلیل گری وجود ندارد که به قدرت و نفوذ ایران اذعان نکرده و معتقد به این نباشد که کلاس بندی قدرت در خاورمیانه بطور بنیادی بهم خورده است و ایران در راس هرم قدرت منطقه‌ای قرار گرفته است. در واقع بر اثر وجود چنین واقعیتی است که آمریکا تن به مذاکره با ایران را برای برون رفت از چالش عمیق در عراق داد و اساسا جنبش مذاکره با ایران در داخل آمریکا که اوج تجلی آن را در مناظره‌های کاندیداهای ریاست جمهوری آمریکا مشاهده کردیم، ناشی از افزایش اقتدار و نفوذ ایران است و شکی نیست که این نفوذ بر اثر درایت و خردورزی رهبر فرزانه انقلاب بوده است و گرنه در صورت تداوم سیاست تساهل و تسامح و یا در صورت اعمال دیدگاههای برخی از جریانات سیاسی میانه رو یا اصلاح طلب هرگز چنین موقعیتی نصیب ایران نمی‌شد.
 2-تبدیل شدن ایران به یک کشور شکست ناپذیر و مقاوم؛هدایت و مدیریت رهبر معظم انقلاب در عرصه سیاست خارجی که خود تداوم دهنده مشی اصولی و شجاعانه امام راحل (ره) بوده است کشور ایران را به یک دژ مستحکمی تبدیل کرد که هر قدر ضربه به آن زده می‌شود قوی‌تر می‌گردد. اکنون اعتراف صریح مقامات ارشد و استراتژیست‌های کشورهای جهان از جمله غرب است که استحکام ایران نسبت به گذشته و ابتدای انقلاب فوق العاده افزایش یافته است. هفته‌نامه آمریکایی تایمز طی گزارشی با توجه به یافته‌های کمیته مطالعات بیکر همیلتون نوشته بود که ایران به محکمی در سنگر خود قرار گرفته و به هیچ عنوان در معرض تغییرات بنیادین انقلاب قرار ندارد. (روزنامه جمهوری اسلامی 13/1/85) بواسطه چنین شرایطی پروژه حمله نظامی (چه تمام عیار و چه نقطه ای) آمریکا یا رژیم صهیونیستی برای همه امری نشدنی و اساسا غیر خردمندانه تلقی شده است. هرگاه طرح اقدامات نظامی در رسانه‌ها اوج گرفت همه شاهد بودیم که رهبر معظم انقلاب با تمام صلابت پاسخ قاطعی را می‌دادند.
معظم له همانطور که در گذشته از جمله در سال 1370 اعلام کرد که به حول و قوه الهی اعتقادم از بن دندان این است که آمریکا اگر تمام نیروهایش را برای ضربه زدن به این انقلاب بسیج کند، هیچ غلطی نمی‌تواند بکند. (28/6/70) در سالهای اخیر نیز با همان صلابت اعلام کردند که اگر دشمنان تعرضی به خاک ایران بکنند تمام منافع آنها در سراسر جهان هدف قرار خواهد گرفت. این نوع موضعگیری در واقع ناشی از قدرت و توانایی‌های جمهوری اسلامی ایران از یک سو و ضعف و پوشالی بودن ابهت قدرت هایی مثل آمریکا است.
 چنانکه ریچاردهاوس رئیس شورای روابط خارجی آمریکا تصریح کرد گزینه تغییر رژیم ایران (چه سخت و چه نرم) تحقق یافتنی نیست. به همین ترتیب نتیجه صلابت و استحکام جمهوری اسلامی است که شاهد تغییرات پی درپی سیاست های غرب علیه ایران هستیم.
 3-شکسته شدن مجدد ابهت آمریکا و متحدینش؛ دیپلماسی هدایت شده توسط رهبر معظم انقلاب راهبردها و سیاست های آمریکا در منطقه را با شکست سختی مواجه ساخت. این سخن ریچاردهاوس شنیدنی است که در مجله فارین افرز نوشته شد: با جنگ اول خلیج فارس عصر آمریکایی در خاورمیانه آغاز شد اما با جنگ دوم شاهد پایان عصر آمریکایی هستیم. در واقع مدیریت منطقه‌ای ایران که با رهنمودهای مقام معظم رهبری صورت گرفته تمام طرحهای این کشور را در خاورمیانه با شکست مواجه ساخت به گونه ای که مادلین آلبرایت وزیر خارجه اسبق آمریکا به کاخ سفید اعلام کرد: ایران قدرت اول منطقه است و آمریکا باید بداند که کلید حل معمای خاورمیانه بویژه عراق در دست ایران است. درخواست آمریکا برای مذاکره با ایران در شرایطی رخ داد که همه به ضعف و ذلالت آمریکا پی برده و رادیکالهای جامعه آمریکا این اقدام را سرافکنی بزرگ نام نهادند. در همین حال ایران با تدبیر مقام معظم رهبری درخواست مذاکره با آمریکا را بخاطر وضعیت شیعیان عراق و پیشنهاد آنها در اوج اقتدار پذیرفت.
 4-تعمیق منطقه ژئواستراتژیک ایران؛ سیاست حمایت از نهضت‌های رهایی بخش و کمک به مسلمانان از تاکیدات جدی رهبر معظم انقلاب بوده‌است، به عنوان نمونه معظم له در سال 80 فرمودند: دفاع از مظلوم، همیشه یک نقطه درخشان است. کنار نیامدن با ظالم، رشوه نپذیرفتن از زورمند و زرمند، پافشردن بر حقیقت، اینها چیزهایی است که هیچ وقت در دنیا کهنه نمی‌شود، اینها را باید دنبال کنیم، اصول اینهاست. (16/8/80) این سیاست که با امام راحل (ره) شروع شده و جزء اصول و ارکان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (اصول 2 و 3 و 11 و 152 و 153 قانون اساسی) می‌باشد توسط رهبر معظم انقلاب با تمام قوت پیگیری شد و اکنون ثمره آن را ملاحظه می‌کنیم.
اتفاقی که در لبنان و فلسطین، عراق و افغانستان و ... رخ داده است نتیجه استقامت در پیگیری این اصول از سوی رهبری انقلاب بوده است تاکید اخیر از این بابت است که در سالهای گذشته کسانی بودند که با چنین رویکردی مخالفت می‌ورزیدند. با این حال این سیاست با وجودی که ریشه در اصول و باورهای اسلامی و انقلابی دارد، نتایج ژئواستراتژیکی نیز برای ایران داشته است. این سیاست مناطق ژئواستراتژیک ایران را توسعه داد. منطقه ژئواستراتژیک منطقه ای است که یک بازیگر در خارج از محیط ملی خود تعریف نموده و با ایفای نقش موثر در آنجا و ایجاد مشکل برای رقبای خود توجه ایشان را از عطف به مسایل داخل خویش منحرف ساخته و یا حداقل شدت آن را تخفیف می دهد.
نقش رهبری در تحولات منطقه
منطقه خاورمیانه از دیرباز مهد تحولات سرنوشت سازی بوده است. بی تردید بخش عمده ای از این تحولات، متاثر از انقلاب اسلامی و سیاست ها و عملکرد جمهوری اسلامی ایران می باشد. در این میان شخصیت مقام معظم رهبری به عنوان سکاندار انقلاب اسلامی و رهبر و تئوری پرداز و تصمیم ساز نظام، نقش بی بدیلی داشته است؛ نقشی که متاسفانه در گیرودار هجمه تبلیغاتی دشمنان، آن چنان که بایسته و شایسته است، مورد بازخوانی و تبیین قرار نگرفته است.
الف:مقاومت اسلامی؛ مقوله مقاومت اسلامی به عنوان یکی از شاخصه ها و ارکان انقلاب اسلامی، در نگاه نافذ مقام معظم رهبری جایگاه ویژه ای دارد. نگاه معظم له به مقاومت یک نگاه اعتقادی و قرآنی است، بدین معنا که مقاومت در راه حق، متضمن تحقق وعده های الهی و پیروزی جبهه حق در برابر لشکریان باطل است. از طرفی جمهوری اسلامی ره توشه ای سترگ از تجارب مقاومت چندین ساله چه پیش از انقلاب و چه پس از انقلاب، در اختیار دارد و رهبر انقلاب اسلامی بر این باور است که این تجارب راهگشای ملل منطقه خواهد بود. بر همین اساس معادله‌ مقاومت در منطقه، با کمک جمهورى اسلامى تغییر یافت و تبدیل و ارتقاء سنگ در دست فلسطینیان به «موشک جواب موشک» در غزه و سایر مقاومت هاى اسلامى در برابر اشغالگران، الهام از انقلاب اسلامى بود.
مقاومت اسلامی در سطح منطقه در دو عرصه نمود بیشتری یافته است: نخست مقاومت اسلامی لبنان که با محوریت حزب الله به مبارزه با اشغالگری اسراییل برخاست و شکست های سختی را به ارتش اسطوره ای رژیم صهیونیستی تحمیل کرد. نماد دوم اما در صحنه فلسطین تجلی یافت که با ظهور گروه هایی چون حماس و جهاد اسلامی مبارزات تاریخی مردم فلسطین را در برابر اشغالگراین صهیونیستی، وارد مرحله جدیدی نمود.
رهبر انقلاب اسلامی روند مقاومت اسلامی در اراضی اشغالی را به دقت رصد نموده و در مقاطع مهم و سرنوشت سازی همچون شکل گیری روند سازش (نشست مادرید،‌ توافق اوسلو)، عقب نشینی ارتش صهیونیستی از جنوب لبنان،‌ برافروخته شدن انتفاضه اول و دوم فلسطین،‌ جنگ 33 روزه لبنان و جنگ 22 روزه غزه در قالب سخنرانی یا صدور پیام، به ارائه دیدگاه های راهبردی خود پرداخته و مواضع اصولی نظام را نسبت به این روند تبیین نموده اند. در این جا به نمونه هایی از تاثیرات و نقش رهبر انقلاب در روند مقاومت اسلامی می پردازیم:
ـ جنگ 33 روزه: سید حسن نصرالله 5 سال پس از جنگ 33 روزه، برای نخستین بار پیام شفاهی رهبری را فاش نمود که آیت الله خامنه ای طی آن در اوج حملات مرگبار اسراییل، خطاب به رزمندگان حزب الله فرموده بود: «برادرانم، این جنگ همچون جنگ خندق و جنگ احزاب است. ولی به خدا توکل کنید، بنده به شما می‌گویم که شما پیروز هستید و وقتی این جنگ با پیروزی شما به پایان برسد، به قدرتی تبدیل خواهید شد که هیچ قدرت دیگری جلودارش نیست.» نصرالله در ادامه، ضمن تمجید از نگاه ژرف و آینده نگری مقام معظم رهبری می گوید: چه کسی می‌توانست چنین برداشتی داشته باشد؟ آن هم در روزهای اول جنگ؟
ـ جنگ 22 روزه: گروه های مقاومت فلسطینی همواره خود را مدیون رهنمودها و کمک های مقام معظم رهبری می دانند. اسماعیل هنیه در پاسخ به پیام رهبری به مناسبت جنگ 22 روزه گفت: «این برای من مایه افتخار است که به نمایندگی از دولت و ملت فلسطین و به نمایندگی از غزه مجروح ولی پیروز، مراتب قدردانی و تشکر خود را از مواضع ممتاز و شجاعانه و اسلامی جنابعالی که نشان دهنده، روح والای رهبری ایران اسلامی و روح بزرگ ملت ایران است، اعلام کنم. سخنان و پیامهای جنابعالی قبل از تجاوز به غزه و همچنین به هنگام روزهای سخت جنگ غزه، موجب دمیده شدن روح عزت، آزادگی، کرامت، و ایستادگی در میان مردم غزه و نیروهای مقاومت در مقابله با تجاوز دشمن شد...»
«محمد تیجانی سماوی» اسلام‌ پژوه شیعه تونسی بر این باور است که بیداری اسلامی در قلب مسلمین و از زمان آیت‌الله خمینی و انقلاب اسلامی ایران به وجود آمد. این بیداری در قلب تمام مسلمانان جهان در سراسر دنیا وجود دارد. وی تاکید می کند سیاست آیت‌الله خامنه ای سیاست خدایی است و سیاست آمریکا سیاست شیطانی است و بین این دو تفاوت بسیار است.
ـ راهکاری برای حل مساله فلسطین: با توجه به پیچیدگی و قدمت قضیه فلسطین، رهنمودهای بدیع رهبر انقلاب در این باره، افکار عمومی منطقه و جهان را به خود جلب کرده است. یکی از این رهنمودها پیشنهاد «همه پرسی عمومی» است که معظم له برای حل مشکل دیرین این سرزمین ارائه نموده اند. به اعتقاد مقام معظم رهبری همه‌ راه هایى که غربیها و وابستگان آنها براى حل مساله‌ فلسطین پیشنهاد کرده و پیموده‌اند، غلط و ناموفق بوده است (از جمله طرح «دو دولت») و در آینده نیز چنین خواهد بود.
اما ما راه‌ حلى عادلانه و کاملاً دموکراتیک را پیشنهاد کرده‌ایم: همه‌ فلسطینى‌ها، چه ساکنان کنونى آن، و چه کسانى که به کشورهاى دیگر رانده شده و هویت فلسطینى خود را حفظ کرده‌اند، اعم از مسلمان و مسیحى و یهودى، در یک همه‌پرسىِ عمومى، با نظارتى دقیق و اطمینان‌بخش شرکت کنند و ساختار نظام سیاسى این کشور را انتخاب نمایند و همه‌ى فلسطینیانى که سالها رنج آوارگى را تحمل کرده‌اند، به کشور خود باز گردند و در این همه‌پرسى و سپس تدوین قانون اساسى و انتخابات، شرکت نمایند. آنگاه صلح برقرار خواهد شد.
بسیاری از محافل و رسانه های منطقه ای از این راهکار استقبال کرده و به بررسی ابعاد مختلف سیاسی و حقوق و اجرایی آن پرداختند. به عقیده این محافل طرح ایران برای حل مسئله فلسطین، طرحی منطقی و برخاسته از راهکارهای سیاسی قابل قبول نزد افکار عمومی جهان است و بر خلاف تبلیغات غرب و صهیونیسم، ایران قصد ندارد یهودیان را به دریا بیفکند. یکی از مطبوعات لبنانی در این باره نوشته است: این سخنان متعلق به رهبر انقلاب اسلامی ایران است؛ رهبر بزرگترین کشور منطقه که در برابر بزرگترین طرح مقابله با رژیم صهیونستی و آمریکا در منطقه قرار دارد.
رهبری که به حمایت از اکثر جنبش های مقاوم مورد انزجار رژیم صهیونیستی در لبنان و فلسطین و دولت سوریه پرداخته است. در ادمه این تحلیل آمده است: پیشنهاد رهبر ایران برای حل مسئله فلسطین، بر اساس طرح ایجاد نظام جدید در فلسطین همزمان با اعمال حقوق کامل فلسطینی ها و حق بازگشت آنها به سرزمین شان تهیه شده و با مروری به تاریخ مبارزه اعراب با رژیم صهیونیستی می توان گفت که طرح ایران اولین طرحی است که به مشارکت حقیقی و طبیعی جهان اسلام و عرب در احساس مسؤولیت نسبت به مبارزات عربی - اسراییلی دعوت می کند.
به همین دلیل است که عضو شورای امور خارجه مصر با بیان اینکه «من از طرح آیت‌الله خامنه ای در خصوص برگزاری رفراندوم در فلسطین شگفت زده شدم»، نسبت به سران عربی و اسلامی که چگونه در گذشته به این پیشنهاد نرسیده و یا آن را مطرح نکرده بودند، انتقاد کرد. یسریابوشادی تاکید می کند اگر پیشنهاد رهبر ایران عملی شود، ما به کشوری واحد برای فلسطینی ها دست خواهیم یافت.
به رغم آن که اسراییل و حامیان غربی آن با چنین طرحی مخالف هستند، ‌اما پیشنهاد رهبر انقلاب در داخل اسراییل با استقبال کسانی مواجه شد که سیاست های توسعه طلبانه اسراییل را برنمی تابند. یکی از شخصیت های صهیونیست گفته است: با پیشنهاد رهبر ایران برای برگزاری یک رفراندوم با حضور همه شهروندان فعلی و قبلی فلسطین از جمله یهودیان، مسلمانان و مسیحیان موافقم تا خود این شهروندان نوع، شکل و ماهیت حکومتشان را انتخاب کنند.این ایده‌ای است که بر اساس آن همه مردم فلسطین با هم برابر خواهند بود و همه از حقوق بشر و حقوق شهروندی خود در یک جامعه دموکراتیک استفاده خواهند کرد.این طرح تنها زمانی محقق خواهد شد که صهیونیسم همانند آپارتاید از قدرت کنار رود.
رهبر انقلاب اسلامی روند مقاومت اسلامی در اراضی اشغالی را به دقت رصد نموده و در مقاطع مهم و سرنوشت سازی همچون شکل گیری روند سازش (نشست مادرید،‌ توافق اوسلو)، عقب نشینی ارتش صهیونیستی از جنوب لبنان،‌ برافروخته شدن انتفاضه اول و دوم فلسطین،‌ جنگ 33 روزه لبنان و جنگ 22 روزه غزه در قالب سخنرانی یا صدور پیام، به ارائه دیدگاه های راهبردی خود پرداخته و مواضع اصولی نظام را نسبت به این روند تبیین نموده اند.
ب: بیداری اسلامی؛ موج بیداری اسلامی که از سال 1389 در شمال آفریقا آغاز شد و به سرعت سایر مناطق خاورمیانه را درنوردید، از همان ابتدا مورد اهتمام ویژه مقام معظم رهبری قرار گرفت. در سطح کلان و راهبردی، نگاه معظم له به این تحولات، ناظر به احیای امت واحده‌ اسلامی و ایجاد تمدن اسلامی جدید بر پایه‌ دین و عقلانیت و علم و اخلاق بود که در مقابل طرح های سلطه جویانه غربی همچون جهانی سازی قد علم کرده است. جهت آشنایی با رویکرد مقام معظم رهبری نسبت به بیداری اسلامی و آثار این رویکرد، توجه به نکات زیر قابل توجه است:
ـ جوهره اسلامگرایی: از نگاه معظم له این حرکت گسترده مردمی برخاسته از آموزه های اسلام و الهام گرفته از انقلاب اسلامی ایران بود. به باور ایشان بیدارى اسلامى یک حقیقتى است که اتفاق افتاده است. به تدریج هسته‌ى بیدارى، یقظه‌ اسلامى رشد کرده، ثبت شده است و دارد خود را نشان می دهد... سى و چند سال قبل این مسئله در ایران اتفاق افتاد؛ امروز هم در دنیاى اسلام، در شمال آفریقا، این را مشاهده می کنید.
اقبال مردم مصر و تونس به اسلامگرایان از دیگر نشانه های اصالت اسلام در حرکت های منطقه است. در تونس و مصر، مردم به اسلام رأى دادند. در مصر حدود هفتاد و پنج درصدِ مردم رفتند پاى صندوقهاى رأى و به گروه‌هاى اسلامى رأى دادند؛ در تونس هم شبیه همین؛ اینها خیلى مهم است. این معنایش این است که همه‌ى تلاشى که آمریکائى‌ها و غربى‌ها و دستگاه‌هاى تبلیغاتى و هالیوود و غیره و غیره از لج جمهورى اسلامى در این سالها انجام دادند براى اینکه اسلام‌هراسى کنند و حکومت اسلامى هراسى کنند، نقش بر آب شده است؛ مردم طرفدار اسلامند.
برخی شخصیت های اسلامی که با ایشان ملاقات کرده اند اعتراف کرده اند مقام معظم رهبری صحبت ها و برخوردهایشان آکنده از عشق و علاقه به امت اسلامی است و صحبت ها و توصیه های ایشان از علم و شناخت نشئت گرفته شده و مانند حاکمان کشورهای عربی نسبت به مسائل بی تفاوت نیستند.
«محمد تیجانی سماوی» اسلام‌ پژوه شیعه تونسی بر این باور است که بیداری اسلامی در قلب مسلمین و از زمان آیت‌الله خمینی و انقلاب اسلامی ایران به وجود آمد. این بیداری در قلب تمام مسلمانان جهان در سراسر دنیا وجود دارد. وی تاکید می کند سیاست آیت‌الله خامنه ای سیاست خدایی است و سیاست آمریکا سیاست شیطانی است و بین این دو تفاوت بسیار است.
ـ الگوبخشی جمهوری اسلامی: از نگاه رهبر انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی به عنوان پیش قراول بیداری اسلامی در سطح منطقه که هم آزمون انقلاب و هم آزمون حکومتداری را با موفقیت پشت سر گذارده و تجارب ارزنده ای در دست دارد، می تواند به ملت های انقلابی الگو ارائه دهد. در مقوله الگودهی، رهبر انقلاب بر روی دو موضوع مهم تکیه کرده اند: یکی قانون اساسی و دیگری کارنامه‌ موفقیت هاى علمى و اقتصادى و سیاسى و نظامى جمهوری اسلامی ایران. شالوده نظام ایران مردم سالاری دینی است و بر این اساس توصیه رهبری به ملت های انقلابی آن است که در روند دولت سازی به این دو اصل مهم (اسلامیت و جمهوریت) توجه کنند.
نکته قابل توجه در الگوسازی جمهوری اسلامی آن است که این الگودهی لزوما به معنای ارائه نسخه ای عینی از نظام ولایت فقیه نیست. به اعتقاد رهبر معظم انقلاب ولایت فقیه یک استنباط شیعی است و چون اکثریت جهان عرب اهل سنت هستند می توانند استنباطات خاص خود را از مذاهب خود مبنی بر مردمسالاری دینی ارائه کنند. مهم آن است که جوهره و روح حاکمیت، دینی و بر اساس آموزه های قرآن و شریعت بوده و الگوهای غربی و التقاطی به کشورهای مسلمان تحمیل نشود.
در عین حال رهبر انقلاب نسبت به شائبه ها و اتهاماتی که علیه جمهوری اسلامی ایراد می شود واقف بوده و لذا خطاب به مصری ها فرموده اند: برادران و خواهران عزیز؛ اینها تجربیات ما است، من به عنوان برادر مسلمان شما و از سر تعهد دینی، آن را با شما درمیان گذاشتم. بوق های تبلیغاتی دشمن مانند همیشه فریاد خواهند کرد که ایران می خواهد دخالت کند، می خواهد مصر را شیعه کند، میخواهد ولایت فقیه را به مصر صادر کند و... این دروغها را سی سال است می گویند تا ملتهای ما را از یکدیگر جدا و از کمک یکدیگر محروم کنند...
با این حال این رهنمودهای مشفقانه، همواره مخاطب خود را در میان وجدان های پاک و بیدار می یابد و مشتاقان الگوی جمهوری اسلامی را به خود جذب می کند. یکی از شخصیت های مصری در این باره گفته است: تجربه‌ جمهوری اسلامی ایران از این حیث مهم است که در سه دهه‌ گذشته مشکلات و چالش‌های بسیاری همچون تحریم‌های اقتصادی و غیره را تحمل کرده و از سر گذرانده است. ایران ثابت کرده که می‌توان در برابر این چالش‌ها مقاومت کرد و به پیش رفت. از همین رو ایران الگویی برای ملت‌های منطقه شده تا بدانند که اسلامگراها هم می‌توانند همانند گذشته از پیشرفت‌های علمی برخوردار شوند.
این اتفاقی است که در ایران رخ داده است. پس همکاری و همگرایی کشورهای عربی و اسلامی می ‌تواند راه را برای ما کوتاه کند تا به جای آن‌که از صفر شروع کنیم، مسافتی را که ایران طی کرده است، ما در یک زمان کوتاهتری طی کنیم. وی با اشاره به فن آوری های پیشرفته ایران در شکار پهباد آمریکایی می گوید: آرزوی دوران کودکی ما این بود که چگونه می ‌توانیم با غرب روبه ‌رو شویم. در آن دوران اگر ما از مواجهه‌ با آمریکا سخنی می‌گفتیم، ممکن بود ما را مسخره کنند. امروز شکار هواپیماهای آمریکایی با فناوری پیشرفته توسط مسلمانان (ایران) مایه‌ افتخار است...
اسماعیل هنیه در پاسخ به پیام رهبری به مناسبت جنگ 22 روزه گفت: «این برای من مایه افتخار است که به نمایندگی از دولت و ملت فلسطین و به نمایندگی از غزه مجروح ولی پیروز، مراتب قدردانی و تشکر خود را از مواضع ممتاز و شجاعانه و اسلامی جنابعالی که نشان دهنده، روح والای رهبری ایران اسلامی و روح بزرگ ملت ایران است، اعلام کنم.»
ـ انقلاب مصر و پیش بینی سقوط مبارک: روند بیداری اسلامی در مصر به عنوان یک کشور محوری و تاثیرگذار، از نگاه تیز رهبر انقلاب اسلامی مخفی نماند و معظم له در نماز جمعه 15 بهمن 1389 یک خطبه عربی را به تبیین انقلاب مصر اختصاص دادند. با آن که انقلاب مردم مصر هنوز به پیروزی نرسیده بود‌، اما مقام معظم رهبری پیروزی آن را پیش بینی کردند.
این در حالی بود که حتی دستگاه های اطلاعاتی منطقه و غرب در برابر تحولات مصر غافلگیر شدند. نکته قابل توجه آن است که در همان روز جمعه روزنامه های صهیونیستی «هاآرتص» و «یدیعوت احارونوت» دومقاله منتشر کرده و تاکید کردند حسنی مبارک به این زودی‌ها نخواهد رفت. در آن یادداشت آمده بود که مبارک با بن‌علی تفاوت دارد. زیرا مبارک به عنوان هم پیمان وفادار غرب سی‌سال حکومت کرده و قطعا از حمایت های غرب برخوردار خواهد شد.
خطبه عربی آیت‌الله خامنه ای، هم به لحاظ بلاغت و تسلط خطیب بر زبان فصیح عربی و هم از جنبه محتوایی، در حوزه مخاطبین عرب ‌زبان و به ویژه مصر، با استقبال خاصی روبه رو شد. «کمال هلباوی» سخنگوی سابق اخوان المسلمون مصر با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز جمعه با تاکید بر این که رهبری ایران در همه سخنان و مواضع خود موفق بوده است،‌ گفت: این بار نیز رهبری ایران در مواضع خود تمام قد در مقابل سیطرة غربی‌ها و استکبار جهانی ایستاد. وی ضمن ستودن شجاعت رهبر انقلاب تاکید کرد: به اعتقاد من هیچ فرقی میان حسن بنا وسایر رهبران مقاومت اسلامی با آیت‌الله خامنه ای نیست و آنها امت اسلامی را به سوی وحدت هدایت می کنند.
یک جوان مصری که در همایش بیداری اسلامی و جوانان شرکت کرده بود تاکید کرد پیام سال گذشته آیت‌الله خامنه‌ای در نماز جمعه تهران به مردم مصر، موتور انقلاب را در کشور من به شدت پرحرارت کرد، جمهوری اسلامی امید همه ما در مصر بود و چشممان شبانه‌ روز به مسئولان ایران و مردم این کشور بود و حمایت‌های آنان از انقلاب ما واقعا دل‎گرم ‌کننده و انگیزه ‌بخش بود. کسانی که این پیام را شنیدند، واقعا منقلب شدند؛ مثل خود من که با هر جمله از این پیام اشک ریختم و برای طول عمر ایشان و حفظ ایشان برای همه مسلمانان جهان دعا کردم.
یکی از جوانان بحرینی شرکت کننده در این اجلاس هم تاکید کرد آیت‌الله خامنه‌ای رهبر همه ما مسلمانان است و به خوبی راه را به ما نشان داده است. من به عنوان کسی که با انقلابیون بحرینی در ارتباط است، می‌گویم که تک تک سخنرانی‌های ایشان در سریع‌ترین زمان ممکن توسط خود مردم بحرین به عربی ترجمه می‌شود و به صورت دست به دست میان مردم می‌چرخد. تقریبا خانه‌ای در میان مردم انقلابی بحرین وجود ندارد که از کتاب‌ها، مقالات و سخنرانی‌های ایشان خالی باشد...
به این ترتیب آیت‌الله خامنه ای در سیر تحولات منطقه به ویژه مقاومت و موج بیداری اسلامی، نقش و جایگاهی متمایز دارند که سایر رهبران منطقه و جهان فاقد آن هستند. این نقش و نفوذ بیش از آن که رسمی و ظاهری باشد، در قلوب مردم مسلمان جای گرفته و به رغم تبلیغات سوء دشمنان، هر روز بر جایگاه و محبوبیت ایشان افزوده می شود. ویژگی رهبر انقلاب اسلامی ایران آن است که در کسوت یک فقیه و عالم دینی، نقش رهبری سیاسی را توام با بصیرت و روشن بینی خاصی بر عهده داشته و نه تنها در داخل ایران،‌ بلکه در منطقه و جهان اسلام به ارائه رهنمودهای راهبردی و سرنوشت ساز می پردازند.

*فرهنگ سازی ها
 *فرهنگ سازی ها
از دیگر ابتکارات تاثیرگذار ایشان، نامگذاری سال‌ها به عناوینی همچون سال پیامبر اعظم (ص)، رفتار علوی، حماسه حسینی، سال امام خمینی، پاسخگویی مسئولان، انضباط اجتماعی، خدمتگزاری به مردم، عدالتخواهی، اتحاد ملی و انسجام اسلامی، تلاش مضاعف و همت مضاعف، جهاد اقتصادی و حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی است، نامگذاری‌هایی که در واقع یک نوع فرهنگ سازی در جامعه اسلامی بوده است. بازگشت اصولگرایان به صحنه قدرت که با تدابیر ویژه و فرهنگ‌سازی های مستمر ایشان در قالب گفتمان عدالتخواهی و اصلاحات یعنی مبارزه با فقر، فساد و تبعیض صورت پذیرفت، از دیگر تدابیر سرنوشت ساز ایشان است که پرداختن به آن مجال واسع تری را طلب می‌نماید.
آینده نگری و پیگیری های مستمر و مستدام ایشان باعث گردید مسئولان نظام، سندی به عنوان سند 20 ساله را تدوین نمایند که براساس آن، نظام اسلامی در سال 1404 هجری خورشیدی باید در زمینه علمی، فناوری و اقتصادی به قدرت اول آسیای جنوب غربی (خاورمیانه، آسیای میانه و قفقاز) تبدیل گردد. از دیگر ابتکارات ایشان، احیای اصل 44 قانون اساسی است که کارشناسان از آن به عنوان یک انقلاب و جهش اقتصادی نام می‌برند. با اجرای اصل 44، از تصدی گری دولت در مناصب اقتصادی کاسته شده و بخش خصوصی و تعاونی‌ها، چرخه تولید و تجارت کشور را به حرکت در خواهند آورد.
تزریق امید به ارکان دولت و مردم در سخت‌ترین و بحرانی‌ترین شرایط، از دیگر هنرهای ناب رهبری ایشان در طول بیست و پنج سال گذشته بوده است، به گونه‌ای که در بحرانی‌ترین شرایط فرموده‌اند: من خود را غرق در عنایات و نعمات خداوند متعال می‌دانم. اگر هر مدیر و مسئولی صرفا کار خود را خوب انجام دهد، دیگر هیچ نگرانی ودلهره‌ای ندارم. این مهم را باید بدانیم که اگر در دهه اول انقلاب و در دوران غربت و تنهایی دفاع مقدس، برای حفظ موجودیت و بقای خود می‌جنگیدیم، امروزه سرنوشت منطقه به سرانگشتان ما سپرده شده است و آمریکا و متحدانش که در گذشته ای نه چندان دور با تفرعن از تغییر جغرافیای سیاسی در جهان اسلام وتشکیل خاورمیانه جدید می‌گفتند، اینک از ظهور و تولد خاورمیانه جدید با محوریت ایران اسلامی سخن می‌گویند و ایرانی که زمانی بانک مرکزی تروریسم و محور شرارت نام گرفته بود، اینک به محور امید و رهایی آنان از گرداب عراق، لبنان، افغانستان، فلسطین وسوریه و منطقه خاورمیانه تبدیل شده است.
دوستداران، شیفتگان و یاران وفادار حضرت امام خمینی (ره) و حضرت آیت الله خامنه‌ای (حفظه الله تعالی) می‌باید بدانند و نیک هم می‌دانند که این دو گوهر ناب، یک حقیقت با دو تجلی هستند که وظیفه همه ما، درک و معرفی شایسته و بایسته این حقیقت ماندگار و الهی به جامعه اسلامی و بشریت تشنه امروز و فردا است.