بر اساس گزارشی که خبرگزاری «ایسنا» منتشر کرده است، این روزها علاوه بر آگهی‌های فروش کلیه بر روی در و دیوارهای منتهی به بیمارستان‌ها و خیابان‌های اطراف انجمن حمایت از بیماران کلیوی تبلیغات فروش کبد هم بر در و دیوارهای شهر و حتی فضای مجازی کوبیده شده است. برخی با دستاویز قرار دادن نیاز بیماران، تکه‌ای از جان‌شان را با قیمت‌های‌ سرسام‌آور به معرض فروش می‌گذارند. در این میان هستند بیمارانی که از روی ناآگاهی و بی‌اطلاعی و به امید چند سال زندگی بیشتر با پرداخت ارقامی کلان بعضا در این سایت‌های اینترنتی ثبت نام می‌کنند اما در شرایطی که کبد به کارخانه شیمیایی بدن معروف است و به عنوان یک عضو حیاتی در بدن کار می‌کند، پیوند کبد از زنده چقدر صحت دارد؟''

در پاسخ به این سوال دکتر محمد عقیقی، مسوول واحد پیوند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران گفت:  تبلیغاتی که تحت عنوان کبد فروشی در برخی سایت‌ها مطرح می‌شود، مطمئنا کذب بوده، سوءاستفاده و کلاهبرداری است نه یک فرایند درمانی واقعی. ممکن است در این سایت‌ها از کسی ثبت نام کنند و پول‌هایی را نیز از وی بگیرند،‌ اما مطمئن باشید این امر به پیوند از اهداکننده زنده منجر نخواهد شد و در این صورت بیماران تنها مال خود را می‌بازند.''

عقیقی همچنین می‌افزاید:«احتمال سوءاستفاده از عناوینی همچون کبدفروشی، ایجاد تعامل مالی بین اهدا کنندگان و گیرندگان عضو در مورد کبد موضوع نامحتملی است؛ چرا که مهم‌ترین منبع تامین کبد برای بیماران نیازمند، از موارد مرگ مغزی است. موارد مرگ مغزی نیز از زمان اعلام تا زمان مراقبت، انتخاب گیرنده مناسب، برداشت عضو، انتقال به بخش پیوند و انجام پیوند همه در سیستم دولتی و با نظارت وزارت بهداشت یا معاونت‌های درمان دانشگاه‌ها شکل می‌گیرد. بر این اساس کل فرایند پیوند در مداری بسته و تحت نظارت صورت می‌گیرد در نتیجه بحث فروش عضو یا مطالبه مالی برای پیوند عضو از مرگ مغزی، با توجه به حمایت‌های وزارتخانه از بیمارستان‌هایی که این پیوند را ارایه می‌دهند، عملا منتفی است.»

شرایط پیوند کبد از اهدا کننده زنده بسیار محدود است

وی درباره پیوند کبد از اهدا کننده زنده نیز می‌گوید:«از طرف دیگر هر کسی را نمی‌توان کاندید اهداکنندگی پیوند کبد کرد. شرایط پیوند کبد از زنده بسیار محدود است و با توجه به مشکل بودن این اعمال، هر کسی هم به راحتی جان خود را به خطر نمی‌اندازد. در مجموع موارد پیوند کبد از اهداکنندگان زنده درمقایسه با موارد اهدا کنندگان مرگ مغزی بسیار محدود است.»

عقیقی همچنین می‌گوید:«در پیونده کبد از زنده نیز اغلب اهداکنندگان پدر، مادر، خواهر یا برادر بیمار هستند که اهداکننده به یکی از اعضای خانواده‌شان خواهند بود. در مجموع عملا اهدای بخشی ازکبد را مانند داستان پیوند کلیه نداریم.» وی انجام 484 پیوند کبد در سال گذشته را مورد اشاره قرار داده و می‌گوید:« از میان اعمال پیوند کبد در سال گذشته تنها 34 مورد پیوند از زنده صورت گرفته و 450 مورد آن از مرگ مغزی بوده است؛ در مجموع کمتر از 10 درصد موارد ازاهدا کننده زنده بوده است. در این 10 درصد هم وضعیت بیماری فرد آنقدر شدید بوده که در لیست انتظار، کبد به وی نرسیده و به ناچار یکی از اعضای خانواده بخشی از کبد خود را به وی اهدا کرده‌اند. در مجموع شرایط اهدا از اهداکنندگان زنده آنقدر راحت نیست که بتوان به راحتی در خصوص سوءاستفاده‌های مالی و کبد فروشی صحبت کرد.»

مسوول واحد پیوند وزارت بهداشت تاکید می‌کند:« بهتر است برای انجام پیوند کبد، بیماران در بخش‌های پیوند کبد ثبت نام کنند تا با قرارگیری در لیست انتظار در نخستین فرصت انجام پیوند کبد از مرگ مغزی صورت گیرد.» وی همچنین تاریخچه آغاز پیوند کبد در کشور را مورد اشاره قرار می‌دهد و می‌گوید:« در میان پیوند اعضا، پیوند کبد یکی از اعمال جراحی پیچیده، سخت و پرهزینه به شمار می‌رود و با توجه به پیچیدگی این موضوع، اگر کشوری در زمینه پیوند کبد فعالیت می‌کند می‌توان گفت که جزو کشورهای با سطح علمی بالا در حوزه پیوند قرار دارد.»

عقیقی می‌افزاید:«خوشبختانه ایران نیز جزو کشورهایی است که با همت و تلاش پزشکان متخصص در حال حاضر پیوند کبد را در سطح کشور با تعداد نسبتا قابل قبول انجام می‌دهد و روز به روز بر تعداد اعمال پیوند کبد ایران بیشتر می‌شود. همچنین خوشبختانه به مرور زمان پیامد یا out come انجام پیوند در کشور رو به بهبودی است.»

رضا کُرد