به گزارش ایران اُنا از ارومیه،دریاچه ارومیه با سواحل زیبا و آب شور و شفابخش خود گردشگران بسیاری را در فصول مختلف به ویژه در تابستان به سوی خود جلب می‌‌کند و یکی از کمیاب‌ترین منابع طبیعی است که اکنون با تهدید خشکسالی روبه‌رو است.

دریاچه ارومیه دارای 102 جزیره ‌است که تمامی آن‌ها از سوی سازمان یونسکو به عنوان اندوخته طبیعی جهان به ثبت رسیده‌ و جزیره اشک زیستگاه پرندگان از جمله مرغ آتش، تنجه و نیز گوزن زرد ایرانی است.

مهم‌ترین جزایر پارک ملی دریاچه ارومیه شامل جزیره کبودان با 3 هزار و 125 هکتار مساحت، جزیره اشک با یک‌هزار و 250 هکتار مساحت، جزیره اسپیر با یک هزار و 250 هکتار مساحت، جزیره آرزو با 800 هکتار مساحت و جزایر نه‌گانه محل تخم‌گذاری پرندگان است.

دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین سطح آبی کشور بوده که ما بین دو استان آذربایجان غربی و شرقی قرار دارد، میانگین طول دریاچه ارومیه به طور تقریب 140 کیلومتر و پهنای آن بین 16 تا 63 کیلومتر متغیر است.

وسعت دریاچه ارومیه براساس عکس‌های ماهواره‌ای در سال 1990 معادل 5 هزار و 263 کیلومتر مربع برآورد شده است اما مساحت متوسط دریاچه ارومیه را در حدود 5 هزار و 500 کیلومتر مربع تخمین زده‌اند، عمق متوسط این دریاچه 4/5 متر و حداکثر عمق 13 متر در شمال دریاچه و حجم تقریبی آن 31 میلیارد متر مکعب است.

دریاچه ارومیه از دو محیط آبی و خشکی تشکیل شده است و به جهت داشتن انواع گونه‌های حیات وحش و پوشش گیاهی در سطح جزایر، ایجاد تعادل طبیعی در منطقه آذربایجان، جنبه‌های توریستی، تفریحی و اجتماعی، داشتن عناوینی همانند پارک ملی، اندوختگاه زیست سپهر و تالاب بین المللی، لجن‌درمانی، ذخیره‌گاه زیست سپهر و تالاب بین‌المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر اهمیت و ارزش بالایی دارد.

آرتمیای دریاچه ارومیه که تنها موجود زنده دریاچه است می‌تواند در آب غلیظ و شور این دریاچه زندگی و از جلبک‌های موجود دریاچه تغذیه کند، آرتمیا مشخص‌ترین موجود زنده دریاچه ارومیه است که غذای اصلی پرندگانی مانند فلامینگو را تشکیل می‌دهد و بیشترین منبع غذایی برای ماهیان خاویاری است.

این جاندار تک سلولی با شرایط آب شور دریاچه ارومیه سازگاری پیدا کرده است و می‌تواند زنده‌زایی و نیز تخم‌گذاری کند البته در شرایطی که استرس محیطی نباشد.

اما در سال‌های اخیر میزان غلظت نمک دریاچه ارومیه بالا رفته و در روزهای گرم تخمین زده می‌شود این میزان افزایش یابد و متاسفانه عمیق‌ترین نقطه دریاچه ارومیه در حال حاضر دو متر آب دارد و اکسیژن محلول در آب این دریاچه به شدت کاهش یافته و آرتمیا به عنوان مهم‌ترین موجود زنده این دریاچه در آستانه نابودی است.

برای احیا دریاچه ارومیه موارد انتقال بین حوضه‌ای آب، بارورسازی ابرها، آبیاری تحت فشار و استفاده از روش‌های نوین را می‌توان در نظر گرفت.

دریاچه ارومیه نماد هویت زیست محیطی آذربایجان غربی است

علی محسنی شهروند 53 ساله ارومیه‌ای در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در ارومیه اظهار داشت: دریاچه ارومیه نماد هویت زیست محیطی آذربایجان غربی بوده و اگر بحران دریاچه ارومیه حل نشود در چند سال آینده شاهد خشکسالی کامل آن خواهیم بود و در این صورت آذربایجان غربی هویت زیست محیطی خود را از دست خواهد داد.

وی ادامه داد: از رئیس جمهور منتخب تقاضا داریم به وعده‌هایی که در زمینه احیای دریاچه ارومیه داده عمل کند و احیای دریاچه ارومیه را در دستور کار خود قرار داده و روند پی‌گیری احیای دریاچه ارومیه را سرعت بخشد.

محسنی یادآور شد: مباحث احیای دریاچه ارومیه باید از مرحله تئوریک به مرحله اجرایی وارد شود تا اقدامات حل بحران دریاچه ارومیه نتیجه‌بخش شود.

البته استاندار آذربایجان غربی در آخرین نشست خبری خود گفت: حمایت رئیس جمهور از دریاچه ارومیه عزم جدید برای احیای آن است.

وحید جلال‌زاده با اشاره با احیای دریاچه ارومیه، اظهار داشت: قولی که رئیس جمهور به مردم ارومیه داده بود؛ این بود که در نخستین جلسه دولت به موضوع احیای دریاچه ارومیه بپردازد که به لطف خدا به این قول عمل کردند.

وی خاطرنشان کرد: سال گذشته همایش بین‌المللی دریاچه ارومیه تشکیل، اساتید از کشورهای دیگر که در این زمینه تجربه دارند دعوت و کارگروه‌های مختلفی در زمینه حل مشکل دریاچه ارومیه تشکیل شد که مباحث در زمینه‌های زیست محیطی دریاچه ارومیه مورد بررسی قرار گرفت.

جلال‌زاده تصریح کرد: یک عزم جدیدی توسط رئیس جمهور صورت گرفت و پیشنهاد این بود که شورای آب به عنوان بالاترین جایگاه تصمیم‌گیری مباحث آبی کشور تشکیل شود.

جلال‌زاده اعلام کرد: در حال حاضر خط انتقال آب از جنوب استان آذربایجان غربی به سمت دریاچه ارومیه در دست اجرا بوده که پروژه بسیار سنگینی است.

وی ادامه داد: خطوط انتقال لوله در این پروژه 70 درصد پیشرفت فیزیکی دارد، اقدامات برای انتقال آب از رودخانه ارس نیز در حال انجام است و این عزم جدی بوده که انجام می‌گیرد و باید اعتبارات در این زمینه اختصاص یابد.

استاندار آذربایجان غربی یادآور شد: رحمت الهی نیز در این سال‌ها کم شده و سطح بارش‌ها پایین آمده به طوری که حدود 100 تا 130 میلی‌متر کاهش بارندگی در سال داریم.

احیای فازبندی شده دریاچه ارومیه

معاون عمرانی استاندار آذربایجان غربی در نشست خبری در جمع اصحاب رسانه گفت: احیای دریاچه ارومیه نیاز به یک عزم ملی و توجه ویژه دوباره به دریاچه ارومیه دارد و ناامید از احیای دریاچه ارومیه نبوده و معتقد به احیای فازبندی شده دریاچه ارومیه هستیم.

جواد محمودی با اشاره به اقدامات انجام شده در زمینه احیای دریاچه ارومیه، اظهار داشت: اقداماتی در زمینه انتقال آب بین حوزه‌ای در سد کانی سیب، سد سیلوه و سد جعفرآباد و در جریان ایجاد آبیاری تحت فشار در حوزه کشاورزی و تغییر الگوی کشت انجام شده اما اقدامات انجام شده نتوانسته دریاچه ارومیه را از بحران خارج کند.

وی با اشاره به بارورسازی ابرها به روش یونیزاسیون، ابراز داشت: با اجرای این روش در حوزه 15 تا 20 درصد افزایش بارش اتفاق افتاد ولی متخصصان نتوانستند ثابت کنند این افزایش بارش از آثار بارورسازی ابرها بوده است.

معاون عمرانی استاندار آذربایجان غربی ادامه داد: با اقدامات مذکور در سال 91 یک میلیارد و 200 میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه ارومیه شد.

وی با بیان اینکه دریاچه ارومیه در شرایط نرمال با مساحت 5 هزار و 600 کیلومتر مربع آبی معادل 32 میلیارد مترمکعب آب دارد، ادامه داد: از سال 76 به بعد آب دریاچه ارومیه به سبب مشکلاتی کم شد و امروز شاید بیش از شش تا هفت میلیارد مترمکعب آب ندارد.

محمودی خاطرنشان کرد: از نظر حجم دریاچه ارومیه به کمتر از 25 درصد حجم خود رسیده و از نظر سطح نیز قسمت شمال دریاچه وضعیت بهتری نسبت به قسمت جنوب دارد.

وی افزود: قسمت جنوبی دریاچه ارومیه دو تا سه سال آینده با خشکی روبرو می‌شود و به عنوان تالاب فصلی محسوب خواهد شد.

محمودی تصریح کرد: پروژه‌های مختلفی برای نجات دریاچه ارومیه ارائه شد و دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه بررسی شد و بررسی‌های کارشناسان نشان داد دست بشر در این وضعیت حتما موثر بوده است.

وی اضافه کرد: وضعیت آب و هوا نیز در این قضیه موثر بوده به طوری که دریاچه ارومیه با دو درجه متوسط افزایش گرمی هوا مواجه بوده که سالانه میزان تبخیر به بیش از 500 میلیون مترمکعب رسید.

محمودی اظهار داشت: برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه توسعه سدها محدود شد، مکانیزاسیون تحت فشار توسعه داده شد و بارورسازی ابرها صورت گرفت اما این اقدامات نتوانست جلوی خشک شدن دریاچه ارومیه را بگیرد.

وی ادامه داد: در بحث انتقال آب میان حوزه‌ای مهم‌ترین پروژه انتقال آب از زاب بود که اجرایی شده و با 35 کیلومتر تونل آبی در حدود 600 میلیون مترمکعب را به دریاچه ارومیه می‌رساند که سبب می‌شود سطح اکولوژیک دریاچه ارومیه حفظ شود.

معاون عمرانی استاندار آذربایجان غربی گفت: امروز پروژه زاب اجرایی شده و با حمایت و عزم ملی این پروژه به بهره‌برداری برسد تا در نجات دریاچه ارومیه گام موثری صورت گیرد.

دریاچه ارومیه یکی از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین اکوسیستم‌های آبی ایران است و جزو تالاب‌های با اهمیت بین‌المللی محسوب می‌شود و جلبک‌های سبز، سخت‌پوستان و باکتری‌ها از موجودات زنده دریاچه ارومیه هستند که این جانداران در دوام دریاچه ارومیه نقش به سزایی دارند و از نابودی آن جلوگیری می‌کنند پس تهدید دریاچه ارومیه نیز تهدیدی برای حیات موجودات زنده این منطقه است و احیای دریاچه ارومیه  نیازمند همت همگانی و هماهنگ شدن همه مجموعه‌ها برای احیای هر چه سریع‌تر دریاچه ارومیه است.

با توجه به حمایت جدی دکتر روحانی برای احیای دریاچه ارومیه، امید است گام‌های موثری در راستای احیای این دریاچه برداشته شود و شاهد نتیجه بخش بودن اقدامات انجام شده در زمینه حل بحران دریاچه ارومیه باشیم.