سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در نشستی خبری اعلام کرد تاریخ 20 ژانویه (30 دی ماه) زمان اجرای توافقنامه ژنو است.

معاون وزیر خارجه در این باره گفت:‌تا همین الان تماس‌های ما با خانم اشمید برای انجام آخرین هماهنگی‌ها ادامه داشت. نهایتا توافق بین ما و 1+5 در خصوص نحوه اجرای گام اول از برنامه اقدام مشترک نهایی شد و دو طرف به یک برداشت واحد از نحوه اجرای توافق رسیدند و در تاریخ 20 ژانویه (30 دی) گام اول از توافق ژنو اجرایی خواهد شد.

عراقچی با بیان اینکه اجرای این توافق و نحوه اجرای آن  غیر از چند مورد در مذاکرات فشرده کارشناسی بین طرفین نهایی شده بود، یادآور شد:‌ درباره این چند مورد پنجشنبه و جمعه جلسه‌ای با خانم اشمید در ژنو داشتیم و درباره موارد اختلافی به راه‌حل‌هایی رسیدیم.

موافقت 6 کشور و ایران با راه‌حل‌های پیشنهادی

وی ادامه داد: امروز مطلع شدیم 6 کشور با راه‌حل‌‌های پیشنهادی موافقت کردند و آنها را پذیرفتند و در ایران نیز نهادهای ذیربط راه‌حل‌ها را بررسی و ارزیابی کرده و موافقت خود را اعلام کردند که این موافقت در تماس بین بنده و خانم اشمید اعلام شد و توافق کردیم از 20 ژانویه گام اول توافق اجرایی شود.

عراقچی خاطرنشان کرد:‌ امیدواریم شروع خوبی برای اجرای توافق ژنو باشد. پس از اینکه این گام اول اجرایی شد، در فاصله کوتاهی، تماس‌های‌ خود را مجددا برای شروع مذاکرات مربوط به گام پایانی و راه‌حل آن از سر خواهیم گرفت.

*تعلیق تحریم‌هایی که قرار است تعلیق کنند از 20 ژانویه

معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سؤال که آیا ایران هم می‌تواند از 20 ژانویه پول‌های مربوط به صادرات و واردات خود را برداشت کند؟ با ذکر این نکته که گام اول توافق ژنو از 20 ژانویه اجرا می‌شود، عنوان کرد: براساس گام اول ایران و 1+5 هرکدام تعهداتی را قبول کردند. همه این تعهدات در یک روز اجرا می‌شود و همه تحریم‌هایی که قرار است آنها تعلیق کنند و در متن توافقنامه نیز آمده از 20 ژانویه تعلیق خواهد شد.

وی اضافه کرد: اقداماتی که قرار است ما در خصوص تعلیق 20 درصد انجام دهیم و اقداماتی که قبول کردیم انجام نشود و جلوتر نرود، از 20 ژانویه اجرایی خواهد شد. به جز یک مورد از هر دو طرف و آن یک مورد از سوی آنها پرداخت 4.2 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در خارج از کشور و آزاد شدن آن‌ها و از سوی ما تبدیل مواد غنی‌ شده 20 درصد به اکسید یا رقیق‌سازی آن است.

عراقچی با بیان اینکه این کار از طرف ما و آن اقدام از سوی آن‌ها در یک دوره زمانی 6 ماهه صورت می‌گیرد، خاطرنشان کرد: در 6 نوبت این کار انجام می‌شود که این نوبت‌ها ممکن است کم و زیاد هم بشود و این کار ممکن است به صورت ماهانه یا کم‌تر از آن باشد.

آزادسازی 4.2 میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران در 8 نوبت

وی با ذکر این نکته که قرار است آزادسازی 4.2 میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران در 8 نوبت انجام شود، افزود: این 8 نوبت تاریخ‌های مختلفی دارد که دقیقا یک ماهه نیستند بلکه در کمتر از یک ماه فاصله زمانی این 8 پرداخت خواهد بود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای خاطرنشان کرد: از طرف ما نیز کار اکسید کردن نیمی از مواد 20 درصد در 6 ماه انجام خواهد شد. ما نیمی از 196 کیلو اورانیوم‌ خود را در 6 ماه اکسید می‌کنیم و نیم دیگر آن هم در کمتر از 6 ماه بعد اکسید می‌کنیم که این کار بنا به دلایل فنی به این شکل انجام می‌شود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در ادامه با بیان اینکه هر سه هفته یک سیلندر به صورت رقیق شده درمی‌آید تا تعادل برقرار شود، گفت: در مقابل نیز تمام تلاش و حرکت ما این بوده که هر کاری که دو طرف انجام می‌دهند به صورت متعادل و متناسب باشد.

وی تصریح کرد: هیچ طرفی هیچ کاری را زودتر یا دیرتر از دیگری انجام نمی‌دهد و تمام اقدامات در یک روز انجام می‌شود؛ به جز این دو مورد که برای آن نیز ترتیباتی در نظر گرفته شده تا از تعادل و تناسب برخوردار باشد.

خبرنگاری از عراقچی سؤال کرد که آیا در این مذاکرات درباره اجرای گام پایانی نیز توافقی صورت گرفت که وی پاسخ داد: ما هنوز در این باره صحبتی نداشته‌ایم، مباحث کلی انجام شده که پس از شروع گام اول، در یک فاصله کوتاهی که ممکن است 2 یا 3 هفته بیشتر نباشد، مذاکرات گام پایانی را شروع کنیم.

معاون وزیر خارجه یادآور شد: هنوز جزییات دقیق و صحبت‌های جزیی درباره اینکه این مذاکرات در چه زمانی و در چه مکانی انجام شود، صورت نگرفته و در رایزنی‌هایی که بین 2 طرف صورت می‌گیرد، این موضوع نهایی خواهد شد.

* راه‌حل‌ها تکنیکی و فنی هستند/برداشت‌های متفاوت امری طبیعی است

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در پاسخ به سؤالی در خصوص موارد اختلافی باقیمانده از مذاکرات کارشناسی و  راه‌حل‌های ارائه شده نیز گفت: راه‌حل‌های ارائه و پذیرفته شده تکنیکی و فنی هستند. مواردی که مورد اختلاف بود مربوط به نحوه برداشت و تفسیری بود که هر طرف از توافق ژنو داشتند.

عراقچی با اشاره به اینکه برداشت‌های متفاوتی از یک سند را امر چندان عجیبی ندانست و ادامه داد: ممکن است از هر متنی برداشت‌های مختلفی وجود داشته باشد، حتی درباره قانون اساسی که در نوشتن آن نیز دقت‌های زیادی برای صریح و شفاف بودن آن صورت می‌گیرد، ممکن است تفسیرهای مختلفی وجود داشته باشد و مرجعی مشخص می‌شود که مرجع تفسیر قانون اساسی است.

وی ابراز داشت: رسیدن به تفسیر مشترک کار مهمی است که ممکن است در بعضی قسمت‌ها این کار به آسانی صورت بگیرد و در قسمت‌های دیگر دشواری‌هایی داشته باشد.

عراقچی اظهار داشت: اینکه هر طرف سعی کند یک سند را در جهت خواسته‌های خود تفسیر کند امری طبیعی است، یکی از موارد اختلافی مربوط به بحث تحقیق و توسعه بود که ایران تاکید کرده که از نظر ما هیچ محدودیتی در توافق ژنو نسبت به امر تحقیق و توسعه وجود ندارد. طرف مقابل نیز تفسیر متفاوتی در این باره ارائه می‌کرد و درباره نکاتی اصرار داشت. ما در مذاکرات به توافقی در این زمینه نزدیک شدیم و این توافق و برداشت را در پایتخت‌ها بررسی کردیم و توانستیم در این زمینه نیز به برداشت نزدیکتری برسیم، امیدواریم مذاکرات بیشتر و وسیعتر در مذاکرات مربوط به گام پایانی صورت گیرد.

وی یکی از موارد اختلافی را مربوط به بحث پرداخت‌ها و زما‌نبندی و دوره‌بندی عمل اکسید کردن و رقیق‌سازی عنوان کرد و گفت: مذاکرات در این باره انجام و فرمول‌هایی پیدا شد که براساس آن مشخص کنیم در چه تاریخ‌هایی چه میزان و به چه صورتی این موارد را دنبال کنیم.

معاون وزیر خارجه اضافه کرد:‌ اختلاف دیگری هم بود که درباره نحوه تفسیر و معنا کردن توافق ژنو بود که به هم نزدیک شد، راه‌حل‌هایی پیدا شد که مورد پذیرش قرار گرفته است.

عراقچی درباره راه‌حل‌های مطرح شده افزود: راه‌حل‌هایی که تا کنون مطرح شده همه تکنیکی و فنی است و موارد مورد اختلاف همانطور که قبلاً هم گفتیم مربوط به نحوه برداشت و تفسیر هر طرف از توافق ژنو صورت می‌گیرد اینکه ما از یک سند برداشتهای متفاوتی شاهد باشیم خیلی چیز عجیب و غریبی نیست.

وی با بیان اینکه اکنون توافقی بین  دو طرف وجود دارد بعنوان اقدام مشترک یا توافق ژنو وجود دارد تأکید کرد که حالا یک توافق هم درباره نحوه اجرای توافق ژنو صورت گرفته که نشان‌دهنده وجود درک مشترک بین طرفین است که هر دو طرف برای آماده‌سازی اجرا آن را نهایی کردند.

تماس‌های لازم با بانک‌های طرف حساب ایران انجام شده است

وی با بیان اینکه تماس‌های لازم با بانک‌های بین‌المللی طرف‌حساب ایران برقرار شده اظهار داشت: طرف‌های غربی هم تماس‌هایی با بانکها و شرکت‌های بیمه برقرار کردند و ما هم آمادگی‌های لازم را در همکاری با آژانس درباره نحوه راست‌آزمایی انجام دادیم و قرار است هیئت‌های کارشناسی و فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم به ایران بیایند تا مقدمات مربوط به اجرا را به شکلی فراهم کنند که طرفین در 20 ژانویه کاملاً آماده اجرای اقدامات مورد توافق به صورت همزمان باشند.

معاون وزیر خارجه با بیان اینکه تفاهم کلی صورت گرفته در سطح کارشناسی در ژنو یک تفاهم کلی و شفاهی بوده تأکید کرد که این تفاهم جنبه متنی و رسمیت ندارد و در اصلاح دیپلماتیک (Non Paper)  است و در حقیقت یک تفاهم فنی و تکنیکی مربوط به جزئیات اجرا و اینکه در چه زمانی در چه حسابی و چگونه پول‌ها انتقال داده شود، چگونه تماس‌ها برقرار شود، چگونه آژانس مورد بررسی قرار دهد که همه اینها از نظر ما یک متن رسمی نیست.

عراقچی با اشاره به اینکه متن منتشر نمی‌شود، تصریح کرد: منتشر کردن متن به معنی رسمیت دادن است و این کار از نظر اصول مذاکراتی صحیح نیست به خاطر اینکه از نظر ما یک متن رسمی نیست. یک توافق شفاهی است که به صورت غیر رسمی هم مکتوب شده است.

وی در ادامه تأکید کرد که عمده نکات مورد توافق درباره نحوه اجراست و پیچیدگی خاصی ندارد.

عراقچی در ادامه با بیان اینکه مسائل مربوط به پرداخت‌ها (4.2میلیارد دلار) در توافق مکتوب و غیر رسمی ما قابل تفسیر نیست اظهار داشت: اگر در زمان اجرا به مشکلی برخورد کنیم که مربوط به تفسیر متفاوت ازمتن توافق غیررسمی باشد باید از طریق کمیسیون مشترک حل شود.

وی با بیان اینکه موارد مورد اختلاف به این کمیسیون مشترک ارجاع می‌شود، اظهار داشت: این مکانیزمی است برای حل اختلافات و روز 20 ژانویه همه اقداماتی که ما باید آغاز کنیم آغاز می‌شود الا اقداماتی که در مراحل بعدی قرار است انجام شود.

معاون وزیر امور خارجه گفت: ما تا آخرین لحظه روز 19 ژانویه به غنی‌سازی 20درصد ادامه می‌دهیم ولی از روز 20 ژانویه طبق قراری که داریم فعالیت را تعلیق می‌کنیم، بازرسان آژانس آمدند و مقدمات را فراهم کردند و زمانی که ما تعلیق کردیم آن را راستی‌آزمایی خواهند کرد و اطلاع می‌دهند.

بازرسان آژانس برای راست آزمایی به ایران می‌آیند/محدودیتی برای تحقیق و توسعه وجود ندارد

وی با اشاره به اینکه در زمان حاضر سانتریفیوژهای موجود در بخش تحقیق و توسعه هیچ مشکلی ندارند، اظهار داشت: بر اساس توافق ژنو همه مباحث مربوط به تحقیق و توسعه که توسط این سانتریفیوژها جدید است ادامه پیدا خواهد کرد و سانتریفیوژ جدیدی که توسط دانشمندان سازمان انرژی اتمی کشور ساخته شده و اعلام شده در همین راستا است و ما محدودیتی برای امر تحقیق و توسعه قائل نیستیم.

وی با رد اخبار منتشر شده درباره تغییر در تیم مذاکرات ایران و حضور احتمالی آقایان سیروس ناصری و حسین موسویان گفت: شایعاتی که دراین باره وجود دارد هیچ پایه و اساسی ندارد اما اینکه با شروع دور جدید مذاکرات که مذاکرات گام نهایی و راه حل جامع است، ساماندهی و سازماندهی جدیدی در تیم مذاکره کننده صورت می‌گیرد و این امری طبیعی است که مورد پذیرش است.

عراقچی در این باره اظهار داشت: موضوعات مذاکره گام نهایی موضوعات موسعی  است و دارای ابعاد گوناگونی خواهد بود و حتماً لازم است از کارشناسان بیشتری در حوزه‌های بانکی، مالی، نفتی، هوایی و دیگر حوزه‌های مربوط به تحریم‌ها حضور خواهند داشت تا بهتر از ما کارشناسی در این زمینه داشته باشند چرا که در آن زمان قرار است تمام تعلیق‌ها برداشته شود و باید از همه حوزه‌ها حضور داشته باشند.

وی تأکید کرد که تمامی ابعاد موضوع هسته‌ای ایران در گام نهایی مورد بررسی قرار می‌گیرد و قرار است در همین مورد حتماً کارشناس فنی بیشتری از سازمان انرژی اتمی احتیاج خواهیم داشت و همچنین به حقوق‌دانان بیشتری نیاز داریم چرا که در مراحل بعدی مذاکرات گسترده‌تر می‌شود. از این رو به سازمان‌دهی بهتر و بیشتری نیاز داریم.

معاون وزیر خارجه در ادامه با بیان اینکه اگر بحث توقف فشار برای کاهش خرید نفت ایران وارد بحث‌ها ی بروکراسی شود نقض توافق ژنو است، ‌اظهار داشت: بر اساس قرارداد ژنو از 20 ژانویه به بعد کشورهایی که خریدار نفت ما هستند دیگر کاهش خرید نفت نداشته باشند یا به تعبیر دیگر آمریکا برای کاهش خرید نفت به آنها فشار وارد نکند و این به این معنی است که سطح  فروش نفت ما در زمان حاضر در سطح فعلی حفظ خواهد شد، چرا که کشورها الزامی به کاهش خرید نفت از ما ندارند، این در عمل مانند دیگر تعهدات طرف مقابل است که اگر درست اجرا شود توافق به پیش خواهد رفت و اگر درست اجرا نشود اجرای توافق با مشکل مواجه می‌شود و ما مجبور به اقدام متقابل خواهیم شد.