خوف از خدا حالتی قلبی است که آثار و نشانه‌های آن در رفتار فرد باید ظهور پیدا کند. از جمله احساس ناراحتی و عذاب وجدان در هنگام ارتکاب معصیت و اشک ریختن و تأسف خوردن هنگام از دست رفتن فرصت‌ها و یادآوری معاصی، شوق به ادای واجب و طلب رضای حق. که این مهم با شناخت و معرفت نفس برای انسان به وجود می‌آید.

قرآن کریم هدف از خلقت را رسیدن به مقام عبودیت که همان قرب الهی است معرفی می‌کند و در آیات مختلف یادآور می‌شود که آسمان و زمین لغو و بیهوده آفریده نشده بلکه هدفی مقدس ورای این آفرینش عظیم وجود دارد. لذا شایسته است انسان برنامه‌ای جهت خود شناسی(معرفت نفس) داشه باشد.

امام علی(ع) در حدیثی در توصیف خودشناس‌ترین مردم می‌فرمایند: "خودشناس‏‌ترین مردم، خدا ترس‏‌ترین آنهاست1".

آن حضرت درباره نتیجه خودشناسی نیز فرمودند: "هرکه نفس خود را شناخت، به جهاد با آن برخاست و هر که آن را نشناخت، به حال خود رهایش ساخت2".

رسول خدا (ص) نیز فرمودند: "داناترین شما به خویشتن، داناترین شما به پروردگار است 3". حضرت در این روایت شریف معرفت نفس را خمیر مایه خداشناسی معرفی می‌کنند.

امام علی بن ابی طالب(ع) همچنین در حدیث دیگری معرفت نفس را با فضیلت‌ترین معرفت4" و پرسودترین معارف را معرفت نفس معرفی می‌کنند5".

منابع احادیث:

1- غررالحکم: 3126 منتخب میزان‌الحکمة: 364

2- غررالحکم: (7855 -7856) منتخب میزان الحکمة: 364

3- سید مرتضی، غرر و درر، ج ۲، ص ۳۲۹، طبع مصر، نقل از معرفت نفس، حسن زاده، ج ۳، ص ۴۳۳

4- غررالحکم، آمدی، ج ۶، ص ۱۴۸

5- غررالحکم، ج ۲، ص ۳۸۶