عصرایران ؛ جعفر محمدی - سازمان غذا و دارو اعلام کرده است که در راستای حمایت از تولید داخلی دارو ، سال آینده از واردات داروهای خارجی که مشابه داخلی دارند، جلوگیری خواهد شد.

این که به تولید داخل بها داده شود ، رویکرد مبارکی است که باید در همه عرصه ها به طور جدی پیگیری شود . با این حال درباره خبر فوق چند نکته قابل توجه است:

1 - داروی داخلی، تنها زمانی می تواند جای داروی خارجی را بگیرد که اثربخشی آن را هم داشته باشد و الّا مشابهت نام و ترکیبات ، کفایت نمی کند.

منصفانه باید گفت که بسیاری از داروهای ایرانی ، از نظر اثربخشی در حد مطلوبی هستند و حتی قابلیت رقابت با انواع خارجی را هم دارند اما واقعیت این است که در کنار این نکته مثبت ، داروهایی هم داریم که در داخل تولید می شوند ولی از نظر کیفیت و شفابخشی ، به گرد داروهای معتبر خارجی هم نمی رسند.

به عنوان مثال، فلان برند دارویی خارجی که افشانه ای برای فرونشاندن آثار حساسیت فصلی است ، با دوبار اسپری کردن در داخل بینی ، به مدت 24 ساعت فرد را آرام می کند ولی مشابه داخلی اش که حتی نام تجاری اش نیز مشابه خارجی است ، همانقدر اثر بخشی دارد که چند قطره آب!

حال این مثال برای موضوع نه چندان حیاتی "حساسیت فصلی" است. چندی پیش یکی از بیماران مبتلا به ام اس در گفت و گو با عصرایران اظهار کرد که از وقتی داروی خارجی اش گران شده ، قادر به تهیه آن نیست و مشابه داخلی اش هم اثربخشی ندارد و دکترش به او گفته که داروی داخلی مصرف نکند چون فایده ای ندارد. این بیمار می گفت که به دلیل عدم دسترسی به داروی خارجی و بی کیفیتی داروی داخلی ، بیماری اش تشدید شده است.

پس صرف این که دارویی در داخل تولید می شود، نباید مجوزی برای منع واردات دارو باشد. فراموش نکنیم که در اینجا جان انسان ها در میان است و نمی توان برای سر دادن شعار خود کفایی و صرفه جویی ارزی و پُزهایی از این دست ، جان مردم را به خطر انداخت و آنان را با یک مشت داروی بی اثر تنها گذاشت.

مسوولان وزارت بهداشت بهتر می دانند که در همین دولتی که گذشت ، برخی داروهای تولید داخل ، حتی بدون طی کردن مراحل تست و تأیید ، روانه بازار می شدند. حال پشت سر این ماجرا چه منافعی وجود داشت و چه کسانی به بهای جان مردم تجارت دارو می کردند، موضوعی است فراتر از بحث حاضر.

2 - وقتی داروی خارجی ، ممنوع الورود شود و در عین حال ، پزشکان نیز به هر دلیلی از جمله عدم کیفیت انواع مشابه داخلی ، داروهای خارجی را تجویز کنند، چه اتفاقی رخ می دهد؟

کاملاً مشخص است که بازار سیاه شکل می گیرد و دارویی که تا دیروز از مبادی قانونی و با پرداخت حقوق دولت وارد می شد و از نظر سلامت و تاریخ مصرف و نظایر این ، مورد تأیید و اطمینان بود، امروز توسط قاچاقچیان و در شرایط ناایمن و با قیمت های گزاف وارد و توزیع می شود!

به عبارت دیگر ، چنین اقدامی، ظلم به بیمارانی است که مجبور خواهند بود چند برابر برای دارو بپردازند و در عین حال خدمت به سوداگران داروست که خون مردم را در شیشه کرده اند.

3 - به فرض کیفی بودن داروی ایرانی هم نباید ممنوعیت واردات را اعمال کرد و ایجاد انحصار کرد. انحصار ، ضدکیفیت است و در گذر زمان ، منطق خود را بر تولید تحمیل می کند. نمونه اش را می توان در شرایط انحصاری تولید خودرو در کشور دید که باعث شده است برغم این همه حمایت از صنعت خودروسازی ، تولیدات داخلی در قیاس با همسانان خارجی، نامرغوب باشند.

بنابراین ، نباید شرایط رقابت را از بین برد. اگر تولید کننده ایرانی دارو ، واقعاً داروی اثربخش تولید کند، هم پزشکان و هم بیماران از آن استقبال خواهند کرد ، خاصه آن که نوعاً چنین تولیدی ارزان تر هم تمام می شود.
در چنان صورتی، نباید از وجود رقبای خارجی بیم داشت.

4 - در حال حاضر ، بخش مهمی از کالاهایی که در داخل تولید می شوند ، در بازار ایران مشابه خارجی هم دارند که به طرق قانونی وارد کشور شده اند، از لوازم خانگی گرفته تا لباس زیر و از مبل و میز گرفته تا لامپ و لوستر.
پس چرا آقایان در بین این همه جنس ، گیر داده اند به حیاتی ترین کالای ممکن که داروست و وجود یا عدمش ، مرگ و زندگی است؟!
 
مسوولانی که به نام حمایت از تولید داخلی تصمیم می گیرند، متوجه باشند که بحث دارو، با همه مسائل دیگر فرق می کند. اینجا بحث جان و زندگی انسان ها در میان است.