معضل کم‌‌آبی از گذشته به خصوص در طی سال‌های اخیر در کشور به خصوص کلانشهرهای آن مطرح بوده که عوامل متعددی در بحرانی‌تر شدن این معضل سهیم بوده‌‌اند اما کاهش میزان بارندگی‌ها را می‌توان از جمله علل اصلی آن برشمرد که این امر در نهایت فرجامی جز خشکسالی درپی نخواهد داشت.

بر اساس اطاعات سازمان هواشناسی، میانگین ارتفاع بارش کشور در سال زراعی اخیر نسبت به میانگین چندساله، منفی 3.7 درصد کاهش داشته است و به دلیل کاهش میزان بارندگی در تهران و مناطق اطراف آن، این کلانشهر در شرایط حاد قرار گرفته است به ‌طوریکه بر اساس اعلام سازمان هواشناسی پیش‌بینی می‌شود در بلند مدت تهران با معضل خشکسالی روبرو شود.

در این باره محمد اصغری، کارشناس سازمان محیط زیست اظهار می‌دارد: از ابتدای سال زراعی (92.7.1) تا تاریخ (93.1.24) میانگین ارتفاع بارش کشور برابر 183.9 میلی‌متر است که نسبت به میانگین چندساله، منفی 3.7 درصد کاهش داشته است.

این کارشناس سازمان هواشناسی می‌افزاید: این در حالی است که ارتفاع میانگین بارش سال زراعی گذشته کشور ( 91.7.1) برابر 187.9 میلی متر بوده است که دو درصد کاهش نسبت به میانگین بلندمدت داشته است.

وی با بیان اینکه استان هرمزگان در سال زارعی اخیر  با افزایش 33درصدی میزان بارش‌ها رکورد دار میزان بارش‌ها بوده است، می‌افزاید که میزان بارندگی‌‌ها در سال زراعی اخیر در استان‌های بوشهر، ایلام و سیستان و بلوچستان به ترتیب برابر 30، 22 و 19 درصد نسبت به میانگین بلند مدت افزایش داشته است.

به گفته اصغری؛ استان سمنان در سال زراعی (92.7.1) تا (93.1.24) 46 درصد کاهش بارش را نسبت به میانگین بلند مدت تجربه کرده است که این استان در کاهش بارش‌ها رکورد دار بوده است.

وی اضافه می‌کند که استان‌های البرز، خراسان شمالی و تهران نسبت به میانگین بلندمدت به ترتیب 41، 41 و 40 درصد افت بارش‌ها را تجربه کردند.

وی با بیان اینکه هم‌اکنون استان‌های اطراف کلانشهر تهران از جمله سمنان، البرز و گلستان به لحاظ بارندگی و ذخیره آبی در شرایط بحرانی و حاد قرار دارند، یادآور می‌شود که بروز پدیده خشکسالی برای بلندمدت در پایتخت دور از انتظار نخواهد بود.

چندی پیش سیدحسین هاشمی، استاندارد تهران نیز درباره بروز پدیده کم‌آبی در کلانشهر تهران هشدار داد.

هاشمی با بیان اینکه در حال حاضر بالغ بر 8 میلیون و 500 هزار نفر در تهران زندگی می‌کنند، ادامه می‌دهد: در صورت عدم صرفه جویی، آب در تهران جیره‌بندی می‌شود.

استاندار تهران با اعلام اینکه یکی از مشکلات اساسی در سال جاری آب شرب تهران است، ادامه می‌دهد:  اگر شهروندان 20 درصد صرفه‌جویی نکنند قطعاً با قطعی آب و جیره‌بندی مواجه خواهیم شد.

همچنین نورالدین مونا نماینده فائو در ایران گفته که بخش اعظمی از اراضی کشور ایران شامل اکوسیستم خشک و نیمه خشک با میزان بارش کم در اندازه 250 میلیمتر در سال تشکیل می‌دهد که نتیجه آن کاهش رویش گیاهان و کاهش تولید است.

وی اضافه می‌کند: اکنون مشاهده می‌کنیم که سراسر جهان تنوع‌زیستی، امنیت غذایی تحت تاثیر این مساله قرار گرفته‌ است به گونه‌ای که مساله بیابان‌زایی تولید محصولات کشاورزی را کاهش داده و کشورها را به ویژه کشورهای در حال توسعه با خطر جدی مواجه کرده است که به همین منظور باید استراتژی‌هایی برای سازگاری با این پدیده شوم طراحی کرد.

باید به خاطر داشته باشیم که بروز پدیده خشکسالی تاثیر قابل توجهی بر افزایش ریزگردها و طوفان‌ها خواهد داشت که در آینده تهدید بزرگی خواهد بود.

بد نیست در ادامه نیز به برخی از تبعات و خسارات خشکسالی بر محیط زیست و حیات وحش پرداخت که در این بار می‌توان به کوچ و مهاجرت بی رویه حیوانات وحشی به لحاظ کمبود آب و غذای کافی، افزایش آسیب پذیری شکار، افزایش بیماری و تنش در گونه‌های در معرض خط، کاهش باروری و جمعیت وحوش و انقراض محلی، بروز بیماری‌های مختلف در بین حیات وحش و مرگ و میر بیشتر در نتیجه افزایش ارتباط با تولیدات کشاورزی از قبیل استفاده از حیوانات از مزارع و خشک شدن اکثر زیستگاه‌های آبی طبیعی و انسان ساخت که زیستگاه پرندگان مهاجر و کنار آبزی است،اشاره کرد./فارس