در راستای نیاز بالای جامعه به رشد فرهنگی در خصوص مسائل اجتماعی به ویژه فرهنگ ایرانی، اسلامی و سبک زندگی اسلامی ، با توجه به جنگ نرم و شبیخون تمام عیار استکبار جهانی و صهیونیسم علیه ارزش های اسلامی، در فروردین ماه سال 1393؛ مرکز بررسی های اجتماعی پایگاه خبری ایران اُنا جهت پژوهش و مطالعه تخصصی در حوزه های مختلف تشکیل شد.

ریاست این مرکز بر عهده استاد جعفر دیناروند می باشد که دارای مدرک کارشناسی ارشد تعلیم و تربیت از دانشگاه تربیت مدرس تهران است.

********************

سخن رئیس مرکز

مطالعات مربوط به آسیب های اجتماعی مورد توجه ی بسیاری از محافل علمی است. دانشگاه ها با تخصیص دادن بودجه های تحقیقاتی و موضوعات پایان نامه ی دانشجویی علاقه ی خود رابه عمل تبدیل می کنند. پژوهشگران حوزه ی علوم اجتماعی نیز در این باب فعالیت هایی را اختصاص می دهند.

در همین راستا زندان ها و ندامتگاه های تربیتی نیز ضمن شناسایی انواع زیان های عملیاتی افراد ، در صدد یافتن ریشه های این نوع اعمال هستند.در زمینه ی آسیب های روانشناسی نیز کارهای تحقیقاتی و مطالعاتی خوبی انجام شده است. تمامی این فعالیت ها برای نشان دادن اهمیت کار می باشد.

اگر افراد علمی را استثنا کنیم ، کمتر کسی از این فعالیت ها اگاهی دارند.پراکندگی کار و عدم تعیین مسئول مستقیم در این باب مشکلی است که امروزه بسیاری از کشورهای جهان خصوصا در حال رشد با ان روبرو هستند.

بحثی نیست که آسیب شناسی اجتماعی با سه واژه ی "لازم بودن" ، "ضرورت داشتن" ، و " اهمیت داشتن" روبرو است.لازم بودن به دلیل شناسایی مورد توجه است، ضرورت داشتن به علت اثرات منفی ان در زندگی انسان ها مورد تاکید است و اهمیت ان به دلیل رفع ان ها مورد تایید اهل علم و مصلحان اجتماعی است.

روند فعالیت های شناسایی نباید بدون تمرکز و مدیریت متمرکز ادامه یابد.آسیب شناسی اجتماعی موضوعی مطالعاتی نیست که تنها به دادن امار و ارقام ختم شود.ریشه یابی برای رفع این نوع آسیب هاست.پراکندگی کارهای شناسایی بیشترین ضرر را داراست.

بر این اساس باید بر این نکته تاکید شود که آسیب شناسی دارای پیچیدگی بسیاری است و با انجام تحقیقات غیر متمرکز پیچیده تر هم می شود.کارهای پیچیده نیازمند به تمرکز بیشترند.فعالیت های شناسایی و ریشه یابی به اندازه ای دارای اهمیت است که مانند یک سد در مقابل سیل عمل می کند اما باید توجه داشت که ساختن سد نه کار یک روزه است و نه به وسیله ی یک نفر انجام می گیرد.

آسیب شناسی مقدمه ی کارهای بعدی است.کسانی که در این حوزه وارد می شوند به سه بخش تقسیم می گردند.اول افرادی که تنها کار شناسایی و تعدد و تنوع ان ها را انجام می دهند که به اصطلاح به ان ها " آسیب شناسان" گویند.دوم کسانی که به دنبال ریشه یابی و علت های ایجاد چنین اسیب هایی هستند که در اصطلاح به ان ها" ریشه یابان آسیب" گویند . سوم کسانی که با توجه به شناسایی و علت یابی در پی اصلاح امورند که به ان ها " مصلحان آسیب " گویند.

تمام تلاش هایی که در این زمینه باید انجام گیرند متکی به هماهنگی و راهنمایی است. هر سه فعالیت در درون خود دارای انشعاباتی است و در عین حال کسانی که  این کارها را انجام می دهند دارای ماهیت های مختلف دانشگاهی و غیره هستند و چون یک مرکز این فعالیت ها را انجام نمی دهد بنابراین گاه کارها بدون توجه با هم انجام می گیرند.

کشورهای مختلف غربی و جهان پیشرفته ی علمی در موفقیت خود تمرکز را مدنظر قرار داده اند.آسیب های اجتماعی از موارد نادری است که بیشتر از سایر موارد مشابه به این مدیریت متمرکز نیازمند است. ایجاد هماهنگی در تصمیمات و عمل بر اساس ان ها یکی از اهداف اولیه ی این نوع مراکز است.

مرکز بررسی های اجتماعی دارای بخش های مختلفی است که با توجه به موضوعات تقسیم بندی می شوند. به طور مثال بخش روانشناسی آسیب ها دارای وظایف خاصی است و بخش فرهنگ شناسی نیز برای خود ویژگی هایی را داراست.

با تاسیس چنین مرکزی که اجازه ی پراکندگی را به هیچ ارگانی نمی دهد، راه برای رفع ان ها باز می گردد.تعیین وظایف و تعیین خط مشی و شروع و پایان کار امیدواری به کاهش و از بین بردن آسیب ها را بیشتر می نماید.مدیریت قوی و تخصصی و دارای اختیارات معین تنها تصمیمی است که کار رفع را با نقشه و برنامه انجام می دهد.

انبوه کاری مشکلات را حل نمی کند.مدیریت متمرکز دفت سازی در کار را در برنامه ی فعالیت های خود جا می دهد.با این شکل از فعالیت مسئولیت ها نیز تعیین می شوند.کسی نمی تواند دیگری را مسئول عدم توفیق معرفی کند و یا کار خوب دیگران را برای خود ثبت نماید.تمرکز در بررسی های آسیب شناسی بسیار مهم تر از رفع ان هاست.

مرکز بررسی های اجتماعی فعالیتی است که می بایست سال های قبل انجام می گرفت تا بدین وسیله از گسترش آن ها ممانعت به عمل می امد.

در کشورهای در حال رشد این نیاز بیشتر است زیرا گسترش یک باره ی اقتصاد و بی برنامگی های احتمالی به دلیل جهش های دور از انتظار، زمینه های ایجاد  آسیب ها را بیشتر می نماید.

اهمیت این مرکز به اندازه ای است که بدون تعارف اگر نادیده گرفته شود، نه تنها آسیب ها را کاهش نمی دهد، بلکه به نوعی یاور و کمک دهنده ی افزایش ان ها نیز می گردد.دلیل این پیش بینی هم مشخص است زیرا برخورد با آسیب ها امروز تنها با تنبیه های قانونی است که از طریق اعمال قانون و زندان ها انجام می گیرد.در حالی که حل مشکلات آسیب ها تنها تنبیه نیست و نیازمند به مطالعات تخصصی است.

تاسیس مراکز بررسی آسیب شناسی اجتماعی باید بخشی از فعالیت های دولت در کشورها باشد.دولت های مردمی با ایجاد ان و سپردن به متخصصین زمینه ی ارامش و اسایش مردم را فراهم می کنند.

اختصاص بودجه ی کافی به ان و البته دور نمودن مراکز از تصمیمات سیاسی و دادن استقلال عمل به ان ها ضرورت و اهمیتی دو چندان می یابد.

مردم حق دارند تا ارامش و اسایش داشته باشند.رای می دهند تا این ارامش را بگیرند.دولت ها در خدمت مردم هستند.اگر بخواهیم نمادی از این ارامش را  معرفی نماییم بدون شک" مرکز بررسی آسیب ها" ست. فعالیتی که شاید بتوان ان را الفبای ارامش نیز نامید.الفبایی که اگر درست اعمال شود، جملات زیبایی از ان ساخته می شود.

جعفر دیناروند

رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران انا