ایران اُنا/ روح الله پورطالب: دولت عراق برای برگزاری سومین انتخابات پارلمانی پس از سرنگونی رژیم صدام  آماده می شود و شوش با دو شعبه اخذ رای  یکی از حوزه های مهم انتخابی خارج از این کشور به شمار می رود.

انتخابات پارلمانی عراق یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی این کشور محسوب می شود که امسال همزمان در 10 استان و 11 شهر ایران نیز برگزار خواهد شد، این ده استان عبارتند از : خوزستان ، تهران ، اصفهان ، ایلام ، کرمانشاه ، کردستان ، آذربایجان غربی، یزد ، قم و خراسان رضوی ، اما در استان خوزستان شوش دانیال با دوحوزه انتخابی پذیرای بیش از 4700 نفر از عراقی های مقیم استان خوزستان و شهر شوش و حومه این شهر می باشد. سوالی که در این باره مطرح است که چرا برای انتخابات پارلمانی عراق با شوش همانند یک مرکز استان برخورد می شود؟

در حالی که تنها چند روز به برگزاری انتخابات پارلمانی عراق باقی مانده، نگاهی دقیق‌تر به احزاب و ائتلاف‌های شرکت کننده در این انتخابات می‌تواند تا حدود زیادی جایگاه گروه‌های شرکت کننده در انتخابات را مشخص کند.

انتخابات پارلمانی عراق 27 و 28 آوریل 2014 (هفت و هشت اردیبهشت) در خارج از عراق آغاز و در روز 30 آوریل (دهم اردیبهشت ماه) برای عموم مردم برگزار شده و طی آن 277 حزب و نهاد سیاسی در قالب 41 ائتلاف و یا به شکل مستقل برای به دست آوردن 328 کرسی پارلمان با هم به رقابت خواهند پرداخت.

بر اساس قانون انتخابات عراق که به تایید پارلمان، نخست وزیر و رئیس جمهوری عراق رسیده است، انتخابات طی چهار روز و از 27 آوریل تا 30 آوریل در داخل و خارج عراق برگزار می‌شود. انتخابات در تمامی استان‌های عراق به غیر از مناطقی در استان الانبار انجام خواهد شد تا تکلیف نمایندگانی که به پارلمان این کشور راه می‌یابند و نیز نخست وزیر آتی عراق مشخص شود.

حزب پیروز در انتخابات اگر بتواند نیمی از کرسی‌های پارلمان را به دست آورد اقدام به تشکیل دولت می‌کند و در غیر این صورت با مشارکت دیگر گروه‌ها دولتی ائتلافی تشکیل خواهد داد.

مهمترین ائتلاف‌های حاضر در انتخابات

از مهم‌ترین جریان‌هایی که در این دوره از رقابت‌های انتخاباتی پارلمان عراق حضور دارند می‌توان به ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری مالکی، نخست وزیر عراق، ائتلاف ملی عراق به ریاست ایاد علاوی نخست وزیر پیشین این کشور و ائتلاف کردستان عراق نام برد که بنا بر آمار بیشترین طرفداران را در این کشور دارند.

ائتلاف دولت قانون

ائتلاف دولت قانون که از ائتلاف گروه‌ها و تشکل‌های شیعی و برخی گروه‌های سنی نزدیک به دولت تشکیل شده، بیشترین شانس را برای پیروزی در انتخابات دارد.

این ائتلاف متشکل از حزب الدعوة به رهبری نوری مالکی، سازمان عراق به ریاست هاشم الموسوی، فراکسیون المستقلون به ریاست حسین شهرستانی، سازمان بدر با رهبری هادی العامری، جریان عراق جدید با ریاست عدنان الشهمانی، حزب الوحدة، کنگره ملی کردهای فیلی، جنبش رسالت اسلامی، حزب عراق ملت واحد، اتحاد اسلامی ترکمان‌های عراق، جبهه ترکمان‌های آزاد و جمعیت دموکراسی عراق است که هر یک با توجه به میزان طرفداران خود نمایندگانی را راهی پارلمان خواهند کرد.

ائتلاف ملی(الوطنیة)

دومین گروه قدرتمند در انتخابات پارلمانی عراق، ائتلاف ملی (الوطنیة) عراق به ریاست ایاد علاوی است که از گروه‌هایی چون جمعیت وفاق ملی به ریاست علاوی، تجمع وحدت عراق به ریاست بهاء نصار السلمان، جنبش گفتگو و تغییر به ریاست حامد المطلک، مجلس ملی عراق، جنبش الحلال، فهرست تصمیم ملی، جبهه آزادی و سازندگی، جنبش الصقور عراق، جمعیت ندای آزادی، حزب پیشرو ایزدی‌ها، تجمع ملی، تجمع جمهوری عراق و حزب زنان عراق تشکیل شده است. این ائتلاف ترکیبی از گروه‌های شیعی سکولار، گروه‌های سنی و برخی جناح‌های مخالف دولت مالکی تشکیل شده و بزرگترین رقیب نخست وزیر کنونی در عرصه انتخابات محسوب می شود. شخصیت‌های سنی مخالف دولت مالکی همانند طارق الهاشمی، معاون فراری رئیس جمهوری عراق نیز از این ائتلاف حمایت می‌کنند.

ائتلاف‌های کرد

کردهای عراق نیز در قالب چهار گروه در انتخابات پارلمانی امسال مشارکت خواهند کرد که فهرست صلح کردستان متشکل از اتحادیه میهنی کردستان به ریاست جلال طالبانی، رئیس جمهوری عراق، حزب دموکرات کردستان، به ریاست مسعود بارزانی، رئیس منطقه کردستان عراق، جماعت اسلامی کردستان به رهبری محمد نجیب، حزب آزادی، حزب سوسیال دموکرات کردستان، حزب اتحاد اسلامی کردستان، حزب کارگران کردستان عراق، ائتلاف اسلامی عراق و چند گروه کوچکتر است و قوی‌ترین فهرست کردها برای مشارکت در انتخابات پارلمانی عراق به شمار می‌رود.

کردهای عراق فهرست دیگری نیز در انتخابات پارلمانی 2014 عراق دارند که ائتلاف ملی کردستان متشکل از حزب سوسیال دموکرات کردستان، حزب آزادی با ریاست کمال شاکر و حزب کارگران کردستان عراق در این فهرست جای دارند. این فهرست همکاری و همپوشانی خاصی با ائتلاف صلح کردستان در حوزه‌های انتخابی دارد.

جنبش تغییر (گوران) نیز که به تازگی توانسته رتبه دوم احزاب منطقه کردستان عراق را به خود اختصاص دهد، اعلام کرده که به شکل مستقل در این دوره از انتخابات پارلمانی عراق شرکت خواهد کرد و با دیگر گروه‌های کرد که وارد کارزار انتخابات شده‌اند ائتلاف نخواهد کرد.

در همین حال چندین حزب کرد دیگر نیز به صورت مستقل در حوزه انتخابی استان کرکوک وارد رقابت‌های انتخاباتی شده‌اند.

کردها قرار است برای انتخاب نامزدهای در چهار استان اربیل، دهوک، سلیمانیه و کرکوک با دیگران رقبای خود رقابت کنند.

در استان بغداد نیز کردها برای فرستادن نمایندگانی به پارلمان با هم متحد شده و ائتلاف متحد کردها شاخه بغداد را به وجود آورده‌اند تا با اعراب برای به دست آوردن کرسی‌های پارلمان رقابت کنند.

اتحاد برای اصلاحات

احزاب سنی عراق نیز با پیوستن به ائتلاف اتحاد برای اصلاحات، به ریاست اسامة‌ النجفی، ریاست پارلمان عراق گرد هم آمده‌اند و در این ائتلاف می‌توان احزابی چون آینده ملی به ریاست ظافر العانی، حرکت ملی برای اصلاح و آبادانی، تجمع مردمی برای اصلاحات، جنبش حامیان عراق (حق)، ائتلاف ملی عشایر عراق، جبهه ترکمان‌های عراق، تجمع سرزمین اجدادی، کنگره بیداری عراق(الصحوة) شاخه احمد بزیع ابوریشه، تجمع اصلاح دین برای آبادانی، تجمع عشایر ام الربیعین و تجمع کمربند بغداد را مشاهده کرد که غالباً‌ از جریان‌های سنی و مخالف مالکی تشکیل شده است.

ائتلاف شهروند(المواطن)

ائتلاف شهروند(المواطن) به ریاست عمار حکیم، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق نیز از دیگر گروه‌های شرکت کننده در این دوره از انتخابات پارلمانی عراق است که بیشتر در مناطق جنوبی به ویژه بصره فعال است.

در این ائتلاف گروه‌هایی چون حزب شهروند، تجمع امید، کنگره ملی عراق به رهبری احمد چلبی، حزب طلیعه اسلامی، حرکت جهاد و سازندگی، تجمع عدالت و وحدت، تجمع کفاءات العراق به ریاست علی دباق، جنبش دعوت اسلامی، موسسه ملی الغدیر، مجلس دموکراتیک عراق موحد، مجلس سیاسی برای کار، جنبش وفای ترکمان‌های عراق، جنبش اراده عراق و جنبش عدالت و آزادی وجود دارند که این ائتلاف نیز از ائتلاف‌های شیعی شرکت کننده در انتخابات محسوب می شود.

جریان صدر و فراکسیون الاحرار

جریان صدر نیز که از دیگر گروه‌های شیعه عراق است در این انتخابات همانند ادوار گذشته به شکل مستقل وارد رقابت‌های انتخاباتی می‌شود. گرچه مقتدی صدر رئیس این جریان کناره‌گیری خود را از سیاست اعلام کرده اما رهبری اصلی آن را مقتدی صدر بر عهده دارد، اما از لحاظ سیاسی این جریان را ضیاء الاسدی دبیر کل شورای سیاسی جریان صدر بر عهده خواهد داشت. در این ائتلاف گروه قیام مبارکه شعبان و جنبش اصلاح ملی به ریاست سامی آل معجون نیز حضور دارند.

فراکسیون الاحرار در این انتخابات با سه فهرست که دو فهرست آن به شکل مستقل است در انتخابات حضور خواهد یافت.

 علاوه بر این ائتلاف‌ها گروه‌ها و جریان‌های سیاسی زیادی نیز به شکل مستقل پا به عرصه انتخابات گذاشته‌اند تا این انتخابات که حساس‌ترین رقابت سیاسی در عراق محسوب می‌شود، گرم‌تر از دوره‌های پیشین برگزار شود.

این گروه ها و احزاب شرکت کننده در انتخابات عراق هستند که به آنها اشاره نمودیم.

به طور کلی حضور پناهندگان عراقی در ایران به بروز بحرانهای سیاسی و اجتماعی داخلی این کشور در مقاطع مختلف تاریخی باز می گردد که هر کدام از این بحران ها به نوبه خود در طول تاریخ دلایلی  برای ورود و استقرار پناهندگان عراقی در خاک ایران به شمار می رود.

موج اول مهاجرت اتباع عراقی به ایران به سال ۱۹۸۰ بازمی گردد که با روی کار آمدن صدام حسین به عنوان رئیس جمهوری عراق در سال ۱۹۷۹ و آغاز درگیری های مسلحانه حزب بعث حاکم بر دولت عراق با دولت ایران تعداد زیادی از عراقی های ایرانی الاصل مقیم عراق در سال ۱۹۸۰ از این کشور اخراج شده و به مرزهای ایران فرستاده شدند. در این میان فعالان عراقی سیاسی عراقی الاصل (احزاب شیعه) که به علت مخالفت با سیاست های حزب حاکم تحت تعقیب، فشار و شکنجه بودند نیز به دلیل گرایش های سیاسی، مذهبی که به دولت ایران داشتند رهسپار ایران شدند.

موج دوم مهاجرت پناهندگان عراقی به ایران پس از وقایع انتفاضه شعبانیه سال ۱۹۹۱ و آغاز درگیری های احزاب سیاسی شیعه با دولت حاکم در شهرهای جنوبی عراق آغاز شد. در این سال ها پس از شکست جریانات شیعه جریان تعداد زیادی از مردم شهرهای عمدتا مرزی عراق- ایران به دلیل اوضاع نابسامان سیاسی وارد خاک ایران شدند. آمار منتشره تعداد کلی این افراد را ۵۰۰ هزار نفر اعلام می کند. اما تعداد پناهندگان عراقی در ایران کاهش قابل توجهی داشته است و آمارها نشان می دهند تا سال ۲۰۰۲ تعداد این افراد به ۲۰5 هزار نفر رسیده است.

 تعداد پناهندگان عراقی ساکن در ایران تا قبل از سقوط رژیم عراق ۲۰۵ هزار نفر بود که این عدد پس از سقوط دولت حاکم در عراق و بازگشت پناهندگان عراقی به کشورشان درحال حاضر به ۴۰ تا ۴۵ هزار نفر رسیده است. از این تعداد تنها ۶ هزار نفر در اردوگاه ها ساکن اند و بفیه در شهرها اقامت کرده اند.

شهرستان شوش یکی از مکان هایی است که مهاجران و پناه جویان عراقی این منطقه را انتخاب نمودند تا در آن ساکن شود.

شهرستان شوش با قدمتی 7000ساله یکی از شهرهای شمال استان خوزستان است که در زمان جنگ از تیررس  عملیاتهای رژیم صدام در امان نماند و رزمندگان اسلام با عملیات  فتح المبین در دوم فرودین این شهر را که در دام نیروهای عراقی بود آزاد ساختند.

شوش به لحاظ قومیتی، از اقوام لر، عرب، بختیاری، کرد تشکیل شده که به لحاظ جمعیتی اقوام عرب و لر بیشترین ساکنین این شهر را تشکیل می دهند.

اما دلیلی که مهاجرین عراقی این شهر را برای سکونت انتخاب کرده اند این است که بافت جمعیتی مردم عرب نشین شهرستان شوش شباهت زیادی به ساکنین جنوب عراق دارد و به لحاظ اقتصادی این شهر مکان مناسبی برای درآمد زایی نسبت به سایر شهرهای استان خوزستان می باشد که مهاجرین عراقی این شهر را انتخاب نموده اند.

در حال حاضر بیش از 4700 نفر از مهاجرین واجد شرایط  رای دادن به انتخابات پارلمانی عراق در شهرستان شوش و حومه وجود دارد که به همین دلیل است که شوش را به عنوان یکی از پایگاه های مهم انتخابات پارلمانی عراق انتخاب نموده اند.