به گزارش ایران آنلاین(اُنا)، عبدالزهرا برهانی از فعالان شهرستان شوش در وبلاگ شخصی خود درباره مجسمه دعبل خزاعی نوشت: آورده اند كه نام اصلی او، محمدبن علی خزاعی است که «ابوعلی» یا «ابوجعفر» هم به او می‌گفتند، شاعر مشهور شیعه و در رده اول شاعران عرب بود که در سال ۱۴۸ هجری قمری در زمان جعفر صادق(ع)، امام ششم شیعیان در کوفه بدنیا آمد. پدربزرگش رزین خزاعی بود و جد اعلای او عبدالله بن بدیل، صحابی و سفیر پیغمبر اسلام (ع)و از اصحاب علی بن ابی‌طالب(ع) بود که به همراه قبیله خزاعه در صفین، با معاویه جنگید و سه برادرش در این جنگ به شهادت رسیدند . خاندانش از بیوتات قدیم شیعه و راوی حدیث و شاعر و برادرش علی و پسر عمویش «ابوالشیص» همگی شاعر بودند. موطن اصلی او کوفه بود.
پدرش علي بن رزين، و عمويش عبدالله بن رزين، و پسرعمويش ابوجعفر محمد و برادرانش ابوالحسن علي و رزين، همه شاعر بودند و سخنور. مي گويند اصليتش از كوفه است اگر چه بعضي هم او را قريشي دانسته اند.
«خزاعه»، قبيله شاعر، بطني است از قبيله «ازد» كه به دوستي آل محمّد(ص) چنان شهره بودند كه معاويه مي گفت: قبيله خزاعه در دوستي علي بن ابي طالب(ع) به حدي رسيده اند كه اگر براي زنانشان ميسر مي شد، با ما به نبرد برمي خاستند.
ديوان شعر دعبل 300 برگ بوده است كه به وسيله اديب معروف ابوبكر صولي گردآوري شده است. بنا به نقل ابن نديم، در كتاب الفهرست، دعبل در زمان هارون الرشيد به بغداد رفت و تا مرگ او در آن جا ماند. بعد از مسافرت امام رضا(ع) به خراسان، دعبل نيز به خراسان آمد و قصيده تائيه را انشا كرد.
از او نقل شده ...... وقتي به قصد بغداد خراسان را ترك كردم، در اثناي راه بعضي ازقطاع الطريق بر ما تاختند و مرا و رفيقان مرا تمامي غارت كردند چنانكه بر بدن من غير كهنه قبائي نگذاشتند و من بر هيچ چيز از وسائل خود رشك نمي بردم و غمگين نبودم جز آن جامه و شال كه حضرت( امام رضا ) به من انعام فرمودند و تفكر مي كردم در آن سخن كه به من گفته بودند كه اين جامه و شال را حفظ كن كه به بركت آن محفوظ خواهي بود كه ناگاه يكي از راهزنان سوار بر همان اسبي كه فضل بن سهل به من داده بود نزديك آمد و اين مصرع شعر مرا را بخواند كه مدارس آيات خلت من تلاوه ... به گريه افتاد و من تعجب كردم كه در آن ميان شخصي شيعي ديدم و بنابراين طمع در استرداد هداياي حضرت امام نموده به آن شخص گفتم راستي اين قصيده از كيست؟ گفت: تو را با اين چه كار است؟ گفتم: اين پرسش من سببي دارد كه تو را از آن خبر خواهم كرد، گفت: شهرت قصيده نسبت به صاحبش بيش از آن است كه مخفي ماند. گفتم: او كيست؟ گفت: دعبل بن علي شاعر آل محمّد عليهم السلام جزاء اللّه خيرا.
بي درنگ گفتم: واللّه! دعبل منم و اين قصيده از من است. مرد با تعجب گفت: دروغ مي گوئي؟ گفتم: از اهل قافله بپرس ! جمعي از اهل قافله را حاضر ساخت و از حال من سؤال كرد، همگي گفتند كه اين دعبل بن علي الخزاعي است. چون يقين پيداكرد، گفت: همه اموال اهل قافله را به خاطر تو بخشيدم.
……چون دعبل از اين ورطه خلاصي يافت و به شهر قم رسيد، شيعان اين شهر نزد او آمدند و خواستند قصيده را برايشان بخواند. دعبل ايشان را همراه خود به مسجد جامع برد و بر منبر رفت و قصيده را برايشان خواند و اهل قم مال و خلعت بسيار بر او نثار كردند آنگاه چون خبر جبه مبارك آن حضرت كه به دعبل داده بود به گوش اهل قم رسيد از او درخواست كردند .كه آن را به هزار دينار به ايشان بفروشد، دعبل امتناع كرد. دوباره التماس كردند كه پاره اي از آن را به ايشان به هزار دينار بفروشد او نيز قبول نكرد چون دعبل از قم بيرون رفت .بعضي از جوانان خودراي خود را به او رساندند و جبه را به زور از او گرفتند! دعبل به قم بازگشت و با التماس خواست كه جبه را به او بدهند آن جوانان امنتاع كردند و دست آخر، دعبل را گفتند جبه به دست تو نمي آيد.همان هزار دينار را بگير، دعبل قبول نكرد و آخر سر التماس كرد كه پاره اي از آن جبه را به او دهند، آن جماعت قبول كردند و پاره اي از آن جبه را با هزار دينار به او دادند.
دعبل به وطن بازگشت، ديد كه دزدان خانه اش را غارت كرده اند و چون در وقت خداحافظي از حضرت امام رضا عليه السلام هديه اي مشتمل بر صد دينار از ايشان گرفته بود؛ آن را به شيعيان عراق هديه كرد و در عوض هر دينار كه نام علي ابن موسي الرضا (ع)بر آن حك شده بود، 100 درهم به او دادند... و داستان دعبل همچنان ادامه دارد !
زمانی که در بغداد، «مالق بن طوق تغلبی» که از افراد بانفوذ عرب  زمان خود بود، در صدد قتل او برآمد، دعبل به بصره فرار کرد و سپس راه اهواز را در پیش گرفت. مالق به شخصی ده هزار درهم داد و او را مأمور قتل دعبل کرد. زمانی که او در یکی از آبادی‌های شوش به نام طیبه بود، آن مرد بعد از نماز عشاء، با نوک عصای دشنه مانند زهرآگین خود، زخمی به پشت پای دعبل زد که او را مسموم نمود و روز دیگر بر اثر جراحت آن، در گذشت. سن او درموقع وفاتش بیشتر از ۹۷ سال و تاریخ وفاتش سال ۲۴۵ قمری و مدفن او در شوش است.
اوایل دهه ۷۰ شمسی بود که به منظور تكريم اين شاعر اهلبت ،شهرداروقت شوش اقدام به سفارش وساخت مجسمه نمادین برای دعبل خراعی کرد. شهرداری نام یکی از میادین اصلی این شهر را نیز به میدان دعبل خراعی تغییر و اين مجسمه را در آن نصب نمودند.. پس از مدتي به دليل اعتراضاتي كه نسبت به تغيير نام ميدان شهداي هفتم تير به دعبل پيش آمد، این اثر هنری از محلش برداشته و بجاي اينكه در محل مناسبي در سطح شهر نصب شود. به محوطه حرم  عبدالله بن علي ودعبل خزاعی منتقل و در فضاي آزاد و زير نورخورشيد و بارا ن قرارداده شد.. تا سال‌ها که این مجسمه در گوشه‌ای از حیاط حرم نگهداری می‌شد،كه در پي اعتراضاتي پيش آمد. این مجسمه را به انبار شهرداری شهر شوش منتقل کردند. پس از حدود 15-20سال و در آستانه ثبت جهاني شوش فعالان اجتماعی شهر شوش  نصب مجدد این مجسمه که یکی از مولفه‌های هنری فرهنگی شهر بود را خواستار شدند. در این خصوص نماینده مردم شهرستان شوش در مجلس شورای اسلامی ایران نیز در آستانه ثبت جهانی این شهر تاکید به نصب مجدد این مجسمه کرد. رئیس شورای شهر شوش و دیگر هنرمندان نیز خواستار نصب این مجسمه در شهر شدند. در این رابطه رسانه‌های مختلفی از جمله خبرگزاری‌های فارس، ایسنا ،مهر و......گزارش و خبرهایی منتشر کردند. به هرحال برای ساخت این مجسمه هزینه شده است و نباید در گوشه‌ای مورد غفلت واقع شود. و بيت المال مسلمين هدر رود .به نظر ميرسد كه مناسب ترين مكان نصب اين مجسمه و راهايي آن از زندان بلاتكلبفي مدخل ورودي شهرشوش و ابتداي بلوار امام خميني (ره) مي باشد.
.......و داستان نصب مجسمه دعبل همچنان ادامه دارد !