افزایش روزمره استفاده از ابزارهای خرید الکترونیکی مانند اینترنت بانک و کدهای دستوری که به طور جدی توسط بانک‌ها تبلیغ می‌شود، ظاهرا به دردسرهایی منجر شده‌است. خرید شارژهای ارزان قیمت موبایل، پرداخت قبض‌های با رقم کم و نیز استفاده از کارت بانکی برای خریدهای خرد، مسئولان بانک مرکزی را به فکر انداخته که این وضع را سامان‌دهی کنند.

به گفته مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک مرکزی، در هیچ جای دنیا برای خریدهای خرد از کارت بانکی استفاده نمی‌شود. ناصر حکیمی معتقد است هر بار استفاده از کارت‌خوان،‌ هزینه اتصال به اینترنت یا تلفن را ایجاد و بخشی از خطوط الکترونیکی این بخش را اشغال می‌کند، اما در نهایت این بانک مرکزی است که باید هزینه این تراکنش را بپردازد.

در حالی که برای انجام معاملات خرد باید پول خرد هم داشت،  بر اساس سیاست‌های اخیر بانک مرکزی، انتشار پول خرد هم کاهش یافته است. این روزها چاپ اسکناس‌های 100 و 200 تومانی به طور کلی متوقف شده‌است.

با این حال افزایش تولید سکه‌های 500 تومانی در دستور کار بانک مرکزی است،‌ به طوری که به گفته مجید صنیعی، رئیس سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی، تعداد سکه‌های 500 تومانی با تعداد اسکناس‌های آن برابری می‌کند به زودی جای آن را می‌گیرد.

این وضعیت نشان می‌دهد سیاست بانکی کشور اصولا حذف پول خرد از معاملات روزمره است. با این حال نمی‌توان مردم را مجبور کرد برای معاملات خرد از اسکناس درشت استفاده کنند. مشخص نیست بانک مرکزی برای معاملات خرد در این میان چه تدبیری اندیشیده‌است. آیا برای خرید یک کالایی که قیمت آن 200 تومان است،‌ باید کارمزد 100 تومانی تراکنش کارت‌خوان را از مشتری گرفت؟ آیا باید جیب مشتریان را برای خرید یک کارت شارژ 1000 تومانی با سکه 500 تومانی سنگین کرد  یا باید مشتریان را به خرید بیشتر تشویق کرد تا مجبور به استفاده از پول خرد نباشند؟

البته برخی مسئولان از جایگزین کردن کیف پول الکترونیکی برای معاملات خرد صحبت کرده‌اند، اما نکته قابل توجه این است که راه‌اندازی معاملات با کیف پول الکترونیکی به دستگاه‌های کارت‌خوان جدید یا ارتقای دستگاه‌های کنونی نیاز دارد. این اقدام هم می‌تواند هزینه تازه‌ای را به اصناف خرده‌فروش تحمیل کند و هم احتمالا یک کارت بانکی دیگر به کیف مشتریان اضافه کند./آنا