*سعيد معصومي

تعریف عمومي توسعه فرهنگی اینچنین است:ارتقا و اعتلای زندگی فرهنگی جامعه و دستیابی به ارزش های متعالی فرهنگی؛ نیز، کارآمدی یک فرهنگی در پاسخگویی به نیازهای فرهنگی، معنوی و مادی انسان ها.

درشرايط كنوني به نظرمي رسد توجه به فرهنگ و اولویت توسعه فرهنگی نيزازاولويت هاي استان باشد. ترديدي نيست كه برای بهره مندی ازتوانمندی های صنعتی،كشاورزي وتوسعه ای استان به عنوان شایستگی های محوری و کلیدی بايدفرهنگ را به عنوان بستر و زیر ساخت های اصلی و سیاست هاي كلي مدنظرداشت

.توسعه فرهنگی در قالب اهمیت دادن به ارزش های محلی و ملی،مي تواند از طریق برنامه ریزی های فرهنگی و اجتماعی به نیازهای معنوی و مادی افراد جامعه خود پاسخ دهد، تا از این طریق ایده ها ، افکار، و آداب و رسوم ملی– محلي جامعه خود را در قالب ارتباطات نمادین فرهنگی و نشانه های ملی و بومی اشاعه دهد.

شكي نيست در هر جامعه ای سرمایه فرهنگی هر فردی که ارتقاء یابد کمک موثری بر اشاعه توسعه فرهنگی داشته است.

مي توان گفت توسعه فرهنگی منجربه خود باوری در جامعه مي شود و توانائی های بالقوه و خلاق انسان را در زمینه فرهنگی شکوفا می کند؛ و این مسئله خود در شکل گیری و هویت فرهنگی استان نقش مهمی را ایفاء می نماید.

واضح است كه توسعه فرهنگی به مدد مدل های بیگانه ممکن نمي گردد.توسعه فرهنگی وقتی اتفاق می‌افتد که فرهنگ و سرآمدان فرهنگی یک جامعه یارای جذب و هضم همه ابعاد پیشرفت و توسعه را دارند و به عبارت و سخن بهتر، همه پیشرفت‌ها در متن و بطن فرهنگ رخ دهد.

توسعه فرهنگی نیازمند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری فرهنگی، پژوهش‌های ژرف و تطبیقی است وبدون این پژوهش‌ها اقدام فرهنگی، فاقد درون نگری و بی‌بهره از غنای لازم خواهد بود. توسعه فرهنگی مبتنی بر ارزش‌ها و اخلاق خاصی است.

امر فرهنگی هرگاه ازتفسیر ملی،درونی ومحلي (استاني) به دور بماند چیزی مصنوعی و عنصری بیگانه خواهد شد.

چنين به نظرمي رسدپول پرستی،مصرف گرایی، و علاقه به رفاه که در فرهنگ ایرانی ومحلي رسوخ پیدا کرده است، وجود بافت های فرهنگی متنوع داخلی در جامعه، نمونه برداری ،گزینش و تقلید، تعارض بر سر استقرار ارزش های جدید به جای ارزش های سنتی حاکم در جامعه ،شرایط و موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی کشورواستان و…همگی نمونه های از موانع توسعه فرهنگی در استان باشند.

شكي نيست كه توسعه فرهنگی نسبت به سایر ابعاد توسعه از بارارزشی بیشتری برخوردار است؛ ودر ساختار فرهنگ استان اردبيل به نیازهای معنوی و غیر مادی در زندگی افراد برای هرگونه رشد و تغییر و تحول توجه می کند.این فرایند بر حوزه ادراکی، شناختی، ارزشی، و گرایش انسان ها و قابلیت های فردی تأکید می کند و انسان ها را شخصیت ویژه ای برای جامعه آماده می کند، این آمادگی در واقع همان فرایند اجتماعی شدن است که در قالب نقش ها و کارکرد های نظام اجتماعی قابل بررسی است.

به هر حال بايدبپذيريم توسعه فرهنگی استان از مؤلفه های اجتناب ناپذیر برای توسعه همه جانبه است وهمه ناگزیريم به توسعه فرهنگی ارج نهيم.

هدف نهایی توسعة فرهنگی، رشد وتعالی انسان، هم در ابعاد مادی و هم در بعد معنوی استودرجامعه دینی ما امروز بیشتر از هر چیزتوجه به توسعه فرهنگی ضرورت دارد.

چرا که توجه به سايرجنبه هاي توسعه استان فقط سرمایه های ما را به هدر داده است.درحال حاضر نیز هر چند ادبیات فرهنگی در سیاست های  توسعه طرح شده است اما این کافی نیست و برای تحقق آرمان های بلند فرهنگی تلاشی از جنس خود فرهنگ دراستان نیاز است.

*رييس اداره فرهنگ وارشاداسلامي شهرستان كوثر