ایران اُنا - عزیزاله احمدی: پیش از بررسی بیشتر محتوای آیه 31سوره مبارکه ی نور، ضروری است که حجاب در قبل ازبعثت و پوشش افراد در صحرای عربستان مورد توجه قرارگیرد. این نگاه پیش زمینه ای، برای نائل شدن به درکی صحیح از حجاب  و واقعیات امروزی آن  بسیار مهم خواهد بود.

بطور خلاصه باید گفت ، واقعیات و موقعیت خاص منطقه ای صحرای عربستان نشان می دهد که مردم این منطقه در 1400سال پیش و قبل از ظهور اسلام، بیش از آن که خود را حساس به پوشش و حجاب  بدانند ، با مسائلی بس مهم تر از آن گرفتار بودند.

گرمای حاره ای و گرم بودن هوا، برهنگی، فقر، روابط ناسالم ، جنگ های قبایلی و...، به گونه ای بود که حتی آنان را در تامین لباس و تهیه آن دچار مشکل کرده بود چه رسد به حساسیت به پوشش کامل جسم خود از جمله موی سر یا....!

بنابراین معمولاً پوشش آنان از چیزی جز قطعه پارچه ای برای ستر یا به فرموده قرآن پوشاندن "فروج"شان فراتر نمی رفته است.

هر چند منظور این نیست که بگوییم مردم عربستان در 14قرن پیش کاملاً برهنه بوده اند اما قابل انتظار است که در چنان فضای اجتماعی با آن گرمای سوزان، نمی توان از وجود پوشش امروزی و شرعی که امروزه مورد تاییدماست، اثری بیابیم.

شاید، باور آن سخت باشد که بگوییم برای بسیاری از مردم آن منطقه جغرافیایی مقارن با ظهور اسلام، که اساساً در آن از صنعت خیاطی و دوخت و دوز هم خبری نبوده است ، اغلب مردم حتی شرمی از برهنگی قسمتهایی ازبدنشان را، ازخود نشان نمی داده اند.

بنابراین اگر در زمان بعثت پیامبر اعظم(ص)، تاکیدی بر توجه به ستر آنان  شده؛ اغلب مقصود پوشش شرمگاه  و برخی نقاط دیگر بوده که قران نیز بطورمستقیم و صریح به آنها اشاره  کرده است.

 باری، برگردیم به فهم آیه مورد بحث در مساله حجاب:

 وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّـهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

همان گونه که در بحث قبل متذکر افتاد این آیه برای بسیاری واجد کامل ترین توضیحات در مورد نحوه و چگونگی حجاب شرعی زنان دانسته شده است که هم حاوی کیفیت پوشش و هم شیوه ی مراقبت از پوشیدگی اندام آنان است.

در این آیه ابتدا باید مشخص شود که قران صراحتاً خواستار پوشیدگی کدام یک از اندام های بدن شده است تا مشخص شود آیا تصور کنونی ما با برداشت ها و مصادیق قرآنی موجود در متن آیه سنخیت دارد یا خیر.!!

 دست کم چهار برداشت رایج و امروزی از این آیه ی شریفه ، ابرازشده است که شامل:

1- عدم "نمایان بودن اعضاء بغیر از " یکی " از استثنائاتی چون: گردی صورت یا کف دست و انگشتان، یا موضع سرمه، انگشتر، النگو و حنا

2- پوشاندن ناحیه ی سینه ، گردن، موی سر با لبه های "خمار" که امروزه با روسری مطابقت یا ترجمه شده است!

3- عدم نمایاندن زینت های پنهان  مانند گوشواره، خلخال، دستبند توسط زنان جزبرای محارم. یاحتی برخی گام را فراتر نهاده و آشکار کردن این موارد رابرای زنان غیر مسلمان نیز ممنوع کرده اند!!!

4- عدم حرکت یا کوباندن پا بر زمین بطوری که صدای خلخال هایشان به گوش نامحرم برسد.

حال این سوال مطرح است که مگر تا قبل از نزول این آیه ، همه ی اندام های زنان پوشیده بوده است که با نزول این آیه، زنان ملزم به رعایت چنین تاکیداتی شده اند؟!

زیرا در آن زمان نه دامن هایشان تا قوزک پا گسترانیده بود، و نه این که دارای لباس های زیر و رو بوده اند، و نه حتی در نوع پوشش آنان، پارچه های دوخته شده ای وجود داشته است! چه رسد به این که با روسری یا مقنعه های جداگانه بخواهند سر و گردن خود را بپوشانند!!

اگربه شروع آیه نیک توجه کنیم می بینیم چون قرآن، بی دقتی زنان در پوشش "شرمگاه و دامن"خود داشته اند چنین تاکیداتی داشته است .

بنابراین ادعاهایی این چنینی ، چیزی جز، بی توجهی به محتوای صریح این آیه یا آیات مشابه ندارد.

زیرا همان گونه که قبلاً هم گفته شد، اساساً در عصر پیامبر (ص) زنان از نظر پوشش دارای برهنگی هایی بوده اند که با وجود آن ها نمی توان منظور آیات را به نواحی جزئی ای چون گوش، مچ پا ، موی جلوی سر، و غیره هم تعمیم داد.