* محمد رحیم مهدی نژاد

الف ) در مرداد ماه جاری در خیابان جمهوری حادثه دلخراشی به وقوع پیوست که با وجود تالم خاطر همشهریان  ضروری است  با آن به طور جد برخورد نموده و آن را بررسی کنیم .

حادثه ای که یک تن از عزیزان ما را گرفت . فردی کوشا و خستگی ناپذیر و مومن . تکنسین ماهری که اثر حضورش در رفع خرابی های برق منطقه مشهود بوده و هست .

اما وقوع این حادثه شوم ، شهر را از خدمات وی گرفت  و خانواده وی را داغدار نمود .

معلوم نیست تا کی باید شاهد چنین حوادثی در منطقه باشیم . حوادثی که منجر به فوت ، از کار افتادگی ، نقص عضو و یا بیماریهای طویل المدت قشر مولد جامعه می گردد .

حوادثی که نه تنها به مجموعه خدمات شهری و یا تولید شهر لطمه می زند بلکه اثرات مخرب آن برخانواده فرد حادثه دیده و اجتماع چه ازنظر اقتصادی و چه از نظر بار روانی مشهود وغیر قابل انکار است.

***

ب) حوادث شغلي يكي از مهمترين مشكلات كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه محسوب مي شود. مهم ترين تاثيرات اين حوادث، هزينه هاي انساني آنها مي باشد. 

مرگ هاي ناشي ازحوادث شغلي باعث اتلاف عمر ، سالهاي كاري وهزينه هاي مرتبط و اثرات جبران ناپذيري براي حادثه ديده و به خصوص سازمانها مي گردد. عدم رعايت اصول صحيح در ساخت يا استفاده از ابزار وماشين آلات فني، حوادث ناشي ازكار را افزايش می دهد.

حوادث شغلی به علت های زیر افزایش می یابند :

1-   کوتاهی برخی از ارگانها و نهادهای مسئول در نظارت کامل و دقیق از کارگاهها.

دستگاههایی که به اهمیت این موضوع وقوف کامل را نداشته و در انجام وظایف خود که همان کنترل و نظارت بر کارگاهها است جدیت لازم را به خرج نمی دهند. بنابراین با وجود قوانین و مقررات کافی در این زمینه متاسفانه در اجرا مشکلاتی وجود دارد و قانون بطور کامل و با قاطعیت اجرا نمی شود.

2-   وجود مشکلات مالی در کارگاهها

کارفرمایان در امر استانداردسازی محیط کار که امری پر هزینه است رغبت چندانی نشان نمی دهند. ضروری است با برنامه های آموزشی لازم کارفرمایان را از امر خطیر و مهم ایمن سازی محیط کار آگاه نمود . هزینه کردن در این زمینه در واقع سرمایه گذاری برای آینده است و نتایج مثبت آن به تدریج آشکار خواهد شد.

3-   وجود برخی کارگاههای پنهانی

این کارگاهها که به دور از چشم قانون ومجریان امر به فعالیت ادامه می دهند و تعداد آنها نیز کم نیست ، یکی دیگر از دلایلی است که کنترل و نظارت را در سطح کارگاهها ضعیف می کند.

4- عدم آموزش کارگران در مورد مخاطرات محیط کار

عدم آموزش و همچنین سهل انگاری برخی از کارگران وعدم استفاده از وسایل بهداشت کار از عوامل مهم دیگری است که متاسفانه کمتر به آن  پرداخته می شود.

حوادث به طور اعم و حوادث شغلي به طور اخص ضمن تاثير بر شاخص هاي اقتصادي، ضايعات انساني نيز،  با خود به همراه خواهند داشت . هر چند سنجش تمامي ابعاد هزينه هاي انساني مثل درد و رنج و غصه قربانيان و اطرافيان آنها علي رغم تمام تلاش هاي به عمل آمده غيرممكن است اما برخي ديگر از ابعاد آن قابل سنجش است . هزينه هاي ناشي از عدم سلامتي محيط و نيروي كار به راحتي قابل لمس نبوده ولي ميزان آن در درآمد ناخالص ملي قابل احتساب است.

***

ج) در خاتمه لازم است  توسط سازمانهای ذیربط تمهیداتی در  نظر گرفته شود که قوانین مرتبط با صیانت از حقوق کار و حفظ نیروهای ماهر و متخصص وهمچنین حفظ و نگهداری بهینه از امکانات و ماشین آلاتو حمایت از تولید کالا و خدمات در سطح جامعه به طور جدی اجرا شده و این قوانین ومقررات هم برای کارگران و هم برای کارفرمایان که وظیفه استانداردسازی محیط کار را بر عهده دارند الزام آور باشند .

 برخی از قوانین مرتبط با صیانت از حقوق کار و حفظ نیروهای ماهر:

-        فصل‌ چهارم‌قانون کار: حفاظت‌ فنی‌ و بهداشت‌ کار

-         آیین‌نامه چگونگی بازرسی کار موضوع‌ تبصره ماده 99 قانون کار

-        ماده 66 قانون تامین اجتماعی

-        ماده 90 قانون تامین اجتماعی

-        ماده واحده - تبصره ( 2 ) الحاقی ماده ( 76 ) قانون اصلاح مواد ( 72 ) و ( 77 ) وتبصره ماده ( 76 ) قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 والحاق دوتبصره به ماده ( 76 ) مصوب 1371

***

اگرچه نمی توان انتظار داشت که هیچ حادثه ای در محیط های کاری رخ ندهد ولی نویسنده این سطور امیدوار است و باید تلاش کرد که این حوادث با اقدامات پیشگیرانه به حداقل ممکن کاهش یابد.

* کارشناس ارشد مدیریت