*عارف اسماعیل زاده گیوی

نياز انسان به حركت و فعاليت ازازل تاابدبرای بشریت اهميت داشته است.ورزش جزء لاينفك زندگی درهر جامعه مي باشد و وسيله اي براي رسيدن به سلامت جسمي و روحي است .دراین راستاهفته ی تربیت بدنی همه ساله از 26 مهر تا دوم آبان به منظور آشنایی جامعه با اهمیت و اثرات کاربرد ورزش در زندگی فردی و اجتماعی، اشاعه و توسعه و ترویج ورزش در خانه و خانواده وتشویق جامعه به ورزش های همگانی برگزار میشود.

به عقیده کارشناسان ورزش و فعالیت فیزیکی در سلامت روان نیز مؤثر است. مطالعات نشان میدهد که موارد افسردگی، اضطراب و... در اثر فعالیت فیزیکی بهبود یافته و ورزش به عنوان یک عامل حمایتی در درمان بیماری روانی نیز پذیرفته شده است.

ترديدي نيست كه حركت و جنبش از ويژگي هاي حيات انسان و داراي انگيزه و ريشه اي در سرنوشت او و عاملي براي رشد و سلامت و نشاط اوست وبه اين جهت انسان نيازمند به حركت و ناگزير از حركت است.منع انسان از حركت نه تنها موجب توقف رشد بلكه سبب افسردگي، بروز رفتار ناهنجار و از دست رفتن شور و نشاط زندگي وي مي گردد.

تحقيقات  زیادی دراین زمینه نشان داده است كه ورزش علاوه‌بر اينكه ابزار ارزشمندي براي حفظ سلامت جسماني است رابطه نزديكي با سلامت رواني و به ويژه پيشگيري از بروز ناهنجاري‌هاي رواني دارد.باتوجه به اهمیت ورزش بخصوص دردوران نوجوانی وجوانی نقش مدارس نیزدرتوسعه این امربسیارمهم است.

متأسفانه در مدارس ما درس و ورزش به ندرت با يكديگر توأم مي‌شوند. اغلب آنها كه به پرورش نيروي بدني خود همت گماشته‌اند از پرداختن به قدرت فكري خويش غافلند و بيشتر دانش‌آموزان مستعد و پرتلاش نيز كه مدام به مطالعه و كار فكري مشغولند از نظر بدني در حد بسيار ضعيفي قرار دارند كه اين خود نيمي از تلاش شبانه‌روزي آنها را هدر مي‌دهد. در حالي كه راه بسيار ساده‌تر و سالم‌تري مانند ورزش مي‌توانند علاوه‌بر سلامت، نشاط و افزايش فعاليت ذهني، شور و اشتياق آنان را نسبت به درس خواندن تضمين كند.

به عقيده دبیران ورزش مدارس ، وابسته نبودن درس تربیت بدنی به چارچوب کلاس، نداشتن امتحان کتبی و تصحیح اوراق و... موجب شده تا عموم مردم تصور کنند، معلم تربیت بدنی راحت‌ترین و بی دردسرترین معلم مدرسه است. اما برخلاف این تصور، با مشکلات و عوامل استرس‌زای متعددی مواجهند که می‌توان با دقت به آنها به وظیفه سنگین دبیران تربیت‌بدنی، علاوه بر وظیفه‌ای که سایر همکاران بر عهده دارند پی‌برد.

بااین وصف چنین به نظر می رسد که بسیاری از مدارس از تامین حداقل امکانات ورزشی دانش‌آموزان در ساعات ورزش ناتوانند.واقعیت آن است علیرغم تمام برنامه‌ها، گفته‌ها و شعارها که در وصف اهمیت ورزش وبخصوص ورزش مدارس بیان شده در عرصه اجرایی شدن نتوانسته‌ایم به هدف مورد نظر خود برسیم و متاسفانه زنگ ورزش در مدارس کشور جدی گرفته نمی‌شود.

ترديدي نيست که اكثر مردم بر اين موضوع واقفند كه ورزش، بخش مهمي از نحوه زندگي است. ورزش منظم سلامت جسمي و عقلي را حفظ مي كند و قادر است، خطر پيدايش بيماري هاي مزمن را كاهش دهد، اميد به بقا را افزايش دهد و كيفيت زندگي را در طول سال هاي آينده بهبود بخشدودراین زمینه فرهنگ سازی ازدیگزاقدامات لازم است .توجه به ورزش از اهميت برخوردار است  و امكانات عمومي‌كشور بايد بيشتر متوجه گسترش تربيت‌بدني در جامعه باشد و به استناد اصل سوم قانون اساسي كشور، همه امكانات براي فراهم آوردن تربيت‌‌بدني رايگان براي همه مردم و در تمام سطوح به كار برده شود و ملا‌ك قرار گيرد.

به نظر کارشناسان، گسترش ورزش همگانی زمینه ساز توسعه پایدار کشور به دليل اهميت مقوله تربيت‌بدني در زندگي روزمره مردم، اصل سوم قانون اساسي جمهوري اسلا‌مي‌ايران دولت را موظف كرده است تا به منظور نيل به اهداف متعالي انساني، همه امكانات خود را براي تربيت بدني رايگان براي همه و در تمام سطوح به كار برد. در اين اصل قانون اساسي، اهميت توجه به مسأله تربيت بدني در كنار مسأله آموزش و پرورش مدنظر قرار گرفته و اين امر خود حاكي از اهميت موضوع تربيت بدني در قانون اساسي است.

ورزش قادر است که افراد را در شرایطی قرار دهد تا شخصیت و ماهیت واقعی خود را بروز دهند.شرکت در فعالیتهای ورزشی می تواند بر فاکتورهای اجتماعی مانند بروز شخصیت اجتماعی و توانایی برقراری روابط اجتماعی، احترام به قوانین اجتماعی، قضاوت اجتماعی، احیای حس مسؤولیت پذیری، افزایش اعتماد به نفس، کسب تجارب پیروزی و شکست، قبول زندگی جمعی وگروهی از اثرات اجتماعی و عاطفی تاثیرات مثبت داشته و باعث تغییر آنها شود.بدون شک اگر رسالت تربیت بدنی به طور کامل پوشش داده شود بسیاری از اهداف تعلیم وتربیت در تربیت اجتماعی با هزینه کمتر و در زمان کوتاه اجرا و آموزش داده می شود.

ازسویی دیگرورزش نباید برای پر کردن وقت تلقی شود و همیشه این شعار را مدنظر قرار دهیم که عقل سالم در بدن سالم است.

*مدرس دانشگاه وسرپرست ايران انا در استان اردبيل