خبرگزاری ایران اُنا | اخبار ویژه ایران و خوزستان

تهران - ایران اُنا: یافتن کتب معتبر تاریخی بدون شک کاری طاقت فرسا و مبتنی بر حوصله است.این عمل ممکن است بسیار طولانی باشد اما ارزش صداقت یابی آن بسیار بالاست.

به گزارش ایران اُنا، تربیت دانان برای تجزیه و تحلیل واقعه ی عاشورا مسئولیتی بزرگ بر عهده دارند.دلیل این موضوع کاملا آشکار است و آن اینکه در طول زمان از آغاز این واقعه در سال شصت و یکم هجری تا به امروز این قیام مورد توجه ی متخصصین مختلف قرار گرفته اما از این دیدگاه تقریبا فقیر بوده است.در قیام عاشورا ،نمادهای مختلف تربیتی و تاثیر رشد و بالندگی در ایجاد آن نقش خاص داشته است.بر این اساس مطالعه ی این قیام و استفاده از داده های حاصل از آن برای پی بردن به تاثیر تربیت در شدت و ضعف آن مهم و حیاتی است.

باید مطالعات در این زمینه مخصوص و بر اساس دقت و ظرافت نابی صورت گیرد.مطالعاتی که نه تنها باید پایه و بنیانی علمی داشته باشد بلکه حقیقت گویی و درستی آن نیز مورد تایید تحلیل گران باشد.همین تصور که واقعیات بدون داشتن تعصبات و گرایش های درونی افراد نویسنده و یا تغییرات احتمالی در اصل آن که دور از انتظار در وقایع تاریخی نیست،منکس شوند لذا کار برای این نوع یافتن ها مشکل و سخت می گردد.

یافتن کتب معتبر تاریخی بدون شک کاری طاقت فرسا و مبتنی بر حوصله است.این عمل ممکن است بسیار طولانی باشد اما ارزش صداقت یابی آن بسیار بالاست.تربیت دانان برای پی بردن و یافتن رابطه ی میان این قیام و روند تربیت کاری بس دشورا در پیش دارند.لذا برای یافتن آن معیارهایی را در نظر می گیرند.

مهم ترین معیار ها برای یافتن کتب قابل اعتماد چند مورد خاص است.

اول اینکه کتبی که نگاشته شده اند، به زمان وقوع نزدیک تر باشند.این دیدگاه به تحلیل گران کمک می کند تا احتمال تغییرات را در طول زمان به حداقل و شاید به صفر برسانند.فاصله گرفتن از زمان به همان اندازه احتمال تغییر یابی دارد که نزدیک بودن آن به واقعیت غیر قابل آن را انتقال می دهد.

دومین نکته در مورد کتب مربوط به نگارندگان است.داشتن دیدگاه اعتقادی در باره ی واقعه بدون شک برای هر یک تاثیراتی را خواهد داشت.به طور مثال تاریخ نویس اهل سنت برای این نوشته ممکن است مطالبی را مهم بداند و بر آن ها تاکید ورزد که سایرین نداشته باشند.شناخت چنین نویسندگانی کار سختی نیست.استفاده از واژه هایی مانند رضی الله عنه ویا صلی الله علیه و سلم تنها در اهل سنت قابل کاربرد است.

در باره ی نویسندگان شیعه نیز همین تاثیر قابل تصور است.شیعیانی که نگارنده ی تاریخ عاشورا بوده و هستند بدون شک دیدگاهی متفاوت از اهل سنت نسبت به کل واقعه دارند و آن را قیامی بدون شکست و انقلابی موفق می دانند.شناخت این نوع از نوشته ها نیز آسان است، به کار بردن واژه هایی مانند امام و یا علیه السلام از جمله ی این نشانه هاست.

نویسندگان دیگری نیز در این رابطه قابل تصورند مانند کسانی که اصلا مسلمان نبوده و نیستند و این واقعه را مانند بسیاری از وقایع تاریخی به صورت مکتوب معرفی می کنند.برای آن ها اعتقادات شخصی تاثیری در بیان تاریخ ندارد و اشخاص و افراد را بر اساس واقعیاتی که در آن زمان مرسوم بوده، مورد استفاده قرار می دهند مانند اینکه یزید خلیفه ی مسلمین و امثال آن که برای تحلیل گران کاملا قابل شناسایی است.

سومن مورد در باره ی کتب مربوط به مرجع بودن آن هاست.بسیاری از کتب موجود در باره ی عاشورا بر گرفته از کتب دیگری است.به طور مثال در حال حاضر نویسنده ای در این باره کتاب نوشته و وجود حصرت رقیه را در واقعه رد نموده ، در حالی که نویسنده ای دیگر عکس آن را بیان داشته است.این نوع نوشته ها را باید دسته ی دوم و گاه سوم نامید زیرا نوعی برداشت شخصی و ادراک علمی نویسنده است.

چهارمین نکته در این باره مربوط به زبان نگارشی است.به دلیل اینکه این واقعه در سرزمینی عربی روی داده و نگارندگان آن زمان می بایست به زبان عربی کاملا مسلط بوده باشند به همین دلیل چنین کتاب هایی تاکید بیشتری می یابند.در این باره ی وجود کتب ترجمه ای نیز دارای وضعیت خاصی می گردند.خوف از برگردان لغات و کلمات بدون تاثیر کلمه ی اصلی این مورد را با مشکل روبرو می نماید.

تاریخ همیشه با این مشکلات روبرو بوده و هست.برای رفع این مشکل راه های متفاوتی است.اینکه یک شیعه را متهم نماییم که بر اساس اعتقاد خود غلو کرده ای و یا یک سنی مذهب را به اتهام اعتقاد، به کذب نویسی اشاره نماییم کاملا بیهوده است.بسیاری از نویسندگان شیعه یا اهل سنت وقایع را همان طور که روی داده اند نوشته اند اما در هر صورت شک در اصل برای رسیدن به یقین لازم و ضروی می باشد.

برای رسیدن به یقین ،مقایسه ی کتب متعدد و یافتن متشابهات کاری اساسی و لازم است.به طور مثال در مورد سر بریدن امام حسین(ع) کتب مطالب ثابتی ننوشته اند.گاهی از شمر، زمانی از سنان و در بعضی از موارد از خولی نام برده اند و همین باعث ایجاد شک و تردید می نماید.

بررسی واقعه ی کربلا نمی تواند بدون دقت و ظرافت باشد.واقعه ای موثر در رفتارهای انسانی و بعد از گذشت هزار و سیصد و اندی سال که کاملا تازه و هنوز ناشناخته است اهمیت دقت را صد چندان می نماید.گرچه ادعای پرداختن کمال و تمام به این واقعه چندان درست نیست اما این موضوع که این انقلاب می بایست با کنجکاوی و ریشه یابی مورد مطالعه قرار گیرد، راه را برای پذیرش مسئولیت هموار می نماید.

منبع شناسی بر اساس اصول علمی و شناخت بهترین و درست ترین آن ها برای کسب آگاهی و اطلاعت به منظور استفاده ی درست برای تجزیه و تحلیل های تربیتی، امری لازم و ضروری است.بدیهی است که ابتدایی ترین راه برای یافتن کتب معتبر جستجو و همفکری با متخصصین تاریخی و دینی است.کاری طولانی اما مهم که اگر به سرانجام برسد بسیاری از باورهای نادرست در باره ی این انقلاب را حذف می کند.

کتبی مانند تاریخ طبری که یکی از قدیمی ترین مورد در این رابطه است.کتاب تاریخ بلعمی که هم از نظر قدمت و هم تایید اهل علم مورد نظر می باشد.تاریخ یعقوببی که این واقعه را مورد نگازرش قرار داده، تاریخ کامل ابن یثیر، انواع مقاتل های موجود که هر یک مواردی از حقایق را منعکس می نمایند را می توان به عنوان بخشی از کتب معتبر دانست.گرچه کتب معتبر فراوانی نیز در این باره قابل یافتن می باشد و نویسندگان و تحلیل گران می بایست با دقت آن ها را بیابند و مورد استفاده قرار دهند.

استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا

امانت داري و اخلاق مداري

استفاده از اين خبر فقط با ذکر منبع مجاز است.

عاشورا تربیت در عاشورا