مقدمه
یکی از کلید های توسعه و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ پویایی و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار درشهرباستانی-مذهبی شوش، حضور سرمایه گذاران و بهره مندی از ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي ﻧﺴﺒﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه و بالفعل اﻗﺘﺼﺎدي آنان است. وجود ظرفیت های بزرگ سرمایه گذاری در شوش ، موجب می شود چنانچه شرایط و قوانین سرمایه گذاری ، دراین شهر از شفافیت های لازم برخوردار باشد ، سرمایه گذاران با سرمایه گذاری خود، آینده ی اقتصادی پایداری را برای شوش تضمین نمایند.سرمایه گذاری رامی توان هزینه کردن فرصت ، زمان ،کارمایه( انرژی ) ، یا دارایی هایی دانست که به رونق اقتصادی-اجتماعی و یا حل مشکلات عمده فرد،جامعه یا یک شهر می انجامد و در عین حال مزایایی را در یک برش زمانی یا تاریخی مشخص درآینده ،برای آنان به دنبال خواهد داشت. سرمایه گذاری نسبت به این که درچه قالبی قرارگیرد دارای معنایی خاص و متفاوت می شود . برای مثال ، درقالب اقتصادی ، سرمایه گذاری به معنای انباشت یا تراکم موسسه های تولیدی (مانند کارخانه ها ماشین آلات و غیره ) است و در چارچوب های مالی ، به معنای بکارگیری پول وسرمایه (به عنوان یک دارایی) به منظور دست یافتن به میزانی از درآمدها، سودها، یا سرمایه های پایدار است . البته بدست دادن چنین امر مهمی ، بدون تحقیق ، واکاوی ها وتجزیه و تحلیل های علمی ،محقق نخواهد شد. بنابراین هر چه بتوان در شوش با برنامه ریزی های علمی،واقعی و هدف دار ،امکان سرمایه گذاری و سود دهی رابرای سرمایه گذاران فراهم کرد می توان امید داشت آنان با آسودگی بیشتر و منطقی تری تمایل به سرمایه گذاری در این شهر را از خود نشان دهند.
با امعان نظر به این که، سرمایه گذاری تنها مختص به بخش های تولیدی واقتصادی نیست و حوزه های وسیع اجتماعی، فرهنگی ، انسانی، و...را در نیز می تواند در بر بگیرد، دراین مقاله برآنیم،خلاصه وار برخی چالش های سرمایه گذاری درشوش را در سه بخش مربوط به ، مسولان، سرمایه گذاران و شورای شهر به بحث بگذاریم.
وضعیت سرمایه گذاری در شهرباستانی-مذهبی شوش
ورود سرمایه گذاران به حوزه سرمایه گذاری در شوش نیازبه احتجاجات جدي دارد. از اين رو وضع قوانين حمایتي و پشتیبانی از سرمایه گذاران می تواند در توسعه و انگیزه برنامه های سرمایه گذاری در این شهر اهمیت داشته باشد. شرايط خاص شهر باستانی –مذهبی شوش و ضرورت توجه ویژه به سرمایه گذاری دراین شهر ، ضرورت اصلاح ساختارها و واگذاري بسياري از اقدامات اجرايي به سرمایه گذاران را قابل توجیه می سازد. از گام های اوليه در اين مسير ، گسترش انديشه های پيرامون واگذاری، سرمایه گذاری ، اصلاح ، تعديل، وجود ساختارهاي روزآمد وتسهیل کننده ها در این زمینه است .اينكه آيا سرمایه گذاری در شوش می تواند موجب تغيير و ایجاد ساختار تازه ای در بستر این شهر وتوسعه ی آن داشته باشد يا خير؟موجب می شودبرای تحقق آن دست کم نظام مدیریت شهری شوش در اصلاح ساختار، ها و روان کردن مسیر اخذ مجوزها برای سرمایه گذاری گام های مهمی را بردارد.
متاسفانه آمار و ارقام دقیق ، قابل استناد ، مشخص و ثبت شده ای در دست نیست (یا بهتر بگوییم موجود نیست) تا بر مبنای آن بتوان پی برد ، شوش در جذب سرمایه گذاری دربخش های مختلف با اقبال مواجه بوده است یا خیر! و یا این که آیا تحقیقات یا پژوهشی هایی صورت گرفته که نشان دهد ، علل وعوامل جذب یا عدم جذب سرمایه گذاری در شوش ، ازجانب سرمایه گذاران چیست ! و یا چرا شهر باستانی-مذهبی شوش با وجود موقعیت مناسب تاریخی، مذهبی، صنعتی ، کشاورزی ، گردشگری ، یادواره های دوران دفاع مقدس و... ،در جذب سرمایه گذاری های کلان مواجه نبوده است ؟!به نظر می رسد پاسخ این سوالات را بتوان دست کم در سه الگوی عمده ی ذیل پاسخ داد.
نخست: حوزه مسئولین
هر چند امروزه برخی پروژه هایی که درحوزه مدیریت شهری شوش صورت می گیرد (مانند لکه گیری ، رنگ کردن یا جدول گذاری ،نصب تابلو ،و ایجاد روشنایی برخی معابر )جای تقدیر دارد لیکن ، این گونه فعالیت ها به هیچ وجه نمی تواند به معنای واقعی ، نشان از رونق سرمایه گذاری وعمران در این شهر باشد. بی گمان نقش توان علمی و تجربه مدیران و.مسئولین اجرایی شهر شوش درجذب و.سامان دهی سرمایه گذاری ها درابعادخصوصی و دولتی ،غیرقابل انکار است وچنانچه مدیران شوش با خلاقیت وایده های نو بتوانند فرایندهای جذب سرمایه گذاری ، وبه تبع رونق اقتصادی واشتغال دراین شهر راتسریع ببخشند ،خواهند توانست از شدت رکود و روزمره گرایی در اقتصاد ، تولید ات ، و ضعف سرزندگی اجتماعی –فرهنگی این شهر ممانعت بعمل آورند.
اگراهداف و دستاوردهاي مربوط به سرمایه گذاری درشوش را حول محورهایی چون :
"بهبود کارایی"، "افزایش مشارکت عمومی"، "بهینه سازي و توسعه" و "تحول ساختار اقتصادي –اجتماعی ، فرهنگی" ...بدانیم می توان انتظارداشت که ورود سرمایه گذاران در شوش، بتواند منجر به اصلاح ساختارها وتحول در این شهر درابعاد یاد شده گردد . جذب سرمایه گذاری و توسعه ، وقتی معنا دار است که درتمام ساخت ها و زیرساخت های شوش پدیدارباشد .بنابراین اگر بتوان، شوش را از "غنچگی" به درآورد و فرصت داد تا "گلبرگ "های این شهر چهره باشکوه خود را به "واشدگی"برساند باعطر و زیبایی که درتاریخ و مردم خلاق این شهرمنتشر است خواهد توانست سرمایه گذاری های مختلف را به سوی خود جذب نماید.( شوش باید خود"ببوید"،پیش از آن که "عطارها"بگویند!.)
برای موفقیت جذب سرمایه گذاری درشوش ، مسولان کارهای بسیاری می توانند انجام دهند ازجمله:
-ارائه خدمات کیفی و تسهیل گر برای سرمایه گذاران
-نشان دادن بزرگی فرهنگ وفرهنگ مداری مردم این شهر به سرمایه گذاران
-وضوح بخشیدن به چشم انداز ها،طرح ها وبرنامه ریزی های کلان این شهر
-توسل به "برنامه ریزی" به جای "برنامه روزی "
-ضوابطه مندی به جای رابطه مندی و سلیقه گرایی، در واگذاری طرح ها
بنابراین چنانچه کسانی که دستی برآتش مدیریت این شهر دارند هماهنگ و هم دل باشند می توانند به سرازیر شدن برکت برسفره این شهر تاریخی-مذهبی نمود واقعی ببخشند و وشوش را از دورنما های زیبا برای تحقق رویاهای کلان خود در زمینه ی جذب سرمایه گذاران. برخوردار سازند.درغیراین صورت، چنانچه، تنگ نظری ها ، خود رایی ها ، جانب داری ها ،جناح نگری ها و... در واگذاری سرمایه گذاری ها اعمال داشته باشد،می تواند ، بار کجی را بر دوش توسعه این شهر تحمیل کند که حاصلی جز پشیمان کردن سرمایه داران نسبت به سرمایه گذاری در شوش نخواهد داشت.
دوم: حوزه سرمایه گذاران
ازمنظر درونی، از جمله اقتضائات سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری توان مالی و،داشتن آگاهی ها، ابزارهای اخلاقی وحرفه ای است آنان باید بدانند سرمایه گذاری تنها به معنی "سرمایه دار" بودن نیست ازاین رو آنان نباید به صرف "پولدار بودن" و اخذ مجوز های لازم برای سرمایه گذاری،بدیهی ترین و اولیه ترین مهارت های حرفه ای ، اخلاقی وکاری را زیر پا بگذارند و یا با رفتارهای غیرحرفه ای و منت گذارانه ، فعالیتی رادر شوش شروع ، اما به دلخواه آن را پایان یا نیمه تمام رها سازند!! .بنابراین ملاک برای سرمایه گذاری به جز داشتن پول، باید داشتن تعهد، تجربه و دانش علمی برای کار و توسعه درابعاد مختلف باشد .
ازمنظر برونی،اگر بخواهیم مشکلات و دغدغه های مربوط به حوزه سرمایه گذاران را که مانع تحقق جذب سرمایه گذاری هایشان در شوش می شود را برشماریم می توان به موارد ذیل اشاره کرد.
-ابهام در برنامه های بلند مدت و میان مدت مربوط به سرمایه گذاری در شوش
-نامشخص بودن سیاستها و خط مشیهای حمایتی مدیران این شهر از بخش سرمایه گذار
-ضعف هماهنگی های لازم در نهادهایی چون شهرداری ،بانکها و...در عرضه خدمات و ارائه ی تسهیلات لازم برای جلب و مشارکت سرمایه گذاران
-وجود مقررات و آیین نامه های مالی،اداری، قانونی، و غیره که به هیچ وجه با مقتضیات و احتیاجات زمانی این شهر سازگاری ندارند
سوم: حوزه شورای شهر
شوش ظرفیت های سرمایه گذاری زیادی در عرصه های گردشگری، فرهنگی ، تجاری وغیره دارد که شورای این شهر می تواند نقش موثر تری را در این زمینه ایفا نماید.شاید چالش عمده بر سراین راه ، وجود ذهنیت ناصحیح نسبت به جایگاه شورا در اذهان بسیاری مدیران این شهر –حتی شهروندان – باشد. به این گونه ای که متاسفانه آنان ،تلویحاً یا تصریحاً،شورا را،شورای شهرداری !! می دانند درحالی که طبق نام آن ،شورا، شورای شهر است نه شورای ِشهرداری!.بنابراین شورای شهر شوش باید نقش پررنگ تری را درمدیریت شهری از خود به نمایش بگذارد.دایره اختیارات شورای شهر به گونه ای است که باید حتی بر انتصاب روسا،فعالیت نهادها وادارات و نیز جذب یا اعطای سرمایه گذاری ها ،باآزادی و دقت عمل نظارت کامل داشته باشد. متاسفانه این واقعیت به دلیل وابستگی مالی شورا به شهرداری ، هنوز نتواسته است جامه عمل به خود بپوشاند .درحالی که شورا باید بتواند از هویت واستقلال خود دراین زمینه دفاع کند ودرجایگاهی بنشیند که حق قانونی آنان است.
نتیجه گیری
بر اساس آنچه متذکر افتاد می توان گفت سرمایه گذاری و مدیریت شهر باستانی-مذهبی شوش هرمی نیست که برخی بخواهند از موضع بالاتری کهتری به دیگران نگاه کنند بلکه مثلثی است که اضلاع آن را مردم ،مدیران وسرمایه گذاران تشکیل می دهند.ازاین رو مسئولان ،با درایت وکفایت علمی-اخلاقی ، مردم ،با همکاری وسعایت ، و سرمایه گذاران ، با ثروت ولیاقت می توانند باوحدت ، کمترین چالش وآسیب ها را برای ارتقاء و رونق شوش به ارمغان آورند.همچنین اگر بتوان در ساختار مدیریتی این شهر به تشکیل "شورای جذب وساماندهی سرمایه گذاری" اقدام ورزند که متشکل از معتمدان شورای شهر، شهرداری ، فرمانداری نماینده محترم مجلس و نظارت نهادهای امنیتی باشد می توان ضمانت اجرایی برای سرمایه گذاران رابیشتر وبهتر برای این شهر فراهم کرد.
عزیزاله احمدی - معاون مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا