استاد جعفر دیتاروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: آسیب های اجتماعی به دلیل زیان هایی که بر جامعه تحمیل می کنند مورد توجه ی نوع انسان هستند.آسیب شناسان اجتماعی کوشش های متعدد و متفاوتی را انجام می دهند و امیدوارند تا با این تلاش ها راه برای پیشرفت جامعه باز شود.شناسایی، معرفی و در نهایت اصلاح،  روند این تلاش ها را تشکیل می دهند.

بنابراین هدف اصلی بررسی آسیب ها حذف ان ها و یا به اصطاح اصلاح ان هاست.هدفی مقدس و مورد تایید که معمولا در تمامی جوامع مورد احترام است اما از نظر دست یابی ممکن است متفاوت باشند.نظریه پردازی در مورد ان ها کاری درست، برنامه ریزی نیازی مبرم و موفقیت ، امیدواری زیادی را ایجاد می نماید.با تمام این توصیفات یک نکته ی حساس باقی می ماند و ان اینکه نوع انسانی که اصلاحات را اعمال می کند کیست؟

ایا می توان بدون مصلحین به موفقیت امیدوار بود؟ در واقع می خواهیم این مطلب را منعکس کنیم  که تمامی تلاش های مربوط به آسیب های اجتماعی باید با عمل تبدیل به اصلاح امور و ایجاد آرامش و آسایش گردند.این ها چه کسانی هستند و نقش ان ها به چه میزانی است؟

نظر ما در این رابطه روشن و معین است.ما اعتقاد به خرد جمعی داریم و در کنار ان کوشش های فردی را موثر می دانیم.بنابراین کسی از این وظیفه گریزان نیست و مصلح بودن تنها به افرادی خاص ختم نمی شود.لذا این نکته در دو شکل جمع گرایی و فرد گرایی قابل انتقال است.منظور از جمه کل جامعه و مقصود از فرد تمامی افراد با توجه به ویژگی هاست.

برای بهتر مطرح کردن مصلحین توضیحات زیر لازم می اید.لذا بدین شکل مطرح می کنیم که نکات زیر در بر گیرنده ی مصلحین مورد نظر است.

الف: مردم.در این بیان منظور ما تمامی افرادی هستند که برای  ان ها آسیب های اجتماعی روی می دهند.مردم مسئول اصلاح امورند.این نه تنها به دلیل مسئله ی انسانی که یک نیاز مبرم برای ادامه ی حیات است.جمع گرایی در این بحث شامل تصمیمات و عمل به ان هاست.ان ها باید از طرق مقتضی مانند مشوق ها و ایجاد فضای مناسب هم در زمینه ی پیشگیری فعال باشند و هم اصلاح امور را انجام دهند.

شکی نیست که همدلی میان مردم، همکاری با یکدیگر، هم فکری در حل مشکلات،دلسوزی نسبت به هم نوعان، کمک و همیاری برای رفع معضلات، احساس تعلق به یکدیگر، سعه ی صدر، ایثار برای تحولات انسانی، داشتن نگرش انسانی، توجه به انسانیت و ادمیت از جمله مواردی است که منجر به اصلاح امور می گردد.

ب: رهبران مذهبی: منظور ما در این بیان ادیان الهی هستند.پیام رهبران باید بر اساس تعلیم خدا و نقش پیامبران در اصلاح مردم باشد.رهبران مذهبی به عنوان متعهد ترین افراد به اجرای قوانین دینی مورد نظر هستند.ان ها با اعمال و رفتار خود انسان ها را راهنمایی می نمایند و جوهره ی اصلی انسانی را به سمت ادمیت تشویق می نمایند.

رهبران دینی مورد اعتماد ادم هایی هستند که در کنار ان ها زندگی می کنند.ساده زیستی ان ها، تعهد به کمک و یاری افراد و توجه به مسائل انسانی باعث می شود تا مردم گرد ان ها جمع شوند و سخنان ان ها را به عمل تبدیل نمایند.بدیهی است که رهبران مذهبی اولین گروه و یا افرادی هستند که در طول تاریخ به این کار اقدام نموده اند.

ج: مسئولین جامعه، منظور کسانی که به انتخاب مردم بر سر کارند و سرنوشت ان ها را در دست گرفته اند.طبیعی است که رهبری کشور به سمت ایجاد محیط ارام و متعلق به جامعه ی انسانی ، ابتدایی ترین وظیفه ی ان هاست.مردم به مسئولین خود نگاه ویژه دارند.

بیشترین ارتباط با ان ها را به صورت مستقیم یا غیر مستقیم دارا هستند.ان ها الگوی یک کشور محسوب می شوند.سفیر خوبی یا بدی یک ملت در مقاطعی هستند.روش زمامداری ان ها می تواند باعث جلوگیری از ورود آسیب های جدید و رفع مرحله ای آسیب های گذشته باشد.

د: رسانه ها،  خصوصا رادیو و تلویزیون دارای نقشی بر جسته و مهم در این ارتباط هستند.بیشترین ارتباط مردم با دنیای خارج از طریق فیلم و یا گزارش است.ساختن سریال های معنا دار و رفع کننده ی آسیب ها یکی از این تاثیرات است.ساختن فیلم های اموزنده و تجریک کننده ی احساسات انسانی بیشترین تاثیر را در حذف آسیب ها و اصلاح امور داراست.

البته نمونه های متعددی از تجارب جوامع نیز می تواند در این ارتباط تاثیر گذار باشد.بررسی زندگی گذشته و تمدنی جوامع خصوصا کشورهایی مانند ایران که دارای تاریخچه ی مثبتی در آزادی ها و کمک به مردم است در وحله ی اول برای مردم کشور و در وحله ی دوم برای سایر مردم سودمند و مفید است.در هر صورت مصلحین پیش قدم در اصلاح هستند.بدون ان ها امکان موفقیت وجود ندارد.تجارب نشان می دهند که کشورهایی که بیشترین مصلحین را داشته اند موفق تر عمل کرده اند.