سیدمحمدسادات ابراهیمی در مناظره مربوط به ریزگردها در حاشیه چهاردهمین نمایشگاه بین المللی محیط زیست افزود: این میزان اعتبار قرار بود در مورد دستگاه های سنجش آلودگی هوا هزینه شود.

وی ادامه داد: دستگاه های فعلی دیگر فرسوده هستند و کند عمل می کنند بنابر این حیف شد که مجلس این میزان بودجه را حذف کرد.

عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: همچنین قرار بود این میزان اعتبار برای تقویت سازمان های مردم نهاد هزینه شود که قطعا این سازمان ها نقش بسیار مهمی در حفظ محیط زیست دارند.

وی ادامه داد: محیط زیست کشور دچار چالش عظیمی در بخش هوا، خاک و آب است، هوای کلانشهرها بسیار نگران کننده است و متاسفانه در کشور هیچگونه برنامه مدونی برای مدیریت آب نیز وجود ندارد.

وی اظهار کرد: برخی معتقدند آلودگی آب ها به وسیله صنایع پتروشیمی تا حدی است که ماهی ها و میگوهای موجود در این آب ها نیز آلوده هستند.

وی به ریزگرد در استان خوزستان اشاره کرد و گفت: ریزگردها سالانه 900 میلیارد تومان به استان خوزستان خسارت وارد می کنند.

عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: این معضلات یک یا دو روزه به وجود نیامده اند و سال های طولانی زمان برد تا امروز به چالش تبدیل شده است.

در سال های گذشته اگر مسوولان اقدامات مفیدی انجام می دادند منجر به این فاجعه زیست محیطی در خوزستان نمی شد.

وی گفت: امروزه حتی برخی از نمایندگان در مجلس تلاش می کنند تا در جنگل ابر به هر قیمتی که شده جاده کشی کنند که اگر با این موضوع علمی برخورد نشود قطعا چند سال آینده به معضل تبدیل خواهد شد.

** کانون های گرد و غبار در حال افزایش است

ضیاءالدین شعاعی مدیر ملی طرح مقابله با ریزگردها گفت: در یکسال گذشته که این ستاد فعال شد به شناسایی کانون های گرد و غبار پرداختیم

وی گفت: مشخص شد این کانون ها در شمال سیستان و بلوچستان، منطقه جنوب کرمان (جازموریان)، سواحل جنوب تا بندر ماهشهر، جنوب خوزستان و بخشی از استان ایلام مناطق بحرانی گرد و غبار در کشور شناسایی شدند.

وی افزود: مشاهدات نشان می دهد منشاءهای گرد و غبار رو به گسترش است زیرا در شرایطی قرار داریم که 14 سال است بارش در کشور کمتر از حد متوسط بوده است، برخی از سدها زیر 50 درصد و برخی زیر 37 درصد آب دارند.

وی ادامه داد: خوزستان در طول فصل آبی گذشته فقط 52 درصد حقابه خود را از طریق بارش دریافت کرده است که این امر باعث خشک شدن زمین در این منطقه و بروز ریزگرد شد.

وی گفت: با توجه به کمبود آب بسیاری از زمین های زراعی کشت نشدند لذا به مرور خاک رطوبت خود را از دست داد و با کوچکترین باد گرد و خاک به هوا بلند می شود به طوری که بادی که امروز گرد و غبار ایجاد می کند پنج سال گذشته چنین قدرتی نداشت زیر زمین به اندازه کافی مرطوب بود.

وی گفت: پدیده گرد و غبار در غرب آسیا و شمال آفریقا هم موجب خشکسالی شده و موجب بروز گرد و غبار می شود.

شعاعی ادامه داد: اکنون 94 درصد تالاب بین النهرین خشک شده است و آورد سالانه آب رودخانه دجله 48 میلیارد مترمکعب بود که اکنون 32 میلیارد مترمکعب آن توسط ترکیه ذخیره شده است که این مساله پهنه این تالاب را به منشا ریزگرد تبدیل کرده است.

وی تاکید کرد: قطعا ایران به طرح آب استحصال شده توسط ترکیه اعتراض دارد.

وی ادامه داد: قرار است ترکیه تا چند سال آینده به بزرگترین تولیدکننده الیاف تبدیل شود که براین اساس قرار است هفت میلیون هکتار از اراضی شرق کشورش را زیر کشت ببرد.

شعاعی گفت: حدود 5.2 میلیارد مترمکعب آب مرزی مشترک داریم که برنامه های دولت برای مهار آن در دست اجرا است.

به گفته وی راهکار این معضل جاری شدن حقابه دجله و فرات است.

وی گفت: جنوب استان ایلام نیز تولیدکننده گرد و غبار است و برنامه هایی مانند جنگل کاری برای آن منطقه را به دولت پیشنهاد داده ایم.

وی به منشا ریزگردهای خارجی اشاره کرد و گفت: شرق اردن، سوریه، غرب عراق، مرکز عراق، بین النهرین و بخشی از دشت ربع الخالی است که برای این کشورها گرد و غبار در اولویت چندم قرار دارد اما در تلاشیم با همکاری سازمان ملل به یک برنامه عمل دست یابیم.

شعاعی ادامه داد: اگر نپذیریم در مدیریت منابع آب درست عمل نکردیم ضرر خواهیم کرد زیرا نتیجه آن وضعیت امروز دریاچه ارومیه است.

وی گفت: در حوضه آبریز این دریاچه 73 هزار چاه عمیق حفر شده که 42 هزار حلقه آن غیرمجاز است.

وی تاکید کرد: در بحث مدیریت منابع آب هوشمندانه عمل نشد و در اولویت اجرای طرح ها قرار نگرفت حتی در برخی از جاه ها تالاب را برای حفر چاه نفت خشک کردیم.



** ریزگردها 10 سال است استان خوزستان را درگیر کرده است

احمدرضا لاهیجان زاده مدیرکل محیط زیست استان خوزستان گفت: ریزگردها 10 سالی است که استان خوزستان و پنج سال است بیش از 20 استان کشور را درگیر کرده است.

وی افزود: تصاویر ماهواره ای نشان می دهد شروع این اتفاق با خشک شدن تالاب های بین النهرین آغاز شد، این تالاب دارای 2.5 میلیون هکتار مساحت است که در شمال بصره قرار دارد و بخش کوچکی از آن به نام تالاب حورالعظیم با 130 هزار هکتار مساحت در ایران قرار دارد.

وی ادامه داد: از سال 1991 یعنی بعد از اولین جنگ عراق با آمریکا رژیم بعث برای مبارزه با شیعیان جنوب عراق تالاب را با حفر کانالی به عرض دو کیلومتر و طول 50 کیلومتر خشک کرد و آب آن را به داخل دجله تخلیه کرد.

لاهیجان زاده افزود: در سال 2000 نتیجه سوء این کار مشخص شد و بخش عمده ای از تالاب آبش را از دست داد و در سال 2004 ، 90 درصد تالاب خشک و اکنون به منشا ریزگرد تبدیل شده است.

وی گفت: سازمان ملل متحد در سال 2001 دو فاجعه زیست محیطی را اعلام کرده بود یکی از بین رفتن بخش عظیمی از جنگل های آمازون و دومی خشک شدن تالاب ها بود .

لاهیجان زاده افزود: با استفاده از تصاویر ماهواره ای قدمت کانون های گرد و غبار تا 10 سال اخیر را بررسی کردیم که نشان داد پنج سال اول 90 درصد کانون های گرد و غبار از سمت کشورهای همسایه بود که از این میزان 65 درصد مختص عراق بود، به تدریج این درصد تا حد کمی کاهش یافت و کم کم کانون های داخلی تاثیرگزار به کانون های خارجی اضافه شد، تا سال گذشته 75 درصد کانون ها خارجی و 25 درصد داخلی بود که اگر روند و مدیریت منابع آب به همین روال پیش رود قطعا کانون ها افزایش خواهند یافت.



** معیارهای اقلیمی در برنامه های توسعه ای لحاظ نمی شود

عباس رنجبر معاون پژوهشکده هواشناسی گفت: سه عامل پوشش گیاهی، خشکسالی و دخالت های انسانی در بروز گرد و غبار دخالت دارند که عامل انسانی می تواند بیشترین تاثیر را بر روی دو عامل دیگر بگذارد.

وی گفت: در دهه اخیر آلودگی ناشی از گرد وغبار را برای کشور داشتیم، کانون های ریزگرد به تدریج گسترده شدند، در سال 89 تهران 45 روز در شرایط بسیار ناسالم قرار گرفت که علت آن ذرات ریزگرد از منشا خارجی بود.

وی ادامه داد: بین سال های 1998 تا 2001 طولانی ترین مدت خشکسالی را داشتیم که موجب توسعه منابع ریزگرد شد.

وی گفت: زمانی که میزان تولید گرد و غبار در عراق افزایش می یابد کشور ما را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

وی تاکید کرد: مسوولان باید متوجه باشند که مدیریت منابع آبی که در زمان ترسالی و چه خشکسالی باید به طور مداوم انجام شود.

وی ادامه داد: متاسفانه معیارهای اقلیمی و جوی در برنامه های توسعه ای کشور لحاظ نمی شود و مسوولان و کارشناسان ما شنیداری عمل می کنند و آینده نگری لازم را ندارند.

وی تاکید کرد : باید بتوانیم نقشه راهی برای کشور ترسیم کنیم که رویکرد آن لحاظ کردن آینده نگری در برنامه های توسعه ای کشور باشد.



** اراده دولت در حل معضل ریزگرد

سیدحسین دهدشتی نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی گفت: به نظر می رسد دولت در حل مشکل ریزگردها اراده کافی دارد.

وی تاکید کرد: اگر مشکل ریزگردها در استان های جنوبی کشور ادامه یابد نه تنها جنوب و غرب کشور درگیر می شود بلکه قطعا به تهران نیز خواهد رسید.

دهدشتی گفت: 14 سال پیش در مورد بروز پدیده ریزگرد هشدار داده شد متاسفانه گاهی دولتمردان آینده را پیش بینی نمی کنند، شاید اگر در آن سال تمهیدات لازم اندیشیده می شد امروز نیازی به هزینه و تخصیص اعتبار نبود و این مشکلات را نیز نداشتیم.

وی ادامه داد: سال گذشته 55 میلیارد تومان برای مقابله با گرد و غبار مصوب و در اختیار سازمان محیط زیست قرار گرفت اما هنوز گزارشی از نحوه هزینه کرد این اعتبار دریافت نکرده ایم از این روز نمایندگان مجلس با اعتبار 60 میلیارد تومانی سازمان محیط زیست موافقت نکردند زیرا در مورد هزینه کرد 55 میلیارد تومان ابهام وجود دارد.

وی تاکید کرد: بیشتر نمایندگان حامی طرحی هستند که برای مقابله با ریزگرد موثر باشد، مجلس این آمادگی را دارد تا دولت طرح جامع مقابله با ریزگردها ارائه دهد و قطعا مجلس به دولت در این زمینه کمک خواهد کرد.

وی گفت: در شرایط کنونی حداقل کاری که می توانیم انجام دهیم تا از تشدید ریزگردها جلوگیری کنیم این است که برداشت آب را از سرچشمه ها که به عناوین مختلف انجام می شود متوقف کنیم.

چهاردهمین نمایشگاه بین المللی محیط زیست دوم تا پنجم اسفند ماه در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران برپا است.