استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: دنیای امروز به اندازه ای وسیع است که کنترل ان برای ما انسان ها یک مسئله محسوب می شود.مطمئنا این جهان وسیع دارای مشکلات و موانع خاصی نیز هست.انسان ان را برای اسایش خود تصرف کرده است.نیاز عامل اصلی اداره ی این جهان است.انسان نیازمند ترین موجود در این کره ی خاکی است.

نیازهای انسان به یک شکل منعکس نمی شوند.به تعداد انسان های روی زمین ممکن است نیاز داشته باشیم.تعدد نیاز ها باعث به وجود امدن رشته های علمی نیز شده است.علم برای اسایش و ارامش انسان ها تولید شده است لذا هر رشته ای که به وجود می اید به نوعی وابسته به نیاز های تولیدی انسان هاست.

رشته ها از موضوعات تشکیل شده اند.همانطوری که در هر شته ی تخصصی ،متخصص وجو دارد و هیچکس نمی تواند مدعی تخصص ئر همه ی رشته ها باشد،موضوعات درون رشته ها هم فراوانند.موضوعاتی که همه در خدمت ادمی و ادمیتند.

نظریه پردازی با موضوعات قابل بررسی در ارتباط کاملند.هر موضوعی نظریه ای خاص را می طلبد .به همین دلیل است که حتی در یک رشته ی تخصصی مانند انسانی نمی توان تک موضوعی را یافت.در درون موضوعات هم انشعاب ایجاد شده است.نظریه پردازی موفق است کع ابتدا نظریه ی خود را بر اساس موضوعات تقسیم بندی نماید.

نظریه پرداز با توجه به موضوع یا موضوعاتی که انتخاب می کند،نظریه ی خود را ارائه می دهد.ارتباط میان موضوع و نظریه به اندازه ای دارای اهمیت است که بدون این ارتباط نظم علمی حاصل نمی شود.یک نکته دیگر هم در این ارتباط قابل بحث است و ان اولویت بندی موضوعات است.

نظریه پرداز می داند که میان موضوعات و حتی جنس ان ها تفاوت است.او انتظار ندارد تا در تمامی موضوعات علمی به یک شکل و با یک محتوی نظریه پردازی شود.هر نظریه ای در موضوع خود قابل تعریف است.نیاز های انسان ها شرط اول اولویت بندی هاست.انچه ابتدا مورد نظریه پردازی قرار می گیرد،راهگشاترین ان ها در حرکات ادمی است.

ارامش نسبی در زندگی را چگونه می توان ایجاد کرد؟نظریه پرداز در این ارتباط نظریه ارائه می دهد.او می داند که عدم ارامش انسان باعث جلوگیری از تمامی فعالیت های اینده می گردد.این نظریه موضوعی اجتماعی است،بنابراین در این برهه از زمان بحث از فیزیک یا شیمی معنا نمی یابد.

موضوعات نظریه پرداز باید به صورت مستمر و با حفظ نیاز ارائه شوند.به نظر می رسد که موضوعاتی که به طور مستقیم با انسان در ارتباطند بیشتر از موضوعاتی که واسطه می باشند،مورد توجه قرار می گیرند.علوم اجتماعی و علوم تربیتی دارای موضوعاتی هستند که به طور مستقیم با ادمی در ارتباطند.

نظریه پردازی باید توانا در ارائه راه حل ها در موضوعات مهم تر باشد.طریق صحیح حرکت های علمی و جاده ی درست پیشرفت و توسعه برای تعادل سازی،وابسته به انتخاب موضوعات مهم تر است.به طور مثال اگر مسئله ی معیشت مردم حل نشود،نظریه در مورد مطالعه چندان معنا نمی یابد.

ممکن است گفته شود که مشکل عدم افزایش علم در میان مردم و اگاهی های مورد نیاز یک مسئله باشد و با دادن یک نظریه در جهت حل ان کوشش شود اما مردمی که گرسنه هستند خود را نیازمند به افزایش اگاهی ها نمبی بینند.موضوعاتی مهم تر هستند که با مرگ و زندگی انسان در ارتباطند.

ورود بیمارهای کشنده در میان مردم نیازمند برخورد سریع و دادن نظریه و به دنبال ان عمل به ان برای ایجاد ارامشی درونی و بیرون ریختن ترس از مرگ است.موضوعات پزشکی برای حفظ سلامتی باید در اولویت قرار گیرند.اگر موضوعی سیاسی مانند چگونگی تشکیل احزاب نیازمند به نظریه پردازی باشد،با حفظ سلامتی قابل ارائه است.

نظریه تابع موضوع است.نظریه پرداز در موضوع خود قابلیت مانور دارد.این بدان معنی است که اگر نظریه ای ارائه گردید هم دارای ارزش علمی است و هم دارای قابلیت بررسی است.وقتی هر چیزی در جای خود قرار گیرد،انگاه نظم نیز حاصل می گردد.موضوعات علمی روز به روز گسترش یافته  و به دنبال ان نیاز به ارائه ی نظریات جدید هم افزایش می یابند.

موضوعات باید به وسیله نظریه پرداز تقسیم بندی شوند.این تقسیم بندی به اندازه ای ادامه یابد تا به ریزترین ان ها هم برسد.به طور مثال موضوع اجتماعی بیکاری در یک جامعه،با دادن نظریه در باره ی ان به طور کلی جواب گو نمی باشد.البته احتمال مفید بودن ان قابل بررسی است اما اگر میان تولید ثروت و توضیح ان در همان جامعه نظریه پردازی گردد،کار ریزتز شده و موضوع جدیدی از دل موضوع کلی خارج می شود.

ابتکار می تواند موضوعات را شفاف تر سازد.وقتی یک نظریه پرداز دارای این ویژگی است،کار نظریه پردازیش هم تقسیم بندی می گردد.او در تلاش است تا با ورود به موضوعات نظریاتی جدید ارائه دهد.خروج از موضوعات تخصصی و ورود به غیر تخصصی کار ها را پیچیده تر می کند.ما باید به این اصل معتقد باشیم که موضوع بندی برای محدودیت سازی نیست بلکه برای تخصصی نمودن قضیاست.

نظریه پرداز با نگاه به موضوعات دست به گزینش می زند.این گزینش از روی تعصب نیست.او توانایی های خود را با موضوعات می سنجد.او می داند که در موضوعاتی می تواند نظر بدهد که احتمال موفقیتش بیشتر باشد و ان همان موضوعاتی هستند که نظریه پرداز در باره ی ان ها تخصص دارد.

وجود موضوعات در نظریه پردازی را باید جدی گرفت.باید ان را به عنوان یک اصل اساسی در نظریه پردازی به حساب اورد.نظریه را در قالب ان قرار داد.کسانی که نظریه را بدون در نظر گرفتن موضوع مطرح می کنند و سپس ان را در قالب موضوع قرار می دهند از نظر علمی دچار مشکل شده اند.انتخاب موضوع باید قبل از نظریه مشخص شود.اگر چنین رویدادی اتفاق افتد،انگاه نظریه دارای سلسله مراتبی است که منجر به حل مشکلی خواهد شد.