*عزیزاله احمدی - معاون مرکز بررسی های اجتماعی

حق دادخواهی

آموزه های اسلامی حق دادخواهی رابرای تامین عدالت رابرای" زن ومرد" موردتاکیدقرارداده است.به این معنی که "زن ومرد"درارائه دادخواهی به محاکم قضایی از حالتی تساوی برخوردارند وقاضیان درصدوراحکام بایدصرفنظرازاین که شاکی یامتشاکی "زن یامرد"است به عدالت حکم خودراصادرکند.زیرااین دستورقرآن است که " هنگامیکه میان مردم(فارغ ازجنسیت)داوری می کنیدبه عدالت داوری کنید."سوره نسا/آیه 58 "

همچنین درجای دیگری بازاین چنین آمده است که[یاایهاالذین آمنواکونوا قوامین بالقسط شهداءلله ولوعلی انفسکم او الوالدین والاقربین...] "ای کسانی که ایمان آورده ایدکاملاً قیام به عدالت کنید، برای خداشهادت دهید اگرچه (این گواهی)به زیان خودشمایاپدرومادر یانزدیکان شمابوده باشد."سوره نسا/آیه 135

بنابراین احقاق حق زن درحوزه ی اسلامی تابع جنسیت اونیست وقاضی عادل به هیچ وجه آن رادرنظرنمی گیرد.

مصونیت ازتهمت های ناروا

ازجمله دیگرحقوق دیگرزنان که  درقرآن  برآن تاکیدشده است "جلوگیری ازاتهام زدن"به آنان می باشد.دراین زمینه قرآن زنان راپاک دامن می داندواعلام کرده است درصورتی که کسی به زنان پاک دامن اتهام یاتهمتی واردکندموظف است برای اثبات آن ادعاچهارشاهدعادل داشته باشد.درغیراین صورت مجازاتش 80ضربه خواهدبود.[الذین یرمون المحصنات ثم یاتوا باربعه شهداء فاجلدوهمثمانین جلدهً ولاتقبلوا لهم شهاده ابداواولئک هم الفاسقون ] سوره النور/آیه 4.

این سخت گیری درموردحفظ آبرووحیثیت مردم پاک دامن است که دربسیاری ازتعالیم دینی انعکاس داردودراصل نشان ازارزشی است که قرآن بر ای آبروی مومن(چه زن چه مرد)دارد.

درحدیثی ازامام کاظم (ع)آمده است که :مردی خدمت ایشان آمده وعرض می کند:فدایت شوم ازیکی ازبرادران دینی کاری نقل کرده اندکه من آن راناخوش داشته ام.ازخودش پرسیدم انکارکرددرحالی که جمعی ازافرادمورداعتماداین مطلب راازاونقل کرده اند.امام فرمود: گوش وچشم خودرادرمقابل برادرمسلمانت تکذیب کن حتی اگرپنجاه نفرسوگندخورده که اوکاری کرده واوبگویدنکرده ام ازا.بپذیر وازآنهانپذیر.هرگزچیزی که مایه ی عیب وننگ اوست وشخصیتش راازمیان می برددرجامعه پخش مکن که ازآنهاخواهی بودکه خداومددرباره ی آنان فرمورده است :ان الذین یحبون ان تشیع الفاحشه. پس حفظ حرمت وآبروی زن ومرددراسلام محترم شمرده شده است.

حقوق زن درخانواده

زن به عنوان مادر، دارای حقوق مختلفی است
زن به عنوان دختر،حقوقی بروالدین یاسرپرست خود، درجهت تربیت ورفاه دارد.
زن به عنوان همسر، حقوقی داردکه توسط شوهربایدمراعات شودمانند:مهریه وتامین مایحتاج زندگی و... 
زن یه عنوان خواهرنیزدارای حقوقی است.

اشاره به حقوق زن ،به عنوان مادر
آیات قرانی دررعایت حقوق زن بعنوان مادربه طورمتعدد ذکرشده است.برای مثال درسوره اسرا/آیه 23 چنین آمده است که: پروردگارت فرمان داده جزاورانپرستید،وبه پدرومادرنیکی کنید.هرگاه یکی ازآن دویاهردوآنهانزدتوبه سن پیری رسند،کمترین اهانتی به آنهاروا مداروبر آنهافریادمزن وگفتارلطیف وسنجیده وبزرگوارانه به آنهابگو."

این آیه نشان می دهدحرمت پدرومادررا(به ویژه درسن پیری آنان) بایدبه جان خریدوکوچکترین توهینی به آنان نبابدصورت گیرد.اساساً داشتن خلق نیکودراسلام موردتاکیداست چه رسدکه این حسن خلق باوالدین خودباشد.دراین زمینه توصیه ای ازپیامبر(ص) نقل شده است که می فرماید:درروزقیامت پیزی برترازاخلاق نیکودرترازوی عمل کسی نهاده نمی شود"(نمونه/ج 17/ص44).
حرمت زن به عنوان مادربه قدری است که حتی اگرزنی نوزادی دیگری رابغیرازفرزندخودشیردهدوی درحکم مادرش اطلاق خواهدشد.درنتیجه ازتمام حقوق مادرواقعی برای آن نوزاد برخوردارخواهدشد.به همین دلیل است که درسوره نساء/آیه 23 چنین آمده است که" حرام شده است برشما(ازدواج)بامادرانتان ودختران وخواهران وعمه هاوخاله ها ودختران برادرودختران خواهرومادرانی که شماراشیرداده اندوخواهران رضاعی شماو..."