عزیزالله احمدی کارشناس ارشد مسائل اجتماعی، استاد دانشگاه و روزنامه نگار در یک گفت و گوی ویژه خبری با موضوع "شوش و علل کندی توسعه"، در ایران اُنا به تشریح دیدگاه های خود پرداخت.

آنچه در ذیل می‌آید حاصل این گفت‌وگوی ویژه خبری است؛ بخوانید:

1-به عنوان سوال اول لطفا کمی از خودتان بگویید؟

به نام خداوند

معاشران گره از زلف یار باز کنید / شبی خوش است بدین قصه اش دراز کنید

هرآن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق/ بر او نمرده به فتوای من نماز کنید

سلام عرض می کنم خدمت دوستان ، عزیزان و مشتاقان شهر تاریخی - مذهبی شوش دانیال(ع) .تشکر می کنم از گرداننده این بحث ، سردبیر محترم سایت خبری ایران انا ،"جناب مهندس کُرد" که عنایت و کرامت کردند و بنده را به این محفل دعوت نمودند.

زندگی ام چیز قابل طرحی ندارد با وجود این، بنده حقیر تقریباً 46سال از خداوند عمر گرفته ام ! که از آن 26 سالش در نظام تعلیم و تربیت به تدریس گذشته است. هم اکنون نیز علاوه بر تدریس، 10سالی است که بطور متناوب با دانشگاه فرهنگیان اهواز به عنوان مدرس همکاری می کنم.از نظر رشته تحصیلی ، فلسفه تربیت را در دانشگاه شهید چمران خواندم و ازمحضر اساتید بزرگواری چون دکترپاک سرشت، دکتر صفایی مقدم،دکترمهرعلیزاده و دکتر سپاسی بهره ها بردم .بطوری که اگر اندک اندوخته ای هست قطعا از محضرهمین اساتید برگرفته ام.تالیفاتی چون،" پیدایش ، شکوفایی و زوال دانشگاه باستانی جندی شاپور"، "مکاتب فلسفی تعلیم وتربیت "، "آموزش فلسفه به کودکان"، و البته سیاه مشق هایی در قالب" شعر "دارم که متاسفانه بنا به دلایلی تا کنون چاپ نکرده ام.همچنین کتاب تحت عنوان "مبانی ،اصول و روشهای تربیتی از دیدگاه امام سجاد (ع)" در دست تالیف دارم که تقریباً 50 درصد آن را تکمیل و بقیه اش را هم برای دوران بازنشستگی ام گذاشته ام!. بنابراین زندگی ام در سه چیز خلاصه شده است. تحصیل،تدریس و تالیف.

 از منظر اندیشه ورزی ، سعی ام براین بوده تا جایی که می توانم بر روی پای اندیشه ی خودم بایستم و اخلاقاً به دلیل پررنگی خصلت های عشایری ام !، تحمل بودنِ زیر سایه ‌ی هیچ فرد یا جناحی را نداشته ام . از همنوایی با سیاست به معنای مصطلح آن به شدت بیزارم و آن را نوعی "آگاهی کاذب "می دانم اما در معنای عام بدان علاقه مندم .باری دغدغه های اصلی ام در زندگی، جستجوی دانایی های نو ،فهم حقیقت دین،فلسفه و انسان وار زیستن بوده و هست.همین

2- انتشار مقاله جنابعالی با عنوان عملکرد نماینده شوش وزن سنگینی نداشت بازتاب زیادی در جامعه و رسانه های استان داشت ، در این خصوص کمی صحبت کنید؟

اگر بپذیریم جامعه شوش معاصر از نظر شاخص های موفقیت، شادکامی های اجتماعی ،مساله بیکاری ،آموزش ، سلامت ، سرمایه ی اجتماعی ، ایمنی و... با مشکلاتی مواجه است به این نتیجه خواهیم رسید که در شوش معاصر ، هنوز ما از وجود یک زندگی رضایت بخش برخوردار نشده ایم. ممکن است پیشرفت هایی در بعضی زمینه ها صورت گرفته باشد ولی هنوز ما تا وضع مطلوب فاصله های بسیاری داریم بنابراین بنا به درک ناچیز بنده ، هر چند مشکلات شوش معاصر یک شبە به وجود نیامده اند تا ما انتظار داشته باشیم فردی یک شبه آن را بە تنهایی حل کند! اما نمی توان از توان بالقوه  مسولان به ویژه نماینده محترم شوش در مجلس شورای اسلامی در جهت رفع مشکلات جامعه امروز شوش غفلت ورزید. همین امر باعث شد تا در یاداشتی نقد گونه ، عملکرد ایشان را به عنوان مدیر ارشد مردم بافرهنگ شوش به نقد بکشانم. ازاین رو اگر نقدی بود تنها متوجه میزان فعالیت و تلاش های ایشان طی این دوره ی 4ساله، در جهت علل بی ثمر بودن تلاش ها در ایجاد ظرفیت های قانونی برای تغییر یا تحولات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی  در حوزه انتخابیه اش  بود .به بیان بهتر مردم شوش بشدت نیاز بە بهبود اوضاع اقتصادی ، اجتماعی و رفع موانع رشد و ترقی دارند اما متاسفانە تلاشی در خور شأن شان به چشم ندیده اند. مشکلاتی چون بیکاری جوانان، ناعدالتی در بکارگیری یا استخدام بومیان ، کم آبی و مشکلات مربوط به مطالبات بخش کشاورزی ، تعطیلی برخی واحد های تولیدی و صنعتی، ضعف مدیریتی و ... گوشه ای از معضلاتی است که امروزه مردم با فهیم شوش باآن دست به گریبانند اما هنوز لاینحل باقی مانده اند.

3- هدف شما از طرح بررسی عملکرد نماینده محترم شوش چه بوده است؟

اولاً چون نمایندگی مجلس یکی از مهمترین پست های مدیریتی در جامعه است و این پست مدیریتی را مردم با آراء خود به نماینده واگذار می کنند پس بدیهی است اگر بتوان کارنامه "نماینده" را در معرض افکار عمومی قرار داد آنان بهتر می توانند عملکرد او را در حوزه هایی چون ، توسعه مناطق محروم،رسیدگی به مشکلات ، پاسخگویی به مطالبات به حق مردمی، اقدامات زیربنایی توسعه در حوزه انتخابیه وغیره را،برای سنجش عملکرد،در ترازوی قضاوت اجتماعی بسنجند تا در نتیجه، میزان موفقیت یا عدم  موفقیتش معین و مشخص شود .

از دیگر سو با توجه به فرصت باقی مانده تا انتخابات ، اگر بتوان با طرح موضوع ارزیابی عملکرد نماینده محترم ، فضای گفتگو محوری را بوجود آورد قطعا می توان با روشنگری های توام با انصاف و ترویج بایسته های جایگاه واقعی شوش، کمک کرد تا مردم بهتر بیندیشند ، بهتر تصمیم بگیرند و بهتر هم بدون دخالت تعصب ،برای تعالی شهر خود، در موعد مقرر دست به انتخابی دیگر بزنند. پس نشر آگاهی هایی این چنینی ،می تواند مانعی شود تا افرادی که در گذشته یا حال ، امتحان خود را پس داده اند نتوانند با رنگ و نقابی دیگر ،خود را باز به مجلس پرتاب کنند. البته بنده ضمن اذعان به نارسا بودن احتمالی تحلیل خود در این برنامه گفتگوی ویژه خبری، تلاش خواهم کرد در مجالی دیگر به برخی از انتظارات برآورده نشده مردم فهیم، مذهبی و بافرهنگ  شوش بهتر اشاره کنم.

4- نظر جنابعالی در خصوص عملکرد نماینده شوش در جهت حل مشکل بیکاری جوانان و تحصیلکردگان شوش چیست؟

بیکاری مشکلی اجتماعی و نشان از وجود زخمی عمیق بر پیکر اجتماع است.معمولا وقتی اعضای جامعه نتوانند به تناسبِ سطح معقول زندگی خود ،درآمدی پایدار داشته باشند ،بروز بیکاری و به تبع آن فقر ، امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. زجرآورتر هنگامی است که همین بیکاری مانعی برای دسترسی افراد به خدماتی مانند: مراقبت های بهداشتی، آموزش و پرورش، تصمیم گیری های عاقلانه و انسانی وغیره باشد.این حقیقت ما را برآن می دارد تا سوال کنیم نماینده محترم و مسولان منتصب به ایشان ، طی این دوره 4ساله‌ی نمایندگی و مدیریتی خود برای درمان یا بهبود معضل بیکاری جوانان و تحصیلکردگان شوش یا حتی کاستن تبعات ناشی از آن که در شکل فقرِ پنهان و آشکار نمایان است، چه کرده اند؟آیا آنان درک درستی از "علل و عوامل"بیکاری داشته اند ؟.آیا آنان می دانسته اند بیکاری راه حل های اجتماعی دارد نه راه حل شعاری یا موعظه ای؟

5- منظور شما از علل و عوامل بیکاری در شوش  چیست؟

"علل و عوامل" بیکاری هم سنخ و هم معنی هم نیستند.منظور از "علل" ،چیزهایی است که می توانند به عنوان "منشاء "بیکاری در شوش تلقی شوند و مقصود از "عوامل" ،چیزهای دیگری است که منجر به "تداوم" بیکاری در شوش شده اند . هر چند ممکن است برخی برای توجیه بیکاری در شوش، به ریشه های کهنه تاریخی و فرهنگی متوسل شوند اما امروزه ما نمی توانیم به تاریخ برگردیم و از بوجود آمدن آن عوامل جلوگیری کنیم!!. پس مهمترین وظیفه مدیران عالی و ارشد شوش این بود که در طی این دوره 4ساله،دست کم در جهت رفع "عوامل تداوم بخش "بیکاری از جمله فقدان تأسیسات و تسهیلات زیربنائی (چه در شهرشوش یا  نقاط روستائی)،عدم نوسازی و حمایت از صنایع بومی، نبود سیستم ایجادِ موقعیت های حرفه ای و شغلی مستقل برای جوانان یا حتی کمبود سرمایه گذاری های بخش خصوصی و عدم توجه کافی به طرح های کارآفرینی  در شوش  اقداماتی انجام می دادند.

 بنابراین نماینده محترم و سایر تصمیم گیران این شهر نتوانسته اند برای "عوامل " بیکاری در شوش چاره ای بیندیشند و اگر احیاناً هم کاری صورت گرفته آن کار فقط متوجه "علائم " بیکاری بوده است.!!

 6- لطفاً در این خصوص بیشتر توضیح دهید؟

امروزه که نتیجه ناخوشایند بیکاری ، بویژه درجوانان این شهر باستانی-مذهبی دل خانواده ها و خود این جوانان را آزار می دهد جای سوال است که کدام مدیر این شهر تاکنون به ضعف مدیریتی خود در این زمینه اشاره کرده است؟  مهمتر این که چرا نماینده محترم شوش نتوانسته است، بمنظور بالفعل کردن  یادست کم شناساندن مزیت های بالقوه این شهرستان به دولت یا سرمایه گذاران به این شهر و در نتیجه ایجاد شغل و  کاهش بیکاری جوانان، موفق عمل کند؟

البته ضمن اذعان به این که پیشرفت شوش تنها به خاطر رایزانی های نماینده مجلس نیست اما ایشان می توانستند با جذب اعتبارات ، یا معرفی زمینه های سرمایه گذاری در شوش ،راه جذب سرمایه گذاریها به این شهر را هموار کند و در نتیجه  گامی مهم را در جهت کاهش بیکاری ، فقر و کمتر توسعه یافتگی حوزه ی انتخابیه خود بردارد. بنابراین اگر ایشان در طی دوران مدیریت 4ساله اش ، سکوتی معنا دار نداشت ! می توانست دست کم با نطق هایی اثرگذار در صحن علنی مجلس یا مصاحبه ای با خبرنگاران رسانه های ملی ، شوش را در نمایی کامل چه در بعد فرهنگ عظیم تاریخی - دینی اش و چه در ابعاد عظیم تر سرمایه های مادی ،انسانی و اقتصادیش برای سرمایه گذاری به همه معرفی کند و تاحدودی بیکاری را در این شهر کاهش دهد .

7- نظر شما در خصوص مدیریت شهرستان شوش طی سالهای اخیر چیست؟

یکی از نقد های اساسی به کارنامه 4ساله نماینده محترم شوش ،نقد بر عزل و نصب های مدیریتی است.اگر نگاهی به این روند بیندازیم،خواهیم دید این عزل و نصب ها ،کمترین اثرگذاری را بر روند رشد و توسعه شوش داشته است. ممکن است برخی چنین تصور کنند که نمی توان عدم توسعه یافتگی شوش را( با وجود انبوه ظرفیت هایش) متوجه مدیران ارشد یا بطور خاص ،نماینده مجلس کرد. اما مثالی بزنم تا تفاوت قضیه بهتر روش شود. در تاریخ می خوانیم،"امير كبير" سه سال نخست وزير بود ولي اقدامات و كارهايي كرد که علاوه بر ماندگاری نام خود در تاریخ این مملکت ،هنوز هم مايه مباهات هر ایرانی است .حال سوال این است نماینده محترم و مدیران انتصابی ایشان آیا برای شوش امیرکبیری کرده اند؟ آیا مدیریان منتصب به ایشان که در راس مدیریت شوش بوده اند ،می توانند کارنامه ای امیر کبیری از خود به مردم ارائه کنند ؟!!

بنابراین اگر بپذیریم شوش برای تحول و ترقی اش ،نیاز به اصلاحات لازم دارد ، یکی از مهمترین این اصلاحات، خوش نمایی و آراستن آن با مدیرانی برجسته است. در غیر این صورت ما باید در انتظار  لختی  و ناپایداری اجتماعی و سرمایه ای در این شهر بزرگ باشیم. در یک کلام باید گفت مدیریت شوش در دوره 4ساله نماینده محترم ، مدیریتی "نشانه محور" بوده تا "دلایل محور" .این یعنی مدیران و نماینده محترم ،علی الاغلب  توجه هاشان به "نشانه" های مشکلات معطوف بوده تا "دلایل"آن.

8- اگر ممکن است مساله" مدیریت نشانه محور " در شوش را با مثالی، بیشتر تبیین کنید؟

 برای مثال مدیریت تنها بیمارستان این شهرستان(نظام مافی) را در نظر بگیرید.آیا می دانید چرا تا کنون نتوانسته در سطحی عالی پاسخگوی بیماران و خدمات درمانی مردم شوش باشد ؟یکی از دلایل عمده این عدم موفقیت این است که حاصل تلاش مسولان برای حل مشکلات این بیمارستان چیزی جز توجه به "نشانه "ها نبوده است. به بیان دیگر نماینده ی محترم یا مدیران "نشانه "شناس این شهر ،حتی اگر اقداماتی در این خصوص انجام داده اند تنها حول محور"چگونگی" کیفیت خدمات ،افزایش تعداد پزشکان، تغییر در تعداد تحت های بیمارستانی،و مواردی از این قبیل بوده است در حالی که چنین اقداماتی نشان از مرحله "نوزادی مدیریتی" است که از "پختگی اندیشه"های مدیریتی درآن ، کمترخبری می توان یافت !

نماینده محترم و مدیران اگر در بعد شناخت و مدیریت مشکلات شوش ، "ریشه شناس"بودند در صدد  تحلیل "چرایی"های به وجود آمدن این همه مراجعه به بیمارستان برمی آمدند نه فقط افزایش "خدمات" !  آنان باید با "بیماری "شناسی و تحلیل بیماریهای مردم یا حتی با بررسی علل تعدد مراجعات به بیمارستان می فهمیدند فقط افزایش تخت یا پزشک برای حل مساله سلامت مردم شوش چاره کار نیست بلکه مهمتر از آن شناخت نابرخورداری محیط زندگی از بهداشت آنهم به دلیل کم درآمدی یا بیکاریِ نان آورِ خانواده ،نا آگاهی از مسائل پیش گیری های مربوط به بیماریها، وجود آب شرب ناسالم  در برخی مناطق، عدم توازان در پوشش امکانات تحصیلی و مسائلی این چنینی است.بنابراین نماینده محترم و مدیران ایشان اگر بناست پاسخگو باشند باید در این زمینه ها گزارش عملکرد خود را به مردم ارائه دهند نه در پی گیری های بدون نتیجه!!

9-جنابعالی علل وجود مدیریت "نشانه محور" در شوش را در چه چیزی می دانید؟

به نظر می رسد علت اصلی به مساله ‌ی "حاشیه نشینی مدیران خلاق" برگردد.وقتی مدیران "نشانه محور" شوش معمولاً پیش از دستیابی کافی به راه حل ها، به اتخاذ تصمیم های کلان مبادرت می ورزند طبیعی است که این "خام گزینی راه حل ها" ،موجب شود تا کنون شوش نتواند برای رشد و تحولش ،گزینه های بدیع ،باثبات و عقلایی اتخاذ نمایند!!.

بنابراین شوش معاصر در بعد مدیریتی اش نیاز به خارج کردن مدیران خلاقش از حاشیه و آمدن به متن دارد تا بتوان با "اخذ تصمیات آگاهانه" ، سعه صدر و نیز بهره گیری از طیف وسیعی از نظرگاه های هم اندیشان و دگر اندیشان (جناحی و فراجناحی) ، پس از توزین و "سبک سنگین" کردن ، تصمیمات را به نفع تعالی شوش به بهترین تصمیم ها منتج نمایند.

10- عدم حضور مدیران خلاق در مدیریت شوش چه صدماتی به این شهرستان وارد کرده است؟

ضعف در تسهیل حضور مدیران خلاق و بومی شوش در مدیریت، متاسفانه تا کنون این شهر باستانی- مذهبی را هم از وجود "تضاد های خلاقانه‌ی ایده پردازی ها " برای حل مشکلاتش و هم در اخذ تصمیم گیری و تصمیم سازی ها متعالی برای توسعه اش‌ محروم کردن کرده است.

عدم حضور مدیران خلاق موجب شده تا جلساتی که در شوش برای چاره جویی مشکلات برگزار می شود ، معمولاً  باسکوت بسیاری مدیران غیر خلاق آغاز شود و همه منتظر بمانند تا نماینده محترم به عنوان مدیر ارشد چه می گوید ،چه پیشنهاد می دهد ،چه حرف های "بسته بندی شده"ای به آنان عرضه می کند و سپس آنان نیز اگرحرفی هم برای طرح دارند در جهت تکمیل همان "بسته های پیشنهادی" ایشان باشد! و البته هم  بعدها، در راستای همین "بسته ها" آمار و ارقام ارائه دهند.

بنابراین مدیریت شوش ،اگر با مدیران خلاق، به فضایی پر از تناقض های سازنده برای تصمیم گیری ها تبدیل نگردد ،به محیطی "تک محصول "پرداز مبدل خواهد شد که پیشرفت و نصیبی از آن عاید مردم شوش نخواهد نکرد و نتیجتاً معضلات و مشکلاتش در بخش ها و حوزه های مختلف ،همچنان لاینحل باقی خواهند ماند. پس گام نخست حرکت شوش به سمت توسعه و تحول، از حاشیه به متن آوردن مدیران و سرمایه های انسانی باکیفیتی است که می توانند زیر مجموعه ی تحت مسولیت شان را  چون خود ،حقیقت یاب،مساله یاب و راحل جو، ایده ساز، مبتکر و... بارآورند .چیزی که مدیریت شوش در این دوره 4ساله ، کمتر به آن توجه داشته است.

11- آیا شوش توانسته مشکلاتش را در الگویی سیستمی برطرف نماید؟

به موضوع بسیار دقیقی اشاره فرمودید. اگر سیستم سازی را چیدن عناصر یک مجموعه به منظور رسیدن به نتایج بهتر و خروجی های مشخص تر تعریف کنیم می توان گفت عدم سیستم سازی مشکلات، ضعف دیگری در صحنه ی کارزارهای مدیریتی این شهر است . اگر ما در هدایت این شهر دست کم سه گروه  عمده ی :

 1-نواندیشان وتئوری پردازان [که با اندیشه های خود می توانندحرکت به سمت  رشد انجام اعمال و فعالیت این شهر را معنادار کنند]

2- نوآوران[که با بهره گیری ازآن تئوری ها و اندیشه ها،مبادرت به سیستم سازی می کنند]

3-مدیران خلاق و جامع نگر[که توان  اداره کردن و مدیریت سیستم های طراحی شده را دارا می باشند]،را دخیل بدانیم، به این نتیجه خواهیم رسید که متاسفانه در دوره مدیریت 4ساله نماینده محترم شوش ،نتوانستیم از فراهم نمودن امکان سیستم سازی و همکاری این سه گروه، برای پر کردن  خلاء های موجود و نیز معنادار کردن توسعه ی این شهر استفاده کنیم.

12- با این توضیحات و مشکلاتی که بیان فرمودید،آیا شوش می تواند تحول را تجربه کند و به سوی پیشرفت گام بردارد؟

قطعا می تواند . ببینید تجربه‌ی تحول یا پیشرفت در هر جامعه ای (از جمله شوش) وقتی حاصل می شود که بتوان در افراد آن جامعه و مهمتر در مدیرانش، وضعیت ذهنی نو پدیدی بوجود آورد. این وضعیت ذهنی نو پدید ، می تواند افراد (یا مدیران) را به گونه ای تغییر دهد که آنان خود را "کارگزا اجتماع" بدانند. وقتی نخبگان و مدیران جامعه شوش خود را "فاعل شناسا" بدانند، می توانند جامعه را تحت نفوذ و تاثیر ذهنی و فنی خود درآورند آنگاه است که خواهیم دید با ایجاد موقعیت های عقلانی بهتر ، جامعه چگونه پیشرفت، عمل و تجربه ی خود را به نفع تحول  تغییر می دهد و به تبع تحول را تجربه می کند.

13- سخن پایانی شما چیست؟

ضمن سپاس مجدد از پایگاه خبری ایران انا، و حوصله دوستان، باید عرض کرد نسل امروز شوش که حسرت فرصت سوزی های گذشته را در دل دارد برای یافتن پاسخ چه باید کردها و انتخاب هایش باید مراحل ذیل را تجربه کند.

مرحله اول گذار از آرمان خواهی های  دست نایافتنی ها

مرحله دوم گذر از جزم اندیشی های نا کارآمد وازدگی از آنها

 مرحله سوم باور به اندیشه ورزی و هوشیاری های نو با محوریت اخلاق .

به نظر می رسد شوش معاصر از تجربه مرحله اول و دوم گذر کرده است بنابراین ناچار است برای داشتن فردایی روشن به انتخاب "اندیشه ورزانی اخلاق مدار" برای مدیریت آینده شهر خود دست بزند و این با انتخاب نماینده ای نو ،مدیرانی نوگرا برای پیشرفتی نو و متناسب با شان مردم شوش قابل تحقق است .

والسلام