لذا اسلام به انسان توصيه دارد كه براي سفر و حضر خود و در هر حركت و سكون از تنهايي و تك روي بپرهيزد. در همين راستا و با در نظر گرفتن اهداف و آثار ديگر، او را به نماز جماعت تشويق مي‌نمايد و آنرا از هر عبادتي فراتر مي‌داند.  پيامبر(ص) فرمودند: هر كس مقيد به حضور در نماز جماعت باشد تحت هر شرايطي باشد از پل صراط همچون برق عبور مي‌كند و به بهشت مي‌رسد.

به گزارش ایران اُنا از شوش، میزگرد علت گریز جوانان از مساجد و دین گریزی جوانان با حضور تنی از کارشناسان و شهروندان در گروه همدلی و همزبانی انجام گرفت که مشروح آن به سمع و نظر شما عزیزان می رسد.

سوالی که مطرح شد چنین بود که علت گریز جوانان از مساجد و دین گریزی چیست؟

ابتدا جناب آقای خسرجی بحث را چنین آغاز کرد؛ در خصوص علل گریز جوانان از مساجد و دین گریزی علل مختلفی وجود دارد که اصلی ترین مورد را میبایست در ساختار خانواده جستجو کرد. متاسفانه بحث دین گریزی در میان جوانان روز به روز در حال افزایش است که باید توسط گروههای مذهبی ریشه یابی گردد.

جناب آقای علوی یکی از شهروندان شوشی گفت که دین گریزی جوانان علل های متعددی دارد از جمله عوامل،اجتماعی و فرهنگی سیاسی و اقتصادی دارد و غیر از این علل نوع نگرش و تربیت فرد و خانواده که در ان تربیت شده است.

جناب آقای رضا کرد معاون سردبیر پایگاه خبری ایران انا بیان نمود که: نقش مدرسه و معلم در جذب جوانان به مساجد خیلی بیشتر از گروهای مذهبی هستش. مدرسه رو به دليل دارا بودن فضای مطلوب براي آموزش مفاهيم ميتوان بهترين مكان براي تعليم فلسفه نماز جماعت و مسجد دانست. حال سوال اینجاس که آیا مدارس اهمیت میدن به فلسفه نماز؟؟؟ نقش مدرسه در برنامه ريزي گروهي و فعاليت‌هاي مشاركتي نوجوانان از جمله برنامه‌هاي مذهبي در گرايش او به نماز موثر مي‌باشد چون جوان روحيه استقلال طلبي دارد و به خاطر همين موضوع بهتر است از او در فعاليت‌هاي مذهبي مدرسه بهره گرفته شود با اندكي غور و تفحص در تاريخ تمدن و نظام تعليم و تربيت اسلامي به نيكي در مي‌يابيم كه سر چشمه اصلي مدارس در جوامع اسلامي مساجد است. به ديگر سخن در نظام اسلامي مدرسه‌ها بخش‌هاي توسعه يافته مسجدها هستند.

حاج محسن خسرج در جواب آقای کرد گفت : با این نظر شما مخالفم چرا که در زمان شاه ملعون مدارس اجازه ترویج دین و نماز رو نداشتن ولی جوانان در خانواده های مذهبی با نماز بزرگ شدن و ان حماسه ها را در انقلاب و جنگ پدید اوردند ولی متاسفانه در این دوران با این همه امکانات و تدریس دین و تلاش دوستان در ستاد اقامه نماز هستند افرادی که اسم امامان خود را نمی دانند.

حسن چنانی یکی دیگر از شهروندان شوش در جواب آقای کرد گفت: خانواده نقش مهم تری دارد..نوجوان و جوان از۲۴ساعت شبانه روز همش ۵الی۶ساعت تومدرسه ست بقیه اش توخونه ست...درثانی معلم خوبه برسه درسشو رو ارایه بده اصلن وقت نداره به کارهای دیگه برسه.

آقای علوی ‪گفت که از مجموع بیست چهار ساعت وقت شبانه روزی تقریبا چهار ساعت دانش اموز در اختیار مدرسه است و مابقی وقت خود یا در کنار خانواده یا محیط می باشد قبول دارم مدرسه نقش دارد ولی خانواده و محیط باید نقش فعالی در این مورد از خود نشون بدن.

معاون سردبیر پایگاه خبری ایران انا در جواب بیان داشت که معلمان متعهد كه بهترين الگو براي جوانان هستن مي‌تونند در كلاس‌هاي درسي خود در كنار تدريس درس مربوطه به آموزش مسائل مذهبي پرداخته و جوانان را نسبت به آنها آگاه و علاقه مند کنند.

حاج محسن خسرج در رابطه با نقش مدارس و معلمان بیان داشتند: هیچکس منکر نقش مدارس و معلمین و مساجد نیست ولی در این میان اصلی ترین نقش را بنیاد خانواده ایفا می کند گاهی اوقات یک برخورد ناشایست در منزل مدرسه مسجد منجر به فرار جوانان از دین و دینداری میگردد که ما باید در این راه با احتیاط کامل و حسن برخورد نسبت به جذب جوانان اقدام کنیم.

رضا کرد اظهار داشت: اما خانواده به عنوان كانون خانواده اولين و بهترين مدرسه اي است كه نسل‌هاي جوامع بشري و جوانان از آنجا رشد مي‌يابند. کرد افزود که یکی دیگر از علل گریز جوانان از مساجد نقش متوليان مساجد میباشد آقای بداوی یکی دیگر از شهروندان شوشی اظهار کرد که: متولیان مساجد افراد مسنی هستند که حال و حوصله جوانان پر شور رو ندارند.

حاج محسن خسرج گفت: متاسفانه اکثر اعضا هیئت امنا مساجد از افراد مسن هستن که فقط میگن نماز بخون برو خونه الان جوانان احتیاج به تفریح ورزش انجام امور فرهنگی دارند که با روحیات متولیان مساجد سازگار نیست.

آقای مزرعه یکی دیگر از شهروندان شوشی اظهار کرد : خشت اول چون نهد معمار کج..... ابتدا از مهدهای کودک سراغی بگیریم، چه چیزی آموزش داده می‌شود دوم متولیان مساجد در خیلی موارد مشکل سازند سوم معشوقهای امورات مساجد برای مناسبتها واعیاد.... چهارم عدم یا توجه بسیار کم مسئولین اوقاف و امور خیریه در تغییر متولیان.

یکی دیگر از شهروندان شوشی در ارتباط با عوامل دین گریزی گفت : 1-در درجه اول چون والدین خدایان تخیلی کودکانند پس الگوی بسیار خوبی برای فرزندانشان میتونن باشند وقتی که پدر ومادر خود اهل نماز و روزه باشند و در نماز جماعت و جمعه شرکت بکنند پس فرزندان هم از آنها تقلید میکنند بنا بر این نقش بسزایی در تدین آنها دارند. 2-عدم فعال بودن کانونهای فرهنگی مساجد و برگزاری مراسمات مذهبی همراه با اعطای جوایز. 3-بی تفاوت بودن والدین نسبت به فرزندانشان در خصوص برنامه های تلویزیونی و ماهواره ای و عدم توجه به اهمیت تأثیر این فیلمها و سریالها بر فرزندانشان. 4-عدم حمایت دولت و متولیان برنامه مذهبی از کانونهای فرهنگی مساجد، مثلا با در اختیار گذاشتن بودجه ناچیزی میتوان برنامه های مفرح و شاد و آموزنده و کلاسهای گوناگون و اردوهای زیارتی را برای جوانان ترتیب داد.

رضا کرد افزود : امام جماعت بايد سعي كند با جوانان رابطه دوستانه برقرار كنه و بعضا با آنها ورزش كند و تقريحات سالم داشته باشد، خلاصه بايد چهره اي چند گونه از دين عرضه كرد كه جوان بفهمد وقتي به مسجد مي‌رود امام جماعتش هم در دين با او همراه است و هم در تفريحات و هم در ورزش. جناب آقای بیت علوی عضو دوره دوم شورای اسلامی شهر گفتند: 1- روحانیت نقش محوری اول را در دست دارد 2- سعی کنند فشارهای روحی روانی جوانان را دریابند و از طریق آیات قرآنی و احادیث اهل بیت موجود در خصوص این مورد وارد شوند 3- ایجاد کلاسهای کمکی دروس 4- فرستادن آنهابه اردوهای زیارتی وسیاحتی 5-اعطای جوایز به جوانان موجود درمساجد، که تشویقی برای مابقی جوانان بشود 6- استفاده از اساتید مجرب جهت تعلیم آنها به کارهای عملی همانند.خطاطی، نقاشی ، برق و غیره تا احساس کنند در کنار قرآن و نمازخواندن ازلحاظ کاری بیکار نمی مانند که این کارهمت همه را می طلبد.

 جمع بندی نهایی توسط رضا کرد صورت گرفت که به شرح ذیل می باشد:

در جامعه اسلامي ما به ويژه در عصر تهاجم پيوسته دشمنان اسلام و يورش مستمر مهاجمين فرهنگي مي‌بايست بيش از هر زمان ديگر از همه امكانات بالفعل و بالقوه فرهنگي كشور بالاخص فضاي پر بركت  مساجد  بهره مند شد.

امروز بيش از هر زمان ديگر انديشمندان جامعه و كار گزاران فرهنگي كشور مي‌بايست هموار كننده پيوند و اتحاد خانه و مدرسه و مسجد باشند زيرا شايسته نيست كه غالب مساجد در محله‌ها و شهرهاي مختلف ميزبان جمع محدود نماز گزاران بزرگسال و ميان سال باشد. 

ايجاد نگرش جديد در مديران، مربيان و دانش آموزان نسبت به جايگاه والاي مسجد به مثابه بخشي از فضاي مدرسه از اساسي‌ترين رسالت‌هاي ائمه مساجد و دست‌اندر كاران نظام تعليم و تربيت كشور است.  

امروزه به هر طريق ممكن مي‌بايست تجربه خوشايند حضور در مسجد و شركت در فعاليت‌هاي فرهنگي آن براي همه جوانان فراهم شود و راه خانه تا مسجد و مسجد تا مدرسه هموارتر گردد.

مسجد هر محله مي‌بايست كانون اصلي فعاليت‌هاي فرهنگي اوليا، مربيان و دانش آموزان و جوانان آن محله باشد و مصونيت فرهنگي فرزندان در گرو چنين نگرش و حركتي است. 

جوانان در يادگيري و كسب عادات مطلوب بيش از آنكه متاثر از زبان منطق و استدلال باشند مملو از عواطف و احساسات بوده مستعد پذيرش از طريق زبان مهر و محبت هستند و با ايجاد احساسات خوشايند در جوانان زمينه يادگيري رفتارهاي مطلوب، پيدايش انگيزه‌هاي رشد، همانند سازي و اتصاف به صفات الگوهاي دلخواه فراهم مي‌گردد.  روان شناسان شناختي ايجاد بينش و بصيرت و نگرش را شرايط ايجاد رفتار نگرش درجوان مي‌دانند.

مثلاً براي گزاردن نماز در مسجد بايد نگرشي مثبت به نماز جماعت و مسجد در فرد ايجاد گردد و براي كسب چنين نگرشي لازم است بينش و بصيرت لازم كه از جمله مي‌تواند بر اساس منطق و استدلال فراهم آمده باشد در فرد ايجاد شود.

ارائه راهكار در جذب جوانان به مسجد 1- صلاحيت‌هاي علمي و اخلاقي پيش نماز و محيط گرم و آموزنده بودن مساجد و برخورد شايسته و احترام آميز با شركت كنندگان در نماز به خصوص جوانان مي‌تواند سهم عمده اي در جذب آنان به مسجد اين كانون وحدت و معنويت داشته باشند.  2- خلق و خوي نيكوي امام جماعت و مهارت اجتماعي او در برقراري ارتباط با جوانان نماز گزار فوق العاده حساس مي‌باشد. استقبال از حضور اتفاقي يا مستمر جوانان در مسجد توسط امام مسجد با چهره اي گشاده و متبسم احساس زيبا و خوشايندي را در جوانان شكوفا مي‌نمايد.  3- دعوت از دانش آموزان و جوانان به همراه معلمين آن‌ها در مناسبت‌هاي خاص جهت صرف ناهار و اقامه نماز توسط امام مسجد. 4- به تصوير در آوردن برنامه‌ها و نمايش‌هاي تلويزيوني و پخش فيلم و اسلايد  5- برخورد معقول و متين و توام با عطوفت و مهرباني با نماز گزاران جوان از سوي خادمان و متوليان و امام جماعت مسجد. 6- مسئولان مساجد بايد فرصتي را فراهم آورند كه مسجد به صورت مركزي براي دوستيابي و عقد اخوت اسلامي در آيد. جوانان كه به لحاظ موقعيت سني و وضعيت عاطفي ويژه خود نيازمند دوستان مناسب هستند رفت و آمد بيشتري به آن خواهند داشت و تدريجاً با محيط مسجد انس خواهند گرفت.  7- قرين شدن علم و عبادت در مساجد وكسب علم و دانش تازه در مسجد به گونه اي كه هر بار جوان براي نماز به مسجد مي‌رود دانش تازه اي را فرا گيرد و از مصاحبت افراد دانشمند و دانا بهره مند شود در اين صورت مسجد تبديل به پايگاه علم و عبادت مي‌شود و نقش خود را در تامين سعادت جوانان باز مي‌يابد. 8- متوليان امور مساجد بايد افرادي خوش اخلاق، با جاذبه و مودب باشند و مسجد بايد كانون محبت باشد تا خاطره اي زيبا بر ذهن مراجعين بگذارد. 9- ائمه جماعت بايد با مسائل تربيتي و رواني نسل جوان آشنا باشند. بهتر است تعدادي كتب مناسب در اين زمينه‌ها به همه ائمه جماعت و هدايتگران فكري در مساجد معرفي شود.  10- آموزش و تربيت ائمه جماعت، تغذيه مداوم آنها به ويژه از نظر گاه آشنايي با دنياي مخاطب‌ها 11- شركت ائمه جماعت و هيئت امناي مسجد در مراسم مدرسه و حل مشكلات مدرسه از طريق آنها و آشنايي جوانان با امام جماعت مسجد محل 12- يكي از دلايل گريز جوان از مسجد سخنراني‌هاي طولاني و تكراري مطرح شده است. خطبا و گويندگان و سخنرانان براي ايراد سخنراني‌هاي كوتاه و پنج تا ده دقيقه اي تمرين‌و ورزيدگي داشته باشند. روح زيبا طلب جوان، كلام جوان، رسا و كوتاه مي‌طلبد. 13- جوان از جوان بهتر و زودتر مي‌پذيرد بنابرابن اگر به نوعي جوانگرايي دست بزنيم گره گشا خواهد بود. تفاوت نسل‌ها، كندي رفتار، طولاني كردن نماز، طرح مسائل بيگانه با فضاي امروز، ميان مخاطب و گوينده فاصله مي‌افكند. برخي جوانان طولاني شدن نماز و عدم امكان ارتباط با ائمه جماعت سالمند را دليل اجتناب از نماز جماعت دانسته‌اند. 14- زيبايي ظاهري و آراستگي مساجد نيز در جذب جوان بي تاثير نيست. پاكيزگي و طراوت مسجد جوان را به سوي مسجد و نماز جماعت سوق مي‌دهد و برخي جوانان بوي بد، فضاي تنگ نماز خانه، فرش‌ها و موكت‌هاي آلوده را باعث بي رغبتي به نماز جماعت و مسجد مي‌دانند.  15- مساجد جديد بايد به گونه اي ساخته شود كه كانون همه فعاليت‌ها باشد. انحصار مسجد به نماز خلاف سنت و سيره اسلامي است.  16- مربيان و معلمان و پدران و مادران، خود در جماعت‌ها شركت كنند و در برابر شاگردان و فرزندان به نماز بايستند و به امام جماعت اقتدا كنند.