* عزیزالله احمدی - معاون مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا:

قرآن در سوره بقره/آیه 187"زن ومرد"را لباس هم معرفی می کند و می فرماید: "هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْوَ أَنْتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ"حال ببینیم اساساً پوشش برای انسان چه منافعی دارد. پوشیدن لباس برای انسان دست کم دارای سه حسنیا مزیت است.

یکم:محافظت ازبدن

دوم:پوشاندن عیوب ونواقص بدن

سوم:حالتی زینت گونه برای جسم انسان

بنابراین اشاره ی ظریف قرآن به تشابه همسران به لباس حاوی این نکته است که:

اولاً "زن و مرد" باید یکدیگر را از فساد و هرزگی محافظ نمایند

ثانیاً عیوب یکدیگر را بپوشانند تا زمینه‌ی آرامش ، راحتی و سلامت روان را برای خود فراهم آورند

ثالثاً به عنوان زینتی برای یکدیگر باشند

این آیه شریفه نشانگر لزوم ارتباط معنوی بسیار قوی میان "زن و مرد" است.ارتباطی که اجرای آن سهمی مساوی برای هر کدام از زوجه در نظر گرفته است.

زیرا همان تعبیری که برای مرد آمده است بی هیچ تفاوتی برای زن نیز آمده است.ممکن است کسانی بخواهند با استناد به آیه دیگری چون، آیه 228/سوره بقره ، که خداوند در آن می فرماید:وَ لِلرِّجالِ عَلَیْهِنَّ دَرَجَةٌ"مردان بر زنان برتری دارند"، از آن رای به برتری مرد نسبت به زن صادر کنند.

در حالی که به وضوح پیداست که منظور قرآن از این برتری درجه،داشتن مسئولیت بیشتر مرد در قبال زندگی مشترک است .

یعنی این "مرد" است که باید مسئولیت تامین مخارج زندگی خانواده را بر دوش بگیرد،نفقه بپرداز،مهریه بدهد و...پس نباید کسانی به اشتباه از این آیه الهی حکم به برتری حقوقی نسبت به زن یا مسائلی از این دست.داشته باشند!

چند همسری و قرآن

تعدد زوجات عملی شایع در قبل از ظهور اسلام بوده است منتهی اگر چه اسلام  داشتن چهار زن را برای مردجائز شمرده اما شرط و حدی اساسی برای آن قائل است و آن،رعایت برقراری عدالت میان آنان است .

این حد، اگر نگوییم امکان داشتن همزمان چهار زن را برای یک مرد ، غیر ممکن کرده است اما احتمال آن را به چیزی شبیه یک استثنا مبدل کرده است.

از این رو است که بر اساس آموزه های دینی بسیار به مسلمانان تاکیدشده  است تا خود را محدود به یک همسرکنند.

زیرا مرد به ندرت می تواند حق همسری را در بحث رعایت  عدالت واقعی ، میان آنان و البته فرزندان احتمالی شان برقرار کند.

پس "فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تَعْدِلُواْ فَوَاحِدَةًأَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلاَّ تَعُولُواْ"نساء/آیه 3.اگر بيم آن داريد که به عدالت رفتار نکنيد تنها يک زن بگيريد يا هر چه مالک آن شويد اين راهی بهتر است تا مرتکب ستم نگرديد...

البته باید عرض کرد یکی از دلایل و فلسفه تاریخی مجاز شمردن تعدد زوجات  در اسلام نه تحقیر زنان بلکه به دو عامل وابسته بود.

یکی به عنوان یک  واقعه ی تاریخی است کهدر صدر اسلام اتفاق افتاد و آن مربوط به بازماندگان جنگ "بدر" بود که پس از آن تعداد زیادی زنان بیوه و کودکان یتیم از خود برای مسلمانان بر جای گذاشت.

از دیگر ی به دوران پس از تثبیت اسلام و پیوستن زنان بسیاری به دین  اسلام و ترجیح زندگی و ماندن در مدینه  مربوط می گردد.

بنابراین می توان گفت دستور تعدد زوجات یک ضرورت و فوریتی اجتماعی بوده است و در نتیجه در زمان حاضر هم به دلیل ازبین رفتن فلسفه اجتماعی آن و نیز به دلیل صعوبت و امکان ناتوانی مرد در اجرای عدالت میان زوجات (به تعبیر قرآن)، تعدد زوجات هیچ توجیه عقلی و انسانی نداشته باشد.