استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز برسی های اجتماعی ایران اُنا: دوران کودکی به دو دوره ی مجزا تقسیم بندی می شود.دوره ی نخست یادوره ی فراموشی.دوره ی دوم یا دوره هوشیاری و فعالیت جهت دار. دوره ی فراموشی از سن دو سالگی اغاز و در سن پنج سالگی پایان می یابد.دوره ی هوشیاری از پنج سالگی اغاز و در سیزده سالگی خاتمه می یابد.

در دوره ی اول کودکی که ادامه زبان اموزی دوره ی نوزادی است حفظ و یاداوری فعل و انفعالات صورت نمی گیرد. به همین دلیل است که ان را دوره ی فراموشی نا میده ام.

رشد جسمانی خصوصا حرکات ماهیجه ای از نکات مهم تربیتی است که در چار چوب یادگیری انجام می گیرد.زبان اموزی در این مقطع شامل تکمیل و افزایش کلمات و تغییر ان ها به سمت جمله سازی است.

تقلید و الگوساز ی که از روش های مهم تربیت در این دوره هستند کاربرد خود را در موفقیت کودک نشان می دهند.روش تربیتی داستان گویی برای تثبیت جنبه های رشد موثر خواهد بود.

در این دوره جنبه اخلاقی تربیت جایگاه چندانی ندارد. به این معنا که اگر کودک از کلمات زشت استفاده نمود ان را از روی قصد و غرض بدانیم بلکه یک تقلید معمولی تلقی می شود.بازی برای شناخت نظم و نیز شاداب سازی مورد قبول می باشد.

در پایان این دوره کنجکاوی کودک با مطرح کردن سئوالات متعددنمایان می شود.بنابراین از نظر تربیتی در دوره ی کودکی فراموشی این نکات مهم تلقی می شوند.

_رشد جسمانی و مواظبت از ان خصوصا در زمینه ی تعادل و راه رفتن

_رشد گویایی یا زبان اموزی وتکمیل لغات و جمله سازی

_دوری از حساسیت های اخلاقی و فرهنگی

_پذیرش بازی به عنوان یک نیاز تربیتی

_امادگی برای ورود به نقطه ی شروع کنجکاوی

در مرحله دوم یا هوشیاری کودک چند رویداد مهم تربیتی اتفاق می افتد.شروع قابلیت کنجکاوی,دوره ی پیش دبستانی,دوره ی ابتدایی.در هرکدام از این رویدادها ملاحظات تربیتی لازم می اید.بنا براین نظریات تربیتی خود را به صورت خلاصه می نویسم.

_سئوالات کودک در این دوره فراوان است بنابراین بدون پاسخ گذاشتن سئوالات باعث سرکوب این توانایی شده و از رشد ان جلوگیری می کند.

_پاسخ های کودک باید با حوصله و با استفاده از احساسات پنج گانه(بینایی,شنوایی,لامسه,چشایی,بویایی)

داده شود.

__در این دوره محیط تربیتی اثر خود را اشکار می کند.از نظر تربیتی این مرحله برای جلوگیری از رشد تواناییهای

منفی که جنبه ژنتیکی دارند بسیارمفید و برای رشد جنبه های مثبت مفید تر عمل می کند.

_رشد عاطفی ارتباط مستقیمی با این مرحله دارد لذا پاسخ گویی به خواسته هایی که از طریق عواطف خصوصاگریه ابراز می شونداز رشد ان جلوگیری می کند.

_حمایت از کودکان در این مرحله به معنای انجام دادن کارهای شخصی انها نیست .حمایت از دختران بیشتر از طرف مادر و پسران از طریق پدر صورت گیرد.

_دوره پیش دبستانی دوره ی اموزش سمبل ها وتکمیل زبان اموزی است لذا اموزش نوشتاری و یا زبان دوم مانع رشد کودک در هر دو مورد می شود.

_دوره هوشیاری دوره یاداوری رویدادهایی است که برای کودک ایجاد می شوند لذا شخصیت اولیه یا خمیر مایه یدر این دوره شکل می گیرد.

_هوش اموزشی کودک در این دوره نمایان می شود لذا تشخیص میزان ان مفید خواهد بود.

_دوره دبستان دوره ی عدم تعادل اولیه است.اعتماد به نفس کودک در این مرحله باید  رشد یابد.

_بر خورد با کودک به عنوان یک انسان توانا باعث شناخت بیشتر توانایی های او خواهد شد.

_رشد اجتماعی در دوران پیش دبستانی اغاز و در مرحله دبستان شکل واقعی به خود می گیرد.

_در این مرحله کودک دارای تفکر احساسی است. با ید او را به سمت تفکرات دیگر هدایت کرد.

_دقت کودک در این مرحله در حالتی نا متعادل قرار دارد.رشد این توانایی در این مرحله امکان پذیر است.

_حفظ مطالب در این مرحله باعث عدم رشد توانایی های ابتکاری و خلاقیت می شود.

_رشد اقتصادی در این مرحله با محاسبه مخارج کودک در مدرسه که خود ان را انجام می دهد اغاز می گردد.

_رشد روانی در این مرحله با گوش دادن به سخنان کودک و اهمیت دادن به ان ها شروع می شود.

_رشد روحی یا طرز تفکر کودک در برخورد با مشکلات با نظر خواهی و مشورت با او ایجاد می گردد.

_پایان دوره کودکی شروع تغییرات بلوغی است(این رویداد در دختران دو سال زودتر اتفاق می افتد) توجه به نوع غذا در ایجاد تعادل موثر است.

_رشد توانایی نظم در ابتدای این دوره کند و در ادامه ان شدت می گیرد.بی توجهی به ان باعث عدم رشد و بی تفاوتی در مراحل بعد خواهد شد.

_بعضی از توانایی های منفی مانند لج بازی,حسادت,دروغگویی,دزدی,غیبت وبی مسئولیتی در این مرحله شکل می گیرند لذا روش های مختلف تربیتی در ارتباط با هر کدام شناسایی و به کار گرفته شوند.(روش های مختلف موجودند)

در پایان این مرحله کودک از این حالت خارج و به یک انسان دیگری با خلق و خوی متفاوت تبدیل می شود.البته در این مرحله بسیاری از توانایی های او  شروع به رشد نموده و باید در مراحل بعد پی گیری شوند. ما مرحله بعد را مرحله بلوغ یا نوجوانی می نامیم.