استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: با پایان دوره ی کودکی و شروع انواع رشد در کودک,او وارد مرحله ای می شود که از بسیاری جهات با مراحل قبلی متفاوت است.

با توجه به مطالعات و تحقیقات خود, برای این دوره که از سن سیزده سالگی اغاز و تا بیست سالگی ادامه می یابد, نام های مختلفی مانند:دوره ی طوفان,عصیان,بی تعادلی,خانه گریزی,انحراف,شکاف فرهنگی,موضع گیری و پناه جویی را انتخاب می کنم .

البته برای هر کدام از این نام گذاری ها دلایل کافی تربیتی در اختیار دارم.در این دوره تفاوت میان دختران و پسران اشکار می گردد.

بلوغ جنسی که با تغییرات شکل ظاهری و ترشح هورمون های درونی همراه است,جریان تربیت را با مشکلاتی مواجه می کند.

شیوه های تربیتی در این دوره بسیار متفاوت خواهند بود.در این مرحله تعادل فرد دچار مشکل می گردد ونیاز به بازگشت ان ضروری به نظر می رسد.در طی این مدت روشهای تربیتی تابع جنسیت می شوند بنابراین مسئولین تربیتی می با یست بر اساس ان عمل کنند.

در مرحله رشد نیز بر خلاف دوره های پیشین که فرد بدون مانع به حرکت رشدی خود ادامه می دهد,نوجوان با موانع بسیاری روبرو شده و حالت اصطکاک در مقابل او شکل می گیرد.

از یک طرف احساس بزرگی میکند واز طرف دیگر احساس ضعف به او دست می دهد.این حالات با توجه به جنس فرد دارای نوسانات بسیاری است. به همین دلیل روش های تربیتی متعددی را می طلبد.این دوره خود در سه بخش قابل بررسی است.

دوره ی پیش بلوغ,حین بلوغ,پس از بلوغ.به طور خلاصه این نکات در دوره ی نوجوانی قابل ذکر هستند. 

_روش تربیتی در این دوره تابع جنسیت می گردد.به این معنا که برای دختران صبوری و برای پسران جدیت کار ساز است.

_پذیرش هردو جنس از نظر تکریم شخصیت بسیار لازم است.

_مسئولیت دادن به انها جهت پاسخ گویی به نیازهای ابراز وجود,باعث رشد روانی انها می گردد.

_ایجاد اعتماد به نفس با تمجید از انها روش تربیتی مفیدی است.

_استفاده از تشویق به جای تنبیه از احساس تنهایی انها جلوگیری می کند.

_توجه به گفته های انها ودرخواست تکرار گفته ها روشی مفید برای حذف گریز از خانه در ذهن ان هاست.

_استفاده از روش های مصرف انرژی مانند ورزش و گردش در کنترل انرژی های زایدمفید است.

_عدم استفاده از کلمات منفی در محاورات  حتی در قالب شوخی باعث کنترل حس بدبینی ان ها می شود.

_دوری از فضای غم و اندوه و ورود به فضای شادی و سرور با عث فعالیت فرد در حوزه ی تحصیلی می شود.

_جدیت و نه لج بازی با عث کنترل رفتارهای عمدی می شود.

_گردش های مختلف خصوصا علمی و در فضای طبیعت از سر در گمی ان ها جلوگیری می کند.

البته در مرحله بعد از اتمام بلوغ و به زبان ساده تر مرحله تکمیل ان, روش های تربیتی متفاوت شده وبه جای کنترل تواناییهای منفی ,در جهت رشد تواناییهای مثبت, اقدامات تربیتی صورت  گیرد.

این مرحله مشکل ترین مرحله تربیت فرد می باشد.از این جهت که در مرحله ی اول یک کودک است و در مرحله ی پایانی یک فرد بالغ شده است.این دوره مانند پلی میان دوره وابستگی افراد به والدین ودوره ی استقلال طلبی عمل می کند.