یک کارشناس ارشد مسائل سیاسی گفت: موضوع حساس، بحث برانگیز و پُرمناقشه پرونده هسته ای ایران با بیش از 10 سال مذاکره که طولانی ترین مذاکرات تاریخ دیپلماسی بوده است،همراه با فراز و فرودها سرانجام با یک توافق نهایی یا به تعبیر تیم مذاکره کننده ایرانی ،برجام(برنامه جامع) بسته می شود.

محمد خانه زر در گفت و گو با خبرنگار ایران اُنا افزود: توافق هسته ای بین ایران و کشورهای 1+5 با تحقق خواسته های طرفین مذاکره که آن را به عنوان بازی بُرد ـ بُرد می توان تعبیر کرد، در حال عملیاتی شدن است.

وی ادامه داد: این مذاکرات که محور اصلی بحث های آن حل و فصل نهایی پرونده هسته ای ایران با قدرتهای بزرگ یعنی 1+5 بوده است علاوه بر حل و فصل نهایی و بسته شدن پرونده هسته ای و تحقق خواسته های طرفین و دستیابی به موضوعاتی که هریک از طرفین بر اساس منافع ملی کشورهای خود بر آنان اصرار و پافشاری نموده اند،به نظر می رسد که اکنون طرفین مذاکره را راضی و خوشنود کرده است و افق و چشم انداز تازه ای را در پیش روی آنان خواهد گذاشت.

این کارشناس ارشد مسائل سیاسی بیان داشت: پیامد و بازتاب و نتایج این توافق اگر بخواهیم از منظری دیگر مورد بررسی و تفسیر قرار گیرد دستاوردهای مهم دیگری را برای کشور ایران به همراه خواهد داشت، دستاوردهایی که از سوی محافل سیاسی کمتر بدان اشاره و توجه می شود.

ادامه گفت و گو با محمد خانه زر از نظرتان می گذرد:

در صورت عملیاتی شدن متن توافق هسته ای که مورد پذیرش و رضایت طرفین مذاکره قرار گرفته است دو دستاورد مهم را در عرصه داخلی و خارجی برای کشور جمهوری اسلامی ایران به همراه خواهد داشت که این دو دستاورد مهم از الزامات سیاست خارجی جمهوری اسلامی می باشند و در قانون اساسی و نیز سند چشم انداز تأکید شده است.

1ـ شناسایی رسمی قدرت منطقه ای ایران

2ـ عدم مداخله در امور داخلی و حق حاکمیت و استقلال همه جانبه

هویت ملی برآمده از آیین شیعه و میراث پیش از اسلام و هم چنین تجربیات مشترک سده گذشته، تجربیات پُرشور انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق با حمایت کشورهای غربی و منطقه ای علیه ایران عملاً نوعی انسجام را برای جمهوری اسلامی ایران بوجود آورده است.

ایران از دیرباز کشوری است دارای موقعیت ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک با برخورداری از منابع انسانی و طبیعی و قدرت دفاعی و نظامی بالا و آماده دفع هرگونه تهدیدات خارجی، در منطقه خاورمیانه تمامی شرایط و مولفه های یک قدرت منطقه ای را دارا بوده است.

جایگاه ممتاز ایران در مقام یک قدرت منطقه ای باعث در پیش گرفتن تقابل و تخاصم از سوی کشورهای منطقه و بویژه دیگر قدرت عمده حاضر در منطقه یعنی ایالات متحده آمریکا شده است.از سوی دیگر این تقابل بواسطه وجود جمعیت شیعه در منطقه خاورمیانه و انتظار آنان از ایران در مقام حامی اصلی ایشان در برابر تهدیدهای محلی و خارجی پیچیده تر شده است.

پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(س) و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران تغییر معادلات منطقه ای را به زیان قدرتهای غربی به همراه داشته است و همواره تضاد منافع و اصول را با قدرتهای بزرگ و کشورهای حامی ایشان در منطقه موجب شده است.

قدرتهای بزرگ از بدو پیروزی انقلاب اسلامی عامداً و از روی عناد نخواسته اند ایران را به عنوان یک قدرت منطقه ای و تأثیرگذار در معادلات خاورمیانه به رسمیت شناخته و به جایگاه آن اعتراف و اذعان نمایند.

تحولات روی داده در منطقه خاورمیانه و تأثیرات و پیامدهای منطقه ای و جهانی آن نظیر مناقشه طولانی ملت مظلوم فلسطین و رژیم صهیونیستی، جنگ اول و دوم خلیج فارس و به تبع آن اشغال کشور عراق توسط ائتلاف به رهبری ایالات متحده آمریکا، حمله آمریکا به افغانستان، تحولات اخیر در کشورهای عربی موسوم به بیداری اسلامی("بهار عربی" به تعبیر کشورهای عربی)، بحرانهای کنونی داخلی عراق،سوریه و یمن، به وضوح و روشنی بیانگر و حاکی از آن است که حل و فصل بحرانهای موجود بودن در نظر گرفتن جایگاه ویژه با مشارکت ایران برای پیدا کردن راه حل برای این بحرانها عملاً بی نتیجه خواهد بود.

گرچه قدرتهای بزرگ به خوبی از تأثیرگذاری نقش ایران در حل و فصل مناقشات منطقه ای و حتی جهانی آگاهی دارند،اما همواره خصومت و کینه توزی با اصول و مبانی نظام جمهوری اسلامی و زیاده خواهی آنان، از اعتراف و اذعان به جایگاه ایران در مقام یک قدرت منطقه ای طفره رفته اند، هرچند که تحریک و سنگ اندازی کشورهای منطقه در عدم اعتراف و اذعان رسمی به جایگاه ایران بی تأثیر نبوده است.

از اصول و الزمات اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران حفظ استقلال همه جانبه و دفاع از حاکمیت ملی کشور است که در فصل دهم قانون اساسی از اصل152 تا 154 به صراحت بدان تأکید شده است.

ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای منطقه محصول نقشه سازی های امپریالیستی در سده گذشته نبوده است. انسجام درونی و هویت اسلامی ـ ایرانی به همراه درایت و تدبیر دولتمردان همواره راه را برای هرگونه مداخله در امور داخلی و خدشه به حاکمیت ملی و استقلال همه جانبه کشور را خنثی نموده است.

نفی هرگونه سله جویی و سلطه پذیری و حفظ استقلال همه جانبه، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرتهای سلطه گر و روابط صلح آمیز متقابل با دول غیر محارب،حمایت از مبارزه حق طلبانه مستضعفین در برابر مستکبران در هر نقطه از جهان، خودداری کامل از هرگونه دخالت در امور داخلی ملتهای دیگر که در قانون اساسی بدان اشاره شده است ، تضاد منافع بین ایران و قدرتهای بزرگ بویژه ایالات متحده از یک سو و وسوسه نمودن آنان برای مداخله مستقیم و غیر مستقیم در امور داخلی ایران را از سوی دیگر موجب شده است.

هرچند که دوران استعمار و استثمار در نظام     بین الملل کنونی به سر آمده است، اما قدرتهای بزرگ و زیاده خواه برای اِعمال سلطه گری خود بر کشورها، راههای جایگزین دیگری را در پیش گرفته اند، اما با این حال، کشور جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضوی از جامعه جهانی با برخورداری از اقتدار سیاسی و استقلال همه جانبه و قدرت دفاعی بالا و با پایبندی به تعهدات بین المللی اجازه هرگونه مداخله در امور داخلی را به دیگران نداده است.

بنابراین حل و فصل پرونده هسته ای و دستیابی به توافق نهایی، گام مهم و مطمئنی برای رسیدن به تفاهم و عبور و پشت سرگذاشتن دیوار بلند بی اعتمادی بین طرفین خواهد بود.

قطعاً این توافق مسیر را برای همکاری و تعاملات مثبت و سازنده میان طرفین هموار خواهد کرد و در نهایت به عادی سازی روابط بر اساس احترام متقابل منتهی خواهد شد.

در این شرایط بوجود آمده است که جمهوری اسلامی ایران خواهد توانست به دو دستاورد مهم که بدان اشاره شد دست یابد. پُر واضح است که پس از این توافق، مسئولیت دولتمردان و دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان حساس تر و سنگین تر خواهد شد.

دستگاههای تصمیم گیر جمهوری اسلامی ایران باید بیش از پیش از درایت و تدبیر و با واقع نگری، فعل و انفعالات و تحولات منطقه ای و جهانی را رصد نموده و با کاربست تاکتیک و راهبردهای مناسب و به موقع همچنان همانند گذشته از منافع ملی کشور دفاع نمایند.

عملیاتی شدن توافق هسته ای فرصت مناسب و بی نظیری را برای ایران فراهم می کند تا ضمن اثبات حقانیت خود و پیگیری منافع ملی و گام نهادن در مسیر توسعه و تعالی هرچه بیشتر، قدرتهای بزرگ و دیگر کشورها را به اعتراف و اذعان به حقوق مسلّم و به تبع آن شناسایی رسمی ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای و خروج از توهِّم مداخله در امور داخلی ایران وادار نماید.

گفت و گو از خبرنگار ایران اُنا: محمد زبیدی