استراتژي دفاعي، بيان كنندهء خط مشي هاي كلي هر نظام سياسي براي تامين امنيت و مقابله با تهديدات تلقي مي گردد لذا استراتژي دفاعي حوزه اي فراتر از عرصه نظامي را در بر مي گيرد و شامل عرصه هاي ديگري نيز مي گردد كه در پيوند با استراتژي نظامي، امنيت ملي را تامين مي كند.

از سوی كاركرد و وظيفهء اصلي استراتژي دفاعي هر كشوري تامين امنيت از طريق استفاده از ابزارهاي موجود، و رعايت محدوديت های درون ساختاري و برون ساختاري مي باشد گاهي اوقات اين محدوديتها داراي ماهيت نظامي بوده، ولي در بسياري از مواقع نيز عناصر اقتصادي، اجتماعي و پارامترهاي جزئي تر از جمله شاخص هاي ديپلماتيك موثر در استراتژي دفاعي كشورها مي باشند.

در مباحث مربوط به استراتژي دفاعي جمهوري اسلامي ايران بايد به مجموعهء روشها، ابزارها، برنامه ها، شرايط داخلي و بين المللي و همچنين اهدافي توجه نمود كه دستيابي به آنها، بر ميزان امنيت ملي موءثر خواهند بود.

در این خصوص گفتگویی با سید رسول موسوی نماینده پیشین مردم در مجلس شورای اسلامی صورت گرفته که ذیل ارائه می شود.

-        در خصوص استراتژی دفاعی توضیح دهید؟

در بررسی وبازخوانی استراتژی دفاعی و قدرت ملی و عوامل موثر در آن با نگاهی به بیانات مقام معظم رهبری و بازخوانی آنها در می یابیم که در دید مسئولان عالی جمهوری اسلامی استراتژی دفاعی متکی بر عوامل متعددی است که به تببین آنها خواهم پرداخت . اولا باید بدانیم که جمهوری اسلامی کشوری است که از لحاظ علم، فناوری و ثروت آفرینی یک کشور با خصوصیت های پیشرفته در علم ،پیشرفت در صنعت و یک جمعیت 150 میلیونی یا 200 میلیونی و بابرخورداری از معنویات دنبال سلطه نیست. جمهوری اسلامی ایران  دنبال زورگویی نیست ،یعنی دنبال تحمیل حرفش به دیگران نیست،به مظلومین کمک می کند و در مقابل فشارها ، تحمیل ها و گنده گویی های زورگویان دنیا می ایستد . همه می دانیم که  زورگویی های استکبار برای این است که چنین کشوری ایجاد نشود و چنین حاکمیتی وجود نداشته باشد به همین دلیل دشمنان در طول دشمنی 35 ساله با جمهوری اسلامی سعی بر این داشتند که یک نوع استراتژی دفاعی تعریف کنند  که هیچ ربطی به قدرت دفاعی حقیقی و واقعی کشور و مردم ندارد باید گفت که سنجش قدرت ملی متکی بر استراتژی دفاعی واقعی است که مردم و مسئولان در ارتباط با حفظ نظام ،استمرار آن و تعمیق فرهنگی متکی است.

- در خصوص اهمیت برنامه ریزی سیاستمداران در تحکیم مقوله های دفاعی کشور توضیح دهید؟

واقعیت و حقیقت دنیای امروز به ما می گوید که علم و هنر و فن مرز نمی شناسد ،فروغ و پرتو دانش مرزهای جغرافیائی و سیاسی را در می نوردد و هرچه آگاهی آحاد جامعه در زمینه های اقتصادی ،فرهنگی ،اجتماعی ، نظامی و دیگر شاخه های دانش بیشتر شود باید طرح ریزی سیاستمداران کشور در هریک از قدرت های مورد نیاز دقیق تر ، سامان یافته تر و عینی و نزدیک تر به حقیقت و واقعیت باشد . دنیا بخاطر همین استراتژی ها روز به روز در حال توسعه است و باید دانست که هرگونه سرمایه گذاری وهزینه برای استمرار ،تعمیق و نگهداری ،استقلال و دفاع از کشور را می بایست با شایستگی و اولویت پیگیری نمود زیرا بقای امنیت ملی ودوام فرهنگی ،اقتصادی وسیاسی کشور ،بستگی تام و تمام به این هزینه ها وسرمایه گذاری ها دارد.

-  آیا قدرت نظامی با قدرت سیاسی رابطه دارد ؟

آری قدرت نظامی با قدرت سیاسی رابطه مستقیم دارد و لازم و ملزوم هم هستند . قدرت سیاسی پشتوانه و پشتیبانی کننده قدرت نظامی است و در استراتژی دفاع رابطه این دو بسیار مهم و اثر گذار است ، زیرا ارتش و نیروی دفاعی کارآمد و ورزیده پشتیبان استوار سیاست ،اقتصاد ،فرهنگ و دین و جامعه می باشد . رفتارهای سیاسی و خط مشی ها با نگرش به قدرت نظامی و کارائی آن در کشورهای پیشرفته پی ریزی وبرنامه ریزی می شود و البته سیاست متکی بر این دو قدرت عنصر مهمی در محاسبات استراتژیکی به شمار می آید زیرا که سیاستمداری که گروه دانائی در پشت خود دارد زودتر پیروز می شود.

-        جهان امروز به چه نوع استراتژی دفاعی نیاز دارد ؟

 با توجه به پیشرفت های حیرت انگیز و تند و هراس انگیز جنگ افزارهای هسته ای و پیدایش موشک های دور پرداز و قاره پیماها و جنگ افزارهای دیگر که پنهانی در دست ساخت است و طرح هائی که با نگرش ویرانگری طراحی و پیش بینی شده اند؛ باید گفت که بازنده و برنده این جنگ هردو زیان می بینند و ساخته ها و تمدن ها نابود می شوند. بنابراین استراتژی جهان امروز باید بر پایه آشتی ، صلح و بزرگداشت انسان و زیست آزاد و شرافتمندانه وبهره وری از جهان هستی برنامه ریزی شود نه بر بنیان ویرانگری ،کشتار وحشیانه و خشونت.

بررسی واقعیت و حقیقت جهان امروز به ما می گوید که استراتژی های قدیمی و سنتی مفهوم خود را ازدست داده و باید نگاه جدید و گرایشی نو که جهت دهی آن کاملا صلح آمیز و بازدارنده از جنگ باشد عمل نمود تا زندگی اجتماعی وسیاسی و اقتصادی جامعه را تضمین کند و جهانیان را از هوی و هوس چند حکمران و دولتمرد که بدنبال جهان گشایی های افسانه آمیز خود  ، قدرت و حاکمیت اند را رها کنند.

-         در جهان امروز قدرت نظامی به چه کار می آید ؟ 

باید گفت که قدرت نظامی را باید برای حفظ موازنه ، برقراری صلح و خیر و عامل بازدارنده در تجاوزها بکار گرفت با تکیه بر همین دیدگاه است که می گوئیم قدرت نظامی در خدمت اهداف سیاسی قرار گرفته است بهمین دلیل می توان نتیجه گرفت که استراتژی طرح های کلی دفاعی و نظامی هم با مردان سیاسی سر وکار دارد وهم با نظامیان.

 استراتژی دفاعی امروز ایران تنها هنر فرماندهان نیست بلکه هنر سیاست مداران نقش اصلی و تعیین کننده دارد و البته توجه به تجربه ها وکار کارشناسی ، منشاء موقعیت این استراتژی دفاعی خواهد بود.

-  در سنجش قدرت ملی چه عواملی موثر است ؟

استراتژی و عنصر قدرت نظامی یک روی قدرت ملی را نشان میدهد. در جهان امروز فقط استراتژی جنگ مطرح نیست بلکه قدرت بازدارندگی ،جلوگیری از جنگ و گسترش آن ،تلاش برای صلح و پیشرفت و توسعه مطرح است زیرا در بررسی قدرت های ملی ،استراتژی ها و اجرای آن را نباید در اختیار افراد پر احساس ،عنان گسیخته و تازنده قرارداد. تنظیم توازن قدرت تنها بدست نظامیان نیست بلکه سیاستگران نیز نقش اساسی در آن دارند. سیاست خارجی پشتیبان سیاست نظامی است  بهمین دلیل نمی توان سیاست خارجی را با هوی و هوس اداره کرد . اداره ومدیریت  سیاست خارجی تدبیر می خواهد . علاوه بر این گسترش صنعت و فن آوری ، بالا بودن ظرفیت و کارائی کارخانه های درون کشور، آسیب پذیری آن ها با پیشرفت های اقتصادی و فرهنگی ، گسترش شبکه راه ها ، وجود روحیه ملی بالا ،شکیبایی ،بردباری و پایداری مردم، رابطه قوی مردم با مسئولان ، تحقق خواسته های ملی ومنطقه ای وآرمانی و سرعت ارتباط را می توان از عوامل مهم در برنامه ریزی و سیاست گذاری های طرح های سیاسی و سنجش قدرت ملی برشمرد