نخستین روزهای شهریور ماه امسال بود که یک دعوت به کار با عنوان فراخوان «پروژه کاوش و پژوهش در شوش» بصورت ایمیل بین باستان‌شناسان ایرانی و حتی خارجی چرخید تا عباس علیزاده، باستان‌شناس ایرانی که سال‌ها در دانشگاه شیکاگو درس خوانده و تدریس و کار کرده بود، بتواند سرپرستی هیات کاوش در «شوش» را به دست گیرد.

ماموریتی که نیازمند یک تیم کاوش برای این پروژه بود؛ به همین دلیل در آن فراخوان از همه همکاران باستان‌شناس و پژوهشگران دعوت شد تا با ارائه چکیده‌ای از نوع همکاری و اهمیت کاوش در شوش، در پیشبرد هدف‌های نظری و عملی «پروژه کاوش و پژوهش در شوش»، همراه با ارائه کارنامه فعالیت‌های آکادمیک و میدانی،‌ آمادگی خود را اعلام کنند.

حتی سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز در آن زمان با تائید این اقدام علیزاده در گفت‌وگو با رسانه‌ها درباره‌ی وجود چنین فراخوانی اظهار کرده بود: از این قضیه اطلاع دارم، ما به آقای علیزاده پیشنهاد کردیم که سرپرستی هیأت کاوش در شوش را به عهده بگیرد و او اکنون در حال جمع کردن کارشناسان و باستان‌شناسانی است که می‌توانند به وی در این زمینه کمک کنند.

وی با تأکید بر اینکه «عباس علیزاده از نظر بُنیه علمی صلاحیت لازم در این زمینه را دارد، افزود: به همین دلیل از او خواسته‌ایم تا سرپرستی هیات کاوش در این محوطه را بر عهده داشته باشد»، در پاسخ به این پرسش که آیا اعلام این فراخوان قرار است در آینده و برای مطالعه و کاوش در سایت‌های باستان‌شناسی دیگر نیز انجام شود، به خبرنگار ایسنا توضیح داد: چون این باستان‌شناس در ایران حضور ندارد و شرایطش با باستان‌شناسی که در ایران حضور دارد و دیگر باستان‌شناسان را می‌شناسد متفاوت است، به او اجازه‌ی این کار داده شده است. در واقع او باستان‌شناسان دیگر در ایران که پیش از این، روی محوطه‌ی شوش کار کرده‌اند، نمی‌شناسد تا بتواند با آن‌ها گفت‌وگو کند. بنابراین قرار نیست انتشار فراخوان همیشگی و برای هر کاوشی باشد.

در طول چند روز گذشته و پس از پایان آن همایش سه روزه که در دانشگاه تهران برگزار شد، «گیل استاین، رئیس موسسه شرق‌شناسی آمریکا، «ایمیلی لوییس هامر»، «جوزف ویلیام له‌نر»، «ایوان آندرس کارلسون»، «دانالد اسکایت وایت کامپ» و «ریچارد ارنست» که دانشجویان یا فارغ‌التحصیلان باستان‌شناسی هستند به همراه علیزاده از شوش، دزفول، غرب کرخه و شوشتر بازدید کردند؛ بازدیدی که به نظر می‌رسد رایزنی‌هایی را برای ادامه‌ی حضور آن‌ها در ایران و محوطه‌ی شوش و چه بسا کاوش در این محوطه‌ی تاریخی دارد.

حال باید دید آیا عباس علیزاده که سال‌هاست در خارج از ایران به فعالیت باستان‌شناسی مشغول است، همچنان علاقه دارد حرفه‌ی خود را با تیم‌های بین‌المللی در ایران هم ادامه دهد؟ یا فرصتی هم به دانشجویان ایرانی برای کار در این محوطه‌ی جهانی ایران می‌دهد.

از سویی این پرسش مطرح است که با توجه به وجود دانشکده‌های باستان‌شناسی در دانشگاه‌هایی مانند تهران، مدرس و دانشگاه‌های آزاد، حضور باستان‌شناسان پایگاه جهانی شوش، پژوهشکده باستان‌شناسی و باستان‌شناسان پیشکسوت که کارنامه درخشانی در شوش و سایر نقاط خوزستان داشته‌اند، محدوده فعالیت مرکز پژوهشی بین‌المللی شوش کجاست؟ آیا قرار است شوش و خوزستان مانند «زمان گیرشمن» و فرانسویان به یک شخص و مرکز خاص سپرده شود تا با اختیارات تام هرجا که امکان و تمایل داشت کلنگ بزند و حفاری کند؟

به نوشته خبر آنلاین، قرار است چه کسی رییس این مرکز را انتخاب کند؟ آیا این یک مرکز مستقل جدا از سازمان میراث فرهنگی است یا زیر نظر رییس جمهور یا شورای عالی میراث فرهنگی خواهد بود؟ نحوه آموزش در این مرکز چگونه است و چه کسی این روش را تأیید می‌کند؟ حوزه فعالیت این مرکز چیست؟ چه شخص یا اشخاصی از آن حمایت می‌کنند؟ آیا این جا زیر مجموعه موسسه شیکاگو یا شعبه‌ای ایرانی یا خاورمیانه‌ای دانشگاه شیکاگو خواهد شد؟

از سویی بر اساس نامه ارسالی از سویی مدیرکل امور پایگاه‌ها در پاسخ به درخواست رییس پایگاه جهانی شوش و تأیید همکاری با گروه اعزامی به سرپرستی علیزاده این پرسش مطرح می‌شود که با توجه به سبقه باستان‌شناسی این گروه و محوطه‌های مورد بازدید که محوطه‌های باستانی هستند، چرا امور پایگاه‌های کشور که زیر نظر معاونت میراث فرهنگی محمد حسن طالبیان است به این درخواست پاسخ داده و چرا این درخواست از حمیده چوبک، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی و سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه سامزمان میراث فرهنگی و گردشگری نشده است؟ آیا این موسسه‌ ورای پژوهشکده و پژوهشگاه فعالیت خواهد کرد؟ اینها پرسش‌هایی است که پاسخ‌شان همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده و پیگری‌های رسانه‌ای تا کنون امکان پاسخ‌گویی به پرسش‌ها را از حمیده چوبک، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی فراهم نکرده است.