استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: دانشگاه از نظر معنایی،یعنی محل دانش.این کلمه از چند نظر دارای اهمیت است.یکی اینکه در آن علم و آگاهی نهفته است.دوم اینکه کسانی در آن مکان مجتمعند که در جامعه ویژه هستند.سوم اینکه عامل پیشرفت علمی در آن جا متصور است و بسیاری انتظارات که جامعه از این مکان دارد.اما یک دانشگاه چگونه می تواند نام خود را اثبات کند؟

در ایران طالبین علم و دانش کم نیستند.تاریخجه ی ایران نشان می دهد که ایرانی همیشه به دنبال کسب علم بوده و از دیدگاه دینی نیز طلب علم فریضه محسوب شده است.نگاه به وضعیت دانشگاه های ایران،کمک دهنده ی خوبی در جهت شناخت جایگاه ی آن خواهد بود.گسترش سریع و کمی دانشگاه ها باعث به وجود آمدن نام های جدیدی در عرصه ی علم و دانش شد.شاید یکی از علت های آن کمبود دانشگاه در مقایسه با تعداد طالبین باشد.اما این خطر نیز وجود دارد که مسیر اصلی دانشگاه که پیشرفت علم و تولید دانش است دچار اشکال شود.

در هر صورت دانشگاه های ما در حال فعالیت هستند و مرتب خروجی هایی را به جامعه تزریق می کنند. آیا این خروجی ها ، انتظاراتشان براورده شده است؟آیا ان بار علمی مورد نظر را کسب کرده اند؟اآا عمر خود را تلف شده نمی دانند؟اآا در دوران تحصیل شادمانه فعالیت کردند؟این نوع سئوالات برای ارزیابی از جایگاه دانشگاه مطرح ،تا آن را با دانشگاه واقعی مورد مقایسه قرار دهند.

آنچه به نظرم در یک دانشگاه واقعی به صورت حداقل وجود دارد موارد زیر است ،در غیر این صورت دبیرستان بزرگ تری است به نام دانشگاه.

الف:در یک دانشگاه آزادی فکر به قدری است که هیچ دانشجویی از آن محروم نیست.

ب:انتخاب دانشجو چنان آرادانه صورت می گیرد که هیچ ارگانی در ان مداخله نمی کند.

ج:محل آن در محیطی است که ایجاد خستگی نمی کند.

د:نام دانشگاه ها نشان دهنده ی خصوصی یا دولتی بودن نیست.(دانشگاه هاروارد-مسکو - تهران)

ذ:امکانات کلاس درس آن ایجاد کننده راحتی است.

ر:علم آموزی هدف اصلی فعالیت هاست و همه باید در کسب آن کوشا باشند.

ز:بار علمی اساتید به قدری بالاست که کوچک ترین ایراد میسر نیست.

ژ:تکنولوژی یادگیری با پیشرفت های روز هماهنگ است.

س:امکان دسترسی دانشجو به استاد در تمام زمان ها وجوددارد.

ش:محور اصلی فعالیت ها،پژوهش عملیاتی است.

ص:دانشجو استاد خود را برای گرفتن واحد انتخاب می کند واستاد مختار است که اورابپذیرد یا نپذیرد.

ض:گرفتن تعداد واحد به توانایی دانشجو بستگی دارد.

ط:سیاست در امور دانشگاه خود را نشان نمی دهد.

ظ:انتخاب رشته تحصیلی و تغییر آن به دست دانشجو ست و محدودیتی وجود ندارد.

البته موارد دیگری قابل ارائه است. من شخصا فکر نمی کنم که دانشگاه های ما راضی کننده باشند.پیشنهاد من این است که همه را در یک نام یعنی دانشگاه ادغام کنندو کلماتی مانند،آزاد،پیام نور،دولتی و غیر انتفاعی را حذف نمایند.هرمیزان یک پارچگی بیشتر باشد امکان موفقیت بیشتر خواهد بود.به نظر می رسد که میان کشش های علاقه ای مردم ایران و انواع دانشگاه ها رابطه ای مثبت وجود نداشته باشد.

دانشگاه باید با توجه به تاریخ این ملت دارای شکل و شمایلی در خور شایستگی و پاسخگویی برای رفع نیازها باشد.دانشگاه اگر در جاده ی ترقی حرکت کند تمام کشور را به آن سمت هدایت می کند.خروجی های آن باید موثرترین انسان ها در آینده ی کشور باشند.این زمینه سازی می تواند با برنامه های مدونی که اهل علم و دانش و به دور از تشنج های سیاسی انتخاب می نمایند انجام گیرد.دانشگاه نامی بزرگ برای ملتی شایسته است که بدون شک در مورد ایران کاملا به حق و بایسته است.