ایران اُنا - سید جلال نژادفاضل - رئیس اداره آموزش و پرورش منطقه شاوور: برخى نسبت به نقش عمومي زن راه را به اشتباه رفته اند. كسانى كه تمامي مسؤوليتهاى زن را در نقش «مادر بودن» خلاصه ميكنند. نقش عمومي او را نميپذيرند. البته اين انحراف در ساير جنبه هاى اجتماعى نيز به خوبى نمودار است چنان كه گاه گروهى از مردم تمامي فعاليت خود را تنها در يك زمينه. متمركز ميكنند و از وظايف اجتماعى هود بسيار فاصله ميگيرند والبته اين مشكل سابقه‍‍اى ديرينه دارد چنانكه امروز نيز شاهديم كه برخى ميگويند علماء بزرگ دينى نبايد در مسائل سياسى. دخالت كنند. چرا كه وظيفه آنها تنها در مسائل دينى خلاصه ميشود!

درست است كه وظيفه علماء دين تحقيق و بررسى مسائل دينى است اما رسالت انسانى آنها در جهت گيريهاى سياسى ، چگونه ميتواند فراموش شود؟! اگر نقش آنان تنها در يك جنبه خلاصه شود بى ترديد جنبه هاى انسانى آنها در زندگى اجتماعى از ميان ميرود به همين ترتيب اگر محدوده وظايف زن را نيز خلاصه كنيم نقش انسانى او زير سؤال خواهد رفت اما ما هرگز نقش انسانى او در زندگى اجتماعى را كوچك نميشماريم بنابر اين بر عقيده ايم كه در ديدگاه اسلامي همانند ساير اديان تمامي مردم به برپايى عدل و داد فرا خوانده شده اند و اين بدين معنا است كه تمايم مردم در حد توان خود بايد در اين زمينه تلاش كنند.

هر انسانى داراى تواناييهاى ويژه أى است كه در سايه آن ميتواند در يكى از ابعاد اقتصادى، سياسى و يا اجتماعى به برپايى عدالت كمك كند. بر چنين فردى واجب است كه در راستاى تخصص خود گام بردارد و گروهى از زندگى انسان و يا جامعه اسلامي، باز كند.

از آنچه گفته شد روشن ميشود كه نميتوان نقش زن را در زندگى اجتماعى ناديده گرفت اما در چگونگى شركت زن در مسائل اجتماعى نظريات گوناگونى ابراز شده است. آيا زن ميتواند به عنوان اهرمي در خدمت عدالت قرار گيرد؟ و آيا در اين زمينه نقش به خصوصى دارد؟ و آيا اسلامي چنين نقشى را براى زن جايز شمرده است؟

به نظر ما، اسلام چنين نقشى را براى زن. تحريم نكرده است، زيرا تمامي افرادى كه با نقش زن در بعد اجتماعى مخالفند. به مسائل اخلاقى متوسل ميشوند آنان در اين عقيده اند كه شركت زن در كار و يا مسائل اجتماعى موجب انحطاط اخلاقى او ميشود و هر عملى كه فساد اخلاقى او را به دنبال داشته باشد در نگرش اسلامي حرام است. اسلام و نقش اجتماعى زنان

پيام زن

يكى از مشكلات بزرگى كه حركتها بويژه حركت دين در مسير ارزشهاى انسانى را محدود ميكند برخورد انسان با مسائل و مشكلات گوناگونى است كه در مراحل مختلف زندگى، فراروى او قرار دارد، و اين امر سبب ميشود كه درست انديشيدن، دين و مسير اصلى حركت، فراموش شود.

از اين رو، انسان در اجتماع، در بسيارى از مقاطع تسليم شرايطى ميشود. كه او را در بر گرفته اند. و اين شرايط چيزى نيست. جز ميراثى بر گرفته از باورهاى پيشينيان و رسوم اجتماعى و سنتهايى كه بر اثر همجوارى با جوامع ديگر و يا برخورد با آنها پديد آمده اند.

بنابر اين مشاهده ميكنيم كه مبدأ پيدايش و حركت جامعه و دين، در بسيارى از موارد، به گونه أى نادرست تفسير ميشود و يا به انحراف كشيده شده است. تا آنجا كه راههاى علاجى كه از دل معارف دينى برخاسته اند نيز نميتوانند اين جريان مخالف را متوقف كنند.

از اين رو رفته رفته جريان مخالف. در برابر جريان صحيح رشد ميكند و باورهايى كه بر پايه جريان نادرست به وجود آمده اند در انديشه و ذهن خانه ميكند. به گونه أى كه ذهن و فكر انسان انباشته از باورهاى پراكنده و گمراه كننده ميشود.

هر چند نيروى انديشه ميتواند برخى كج رويها را بيابد. اما همواره در طول تاريخ جريان صحيح با جريان نا صحيح، در هر زمان و مكانى در ظاهر با يكديگر آميخته شده اند. از اين رو بر ماست كه در يافتن انديشه و مسير صحيح از سرچشمه هاى اصلى همانند آيات و روايات. دقت كنيم و در مسير حركت خود از اين سرچشمه ها استفاده كنيم.

جايگاه زن، در انديشه اسلامي

يكى از مسايل مهم فقهى و اسلامي، مسأله «زن» است.

مفهوم اسلامي «زن» چيست؟

ونقش انسانى او چه ميباشد وبه عبارت روشن تر حوزه انسانيّت او تا چه مقدار گسترده است؟

و نقش او در مسايل جارى جامعه چيست؟

به سادگى ميتوان دريافت كه نقش اجتماعى زن، در برپايى عدل و داد. حائز اهميت است وهمچون مرد كه در اين راستا وظيفه أى دارد، او نيز مسؤول است.

و آيا جامعه اسلامي جامعه كاملاً بسته أى است كه در عرصه هاى اجتماعى، زن نميتواند در كنار مرد قرار گيرد؟ به گونه أى كه هيچ ارتباطى به جز روابط خانوادگى ميان زن و مرد نباشد و زن هيچ فرصتى براى شركت در مسائل اجتماعى نداشته باشد.


آيا زن از هر نوع فعاليتى در عرصه هاى مختلف محروم شده است؟

در سيماى تمامي جوامع اسلام همواره چنين پرسشهايى ديده ميشوند و چه بسا يكى از خطرناكترين مشكلات در اين زمينه گروهى از دانشمندان مسلمان باشند كه در ميان آنها برخى از فقيهان نيز به چشم ميخورند.

اين دسته ميكوشند تا مفاهيم آيات و روايات را بدون بهره گيرى از نيروى انديشه دريابند و در اين ميان،از آگاهيهايى بهره ميگيرند كه در ذهنشان حك شده است؛ به گونه أى كه فرد نميتواند به مضمون آيه و يا حديثى پى برد. مگر آنكه از مجراى اين مفاهيم پذيرفته شده ذهنى بگذرد و يا از مسائلى كه از اين سو و آن سو در ذهنش نقش بسته است كمك بگيرد. اين مسائل بديهى جلوه گر ميشوند. به گونه أى كه اگر با آنها مخالفت شده است و در نتيجه چگونه انسان ميتواند با بديهيّات مخالفت كند؟!


بنيانهاى جامعه سياسى اسلام

در اين مجال كوتاه – چرا كه سخن گفتن از چنين موضوعى نيازمند تحقيق و بررسى گسترده أى است – بايد به بررسى ديدگاه سياسى اسلام درباره انسان بپردازيم.

شايد بتوان گفت: مهمترين بنيانى كه ديدگاه اسلامي پيرامون حركت سياسى اسلامي بر آن بنا شده باشد عدالت باشد چرا كه خداوند ميفرمايد:

«لقد ارسلنا رسلنا بالبينات و انزلنا معهم الكتاب والميزان ليقوم الناس بالقسط...» (حديد / 25)

«ما پيامبر انمان را با نشانه هاى آشكارى فرستاديم و همراه آنها كتاب و ميزان را نيز نازل كرديم تا مردم به عدالت عمل كنند.»

رسالت تمامي اديان الهى برپايى عدالت بوده است به گونه أى كه اگر ما بخواهيم به خوبى و يا بدى راى مفهوم و يا روشى پى ببريم بايد آن را در ترازوى عدل قرار دهيم . اگر هماهنگ با عدالت بود، همگام با حقيقت است و اگر از مسير عدالت فاصله داشت. بى ترديد از مسير دين نيز. جدا شده است.

همان گونه كه آيه بالا اشاره دارد اسلام چيزى جز بر پايى عدالت توسط انسان براى خدا نيست و انسان نيز بايد اين رسالت شگرف را همانند ساير مسؤوليتهايش بر دوش كشد چرا كه خداوند تنها براى عملى شدن خواسته خود كه همانا آفرينش و برپايى عدل و داد است. انسان را به جانيشينى خود در زمين برگزيده است پس در راستاى اين جريان انسانى ناگزير ما تا هنگامي كه تمامي مردم در پيشگاه دين پاسخگو هستند بار سنگين برپايى عدالت نيز بر دوش همه آنان سنگينى ميكند عدالت بايد در تمامي امور و با توجه به تمامي تواناييهاى انسان و جريان موجود رعايت شود خواه در مسايل بسيار بزرگ و خواه در تواناييهايى كه براى يك انسان معمولى در نظر گرفته ميشود بنابر اين اگر فردى ميتواند در برپايى عدالت سهيم باشد بايد از تمامي تواناييهاى خود تا حد امكان بهره بردارى كند.

این متن ارائه شد تا برسیم به اصل مطلب که اقدام بی سابقه  استاندار خوزستان در انتصاب هشت بخشدار زن در خوزستان این حرکت که استانداری چند زن را به عنوان بخشدار منصوب کند اقدامی بجا و  شجاعانه است تا پیامی برساند به همه مسئولین شهرستان های خوزستان که نقش زنان در اجتماع را در نظر بگیرند ـ پیامی است به همه بانوان که شما اهمیت دارید و می توانید همپای مردان در مناصب عالی دولتی جایگاهی داشته باشید ـ
باید از این اقدام حمایت همه جانبه شود تا با گذر زمان زمینه برای رشد و حضور بانوان در مدارج بالاتر سیاسی اجتماعی مهیا شود